Άνοδο χωρίς προηγούμενο καταγράφουν οι τιμές του φυσικού αερίου στην αγορά της Ευρώπης (Dutch TTF Gas Futures), κυρίως λόγω του πολέμου κυρώσεων μεταξύ Ευρώπης και Ρωσίας μετά την εισβολή στην Ουκρανία.
Οι τιμές έφτασαν έως τα 173 ευρώ που ήταν υψηλά τετραμήνου πριν κινηθούν προς τα 155 ευρώ, ενώ στις αρχές του Ιανουαρίου του 2021 διαμορφώνονταν σε μόλις 18 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Αυτό έγινε όταν ξεκίνησε απεργία στον κλάδο του φυσικού αερίου της Νορβηγίας που παρέχει το 85% των αναγκών της Ευρώπης, πριν να παρέμβει η κυβέρνηση της χώρας για να τη σταματήσει.
Πρόκειται για αύξηση που ξεπερνά το 760% στο 18μηνο και το 90% σε ετήσια βάση. Η εξέλιξη αυτή, χωρίς διαφαινόμενη -άμεσα τουλάχιστον- λύση στην κόντρα μεταξύ Ευρώπης και Μόσχας, έχει ήδη εκτοξεύσει στα ύψη το κόστος της ενέργειας και δημιουργεί μεγάλη ανησυχία για τον επερχόμενο χειμώνα που οι ανάγκες θα είναι μεγαλύτερες. Οι εξελίξεις δημιουργούν τις προϋποθέσεις να εκτοξευτεί στα ύψη η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος καθώς μεγάλο μέρος αυτού παράγεται στην ΕΕ –περιλαμβανομένης και της Ελλάδας- από φυσικό αέριο.
Διαβάστε επίσης: Φυσικό Αέριο: Η Νορβηγία προειδοποιεί για πιθανή διακοπή ροών στη Βρετανία
Το νέο επεισόδιο στο συνεχιζόμενο σήριαλ με το φυσικό αέριο θα μπορούσε να πλήξει βασικούς κλάδους της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για ακόμη μεγαλύτερο άλμα στον πληθωρισμό που ήδη γονατίζει τα νοικοκυριά στην Ευρώπη –περιλαμβανομένης και της Ελλάδας. Στη Γερμανία συζητείται ήδη έντονα ακόμη και η επιβολή δελτίου στο φυσικό αέριο για κάποιους κλάδους και καταναλωτές, ειδικά όταν θα πλησιάσει ξανά ο χειμώνας και θα αυξηθούν οι ανάγκες.
Κλείνουν οι στρόφιγγες
Οι τιμές στα μέσα του Μαίου είχαν υποχωρήσει στα επίπεδα των 90 ευρώ ανά μεγαβατώρα, αλλά στη συνέχεια άρχισαν οι κινήσεις στην ενεργειακή σκακιέρα που προκάλεσαν νέα αναταραχή στις αγορές. Μέσα στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουνίου οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη έκαναν άλμα 50% σε λίγα μόλις εικοσιτετράωρα, καθώς η Ρωσία άρχισε να κλείνει τις στρόφιγγες του αγωγού Nord Stream προς την Ευρώπη.
Από το κλείσιμο της στρόφιγγας μεγάλες ενεργειακές εταιρείες της Ευρώπης όπως οι Eni, Engie, Uniper και OMV δηλώνουν ότι λαμβάνουν μικρότερες ποσότητες φυσικού αερίου. Είναι ενδεικτικό ότι πριν από λίγες μόνο ημέρες η κρατική ρωσική εταιρεία Gazprom PJSC περιόρισε την παροχή φυσικού αερίου μέσω του αγωγού Nord Stream προς τη Γερμανία κατά τουλάχιστον 60%. Η κίνηση έρχεται να προστεθεί σε μείωση κατά 15% των ροών φυσικού αερίου από τη Ρωσία προς την Ιταλία, ασκώντας μεγαλύτερη πίεση στις ευρωπαϊκές αγορές ενέργειας.
Διαπραγματευτικό ατού
Οι κινήσεις αυτές της Μόσχας, η οποία επικαλείται τεχνικούς λόγους που συνδέονται με τις κυρώσεις της Δύσης, ερμηνεύονται από τους Ευρωπαίους ως αντίποινα για τη στάση τους απέναντι στην εισβολή στην Ουκρανία. Ειδικά η Γερμανία κάνει ανοικτά λόγο για σκληρό πολιτικό παιχνίδι από τη Ρωσία, που θα μπορούσε, όπως λέει το Βερολίνο, να έχει απρόβλεπτες συνέπειες. Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι με το να μειώνει τις ποσότητες φυσικού αερίου προς την Ευρώπη τώρα το καλοκαίρι, η Ρωσία δεν επιτρέπει σε χώρες της ΕΕ να γεμίσουν τις δεξαμενές τους ενόψει του χειμώνα ώστε να έχει πιο ισχυρό διαπραγματευτικό ατού.
Τον Ιούνιο η Gazprom από την πλευρά της είχε αποδώσει τις περικοπές σε τεχνικά ζητήματα που αφορούν τουρμπίνες που κατασκευάζονται από τη Siemens Energy AG οι οποίες είναι ζωτικής σημασίας για τη λειτουργία του αγωγού. Οι τουρμπίνες αυτές φαίνεται ότι υπάγονται σε κυρώσεις της Δύσης με αποτέλεσμα να καθίσταται πιο δύσκολη η επισκευή τους, σύμφωνα με τη Ρωσία.
Παράλληλα, δεν είναι τυχαίο ότι υψηλόβαθμα στελέχη του Κρεμλίνου απειλούσαν πρόσφατα ότι ο αγωγός Nord Stream 1 ο οποίος προμηθεύει με ρώσικο φυσικό αέριο την Ευρώπη μέσω της Βαλτικής Θάλασσας, θα μπορούσε να διακόψει εντελώς τη λειτουργία του –πάλι επικαλούμενα τεχνικά προβλήματα.
Προβλήματα για τις εταιρείες φυσικού αερίου
Ενδεικτικό της κατάστασης που έχει δημιουργηθεί είναι ότι ακόμη και η μεγαλύτερη εταιρεία αγοράς και διανομής φυσικού αερίου σε ολόκληρη τη Γερμανία, η Uniper, δέχτηκε πλήγμα από τις εξελίξεις στην αγορά και χρειάζεται τώρα κρατική βοήθεια για να επιβιώσει.
Η Uniper ανακοίνωσε την προηγούμενη εβδομάδα ότι τα κέρδη προ τόκων και φόρων θα είναι «σημαντικά χαμηλότερα» από τα προηγούμενα χρόνια, καθώς εδώ και εβδομάδες λαμβάνει μόλις το 40% του φυσικού αερίου που έχει παραγγείλει από τη ρωσική κρατική Gazprom.
Ειδικότερα, η εταιρεία ανακοίνωσε ότι προμηθεύεται επί του παρόντος φυσικό αέριο από άλλες πηγές για να καλύψει τις ανάγκες, σε σημαντικά υψηλότερες τιμές. Επίσης ανέφερε ότι εφόσον δεν μπορεί ακόμη να μετακυλίσει αυτά τα πρόσθετα κόστη σε καταναλωτές ή επιχειρήσεις, αυτό έχει ως αποτέλεσμα σημαντικές οικονομικές επιβαρύνσεις για την ίδια.
Πηγή: ΟΤ
