γράφει η Ξανθή Γούναρη
Γκρεμίζονται τα όνειρα 20άρηδων, 30άρηδων και 40άρηδων να αποκτήσουν ιδιόκτητη κατοικία παρότι τα σπίτια στη χώρα μας εξακολουθούν να είναι φθηνότερα συγκριτικά με ό,τι ισχύει στην πλειονότητα των κρατών της ΕΕ.
Και αυτό γιατί ο μέσος μισθός είναι καθηλωμένος σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα από το 2010 και μετά, αντίθετα με τις τιμές των κατοικιών που, μετά τη «βουτιά» της δεκαετούς κρίσης, από το 2018 έχουν εκτιναχθεί κατά 27,8% πανελλαδικά, ενώ στην Αθήνα η αύξηση έχει αγγίξει το 39% με βάση τον δείκτη τιμών κατοικιών που δημοσιεύει η Τράπεζα της Ελλάδος.
Έτσι, σε αντίθεση με τους baby boomers (η γενιά δηλαδή που γεννήθηκε από το 1946 έως το 1964 και της οποίας μεγάλο μέρος έχει πλέον συνταξιοδοτηθεί) και την Generation X (κυρίως τη γενιά των σημερινών 50άρηδων και 55άρηδων), οι millennials (όσοι γεννήθηκαν μεταξύ 1981 και 1996) και η γενιά Z (όσοι γεννήθηκαν μεταξύ 1997 και 2012) πρέπει με πενιχρά εισοδήματα να αποκτήσουν ακριβά σπίτια.
Η πορεία των τιμών στην αγορά κατοικιών τα τελευταία 40 χρόνια είναι ενδεικτική. Ενα καινούργιο διαμέρισμα 120 τ.μ. στο Μαρούσι το 1981 είχε εμπορική αξία 4.500.000 δρχ. (13.200 ευρώ). Ενα παρόμοιο νεόδμητο διαμέρισμα το 1998 είχε αξία 55.000.000 δρχ. (160.000 ευρώ), ενώ το 2007 η εμπορική του αξία είχε εκτιναχθεί στις 450.000 ευρώ.
Σήμερα η ζητούμενη τιμή για ένα ολοκαίνουργιο διαμέρισμα στον ίδιο δήμο (εάν καταφέρεις να το βρεις, καθώς οι νέες οικοδομές είναι ελάχιστες) κυμαίνεται από 384.000 έως 410.000 ευρώ.
Αντίστοιχα, ένα μεταχειρισμένο τριάρι 72 τ.μ. στην Καλλιθέα, ηλικίας 18 ετών, το 1987 αγοράστηκε 4.500.000 δρχ. (13.200 ευρώ). Το ίδιο διαμέρισμα πουλήθηκε το 2008 στις 61.000 ευρώ, ενώ σήμερα πλήρως ανακαινισμένο πωλείται στις 108.000 ευρώ.
Τι γίνεται στην Ευρώπη
Υπό την προϋπόθεση ότι θα αποταμιεύει το 1/3 των απολαβών του, ένας σημερινός 30άρης με έναν (καλό) μισθό 16.000 ευρώ ετησίως, θα χρειαστεί 24 χρόνια για να αποκτήσει ένα αξιοπρεπές, σχετικά καινούργιο, δυάρι 60 τ.μ. στην Αθήνα με ζητούμενη τιμή 128.000 ευρώ. Στη Βέρνη της Ελβετίας, με τις αξίες στις κατοικίες να είναι τριπλάσιες, χρειάζεται 17 χρόνια.
Υπενθυμίζεται ότι με βάση την «ντιρεκτίβα» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, «προσιτή κατοικία» χαρακτηρίζεται εκείνη για την οποία η δαπάνη δεν θα ξεπερνά το 1/3 του καθαρού εισοδήματος ενός νοικοκυριού.
Αναμφίβολα, η εκτίναξη των τιμών των κατοικιών έναντι της στασιμότητας ή/και της μείωσης των μισθών είναι ο βασικός λόγος που οι millennials και η γενιά Z δεν μπορούν να αγοράσουν δικό τους σπίτι, ωστόσο δεν είναι ο μόνος.
Τα κριτήρια δανεισμού
Την ίδια ώρα, ο μέσος millennial, ο οποίος γνώρισε πιο αργή οικονομική ανάπτυξη από τότε που μπήκε στο εργατικό δυναμικό από οποιαδήποτε άλλη γενιά, έχει να αντιμετωπίσει και τα αυστηρότερα κριτήρια δανεισμού, που επίσης καθιστούν την ιδιοκατοίκηση απρόσιτη ή σχεδόν αδύνατη για όσους δεν έχουν ικανοποιητικό πιστωτικό προφίλ.
Επιπλέον, η αδυναμία πολλών οικογενειών να αγοράσουν σπίτι για τα παιδιά τους (όπως γινόταν στο παρελθόν), αλλά και η καθυστέρηση του γάμου και της δημιουργίας οικογένειας από την πλευρά των ίδιων των νέων λόγω επισφαλούς απασχόλησης, χαμηλών αμοιβών και υψηλού κόστους κατοικίας θεωρούνται ακόμη δύο λόγοι που οι νέοι βρίσκονται εκτός της αγοράς κατοικίας.
