«Φωτιά» έχει πάρει το καλάθι της νοικοκυράς εξαιτίας του κύματος ανατιμήσεων που κατακλύει την αγορά από την εκρηκτική άνοδο του κόστους των πρώτων υλών, της ενέργειας και των διεθνών μεταφορών.
Οι τιμές καυσίμων
Το μεγαλύτερο βάρος προέρχεται από την τιμή του ρεύματος, καθώς ήδη από την αρχή του χρόνου η χονδρεμπορική τιμή του έχει εκτοξευτεί κατά 155%, με τις εταιρείες προμήθειας να ενεργοποιούν τις ρήτρες χονδρεμπορικής τιμής στους λογαριασμούς και να μετακυλίουν μέρος του κόστους στους καταναλωτές.
Η ΔΕΗ, που είναι και ο μεγαλύτερος πάροχος, έχει προχωρήσει στην ενεργοποίηση της ρήτρας αλλά σε συνδυασμό με εκπτώσεις της τάξης του 30% το κόστος που μεταφέρεται σε ορισμένες κατηγορίες νοικοκυριών κυμαίνεται από 2% έως 4%. Οι αυξήσεις στο ρεύμα αποδίδονται στον υπερδιπλασιασμό των δικαιωμάτων εκπομπών CO2 και των διεθνών τιμών του φυσικού αερίου.
Την άνοδο έχουν πάρει και οι τιμές των υγρών καυσίμων με την απλή αμόλυβδη να πωλείται κατά 17% ακριβότερα από την αρχή του έτους και το πετρέλαιο κίνησης κατά 19%. Την ίδια ώρα, «φουσκωμένη» αναμένεται και η τιμή του πετρελαίου θέρμανσης που φαίνεται πως θα φθάσει στο 1 ευρώ ανά λίτρο, όταν πέρυσι είχε ξεκινήσει να διατίθεται έναντι 0,798 ευρώ το λίτρο.
Το ψωμί, ο καφές και το γάλα
Ακριβότερα θα κληθούν να πληρώσουν το ψωμί και άλλα είδη αρτοποιίας οι καταναλωτές. Οι αρτοποιοί δηλώνουν ότι αδυνατούν να απορροφήσουν το αυξημένο κόστος παραγωγής που δημιουργεί το ράλι τιμών σε άλευρα, έλαια και ρεύμα. Οι τιμές στα σιτηρά αγγίζουν πλέον τα 48 λεπτά από 25 λεπτά στις αρχές του καλοκαιριού, ενώ από τις αρχές του χρόνου οι τιμές των φυτικών ελαίων ανατιμήθηκαν κατά 6,7%. Σημαντική άνοδος καταγράφεται και σε ζάχαρη, μαργαρίνες, υλικά συσκευασίας. «Το κόστος παραγωγής ανεβαίνει δραματικά και είναι αδύνατο να μπορέσουν να το απορροφήσουν οι επαγγελματίες του κλάδου που είναι ο τελευταίος κρίκος της αλυσίδας παραγωγής» τονίζει και προσθέτει ότι το πόσο μπορεί να αυξηθεί η τιμή του ψωμιού αφορά τον κάθε αρτοποιό καθώς η τιμή διαμορφώνεται ελεύθερα. Παράγοντες της αγοράς πάντως δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο να δούμε ανατιμήσεις στα αρτοσκευάσματα από 5% έως 15%.
Εκρηκτική είναι η κατάσταση και στον καφέ, με εκπροσώπους του κλάδου να μιλούν για αναπόφευκτη αύξηση των τελικών τιμών αν δεν υπάρξουν παρεμβάσεις. Η έντονη ξηρασία στη Βραζιλία, η οποία κατέστρεψε φυτείες καφέ και οδήγησε σε έλλειμμα στη διεθνή αγορά 550 χιλιάδων τόνων σε συνδυασμό με τα περιοριστικά μέτρα που εφαρμόζονται στο Βιετνάμ – το μεγαλύτερο διαμετακομιστικό κέντρο προϊόντων διεθνώς, ανάμεσά τους και ο καφές – οδήγησε σε εκτόξευση της πρώτης ύλης. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τον Ιούλιο του 2020 ως τον Αύγουστο του 2021 οι διεθνείς τιμές διπλασιάστηκαν, φθάνοντας τον περασμένο Μάρτιο στα 192 δολάρια η ουγκιά.
Σύμφωνα με τον Ελληνικό Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Επεξεργασίας Καφέ (ΕΣΕΕΚ), η αύξηση από τις αρχές του χρόνου ξεπερνάει το 60%, ποσοστό αδύνατο να απορροφήσουν οι μεταποιητές καθώς εκτός από την πρώτη ύλη έχουν να αντιμετωπίσουν και τις αυλήσεις στα υλικά συσκευασίας και την ενέργεια.
Υπό πίεση βρίσκονται και μια σειρά προϊόντων που έχουν ως πρώτη ύλη το γάλα λόγω της εκτίναξης του κόστους των ζωοτροφών κατά 45% τον τελευταίο χρόνο σε συνδυασμό και με το μειωμένο ζωικό κεφάλαιο στη χώρα. Οι τιμές έχουν διαμορφωθεί στα 1,25 το κιλό στο αιγοπρόβειο γάλα, 20% υψηλότερα σε σχέση με το περυσινό γαλακτοκομικό έτος, ενώ στο αγελαδινό οι τιμές κυμαίνονται στα 0,40 λεπτά από 0,38 λεπτά πέρυσι, επηρεάζοντας τις λιανικές τιμές στα ψυγεία των σουπερμάρκετ.
