Οι ηγέτες της ΕΕ άφησαν αναπάντητα αμέτρητα ερωτήματα την Παρασκευή, καθώς ολοκλήρωσαν τη σύνοδο κορυφής στην Πράγα, αναβάλλοντας τις τελικές αποφάσεις για την καταπολέμηση της ενεργειακής ακρίβειας για μελλοντικές συναντήσεις.
Η σύνοδος της Παρασκευής – η οποία διήρκεσε πολύ περισσότερο από το αναμενόμενο, αντανακλώντας τις βαθιές διαιρέσεις μεταξύ των χωρών σχετικά με τον καλύτερο τρόπο μείωσης του ενεργειακού κόστους – δεν σημείωσε καμία συγκεκριμένη πρόοδο σχετικά με μια σειρά προτάσεων, συμπεριλαμβανομένου ενός αμφιλεγόμενου ανώτατου ορίου τιμών φυσικού αερίου, σημειώνει το Politico.
Ενεργειακή διχόνοια
Αν και τεχνικά η σύνοδος κορυφής ήταν μια άτυπη συνάντηση – που σημαίνει ότι οι ηγέτες μπορούσαν να συνάψουν συμφωνίες μόνο επί της αρχής – η συνεχιζόμενη ενεργειακή διχόνοια υπογράμμισε την κλίμακα της πρόκλησης που αντιμετωπίζουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες.
Παράλληλα, με την Ρωσία να κλιμακώνει τον πόλεμο στην Ουκρανία, οι παράγοντες που ανεβάζουν τις τιμές δεν δείχνουν σημάδια ύφεσης.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, ο οποίος προήδρευσε της συνόδου, υπερασπίστηκε το έργο που επιτελείται, χαρακτηρίζοντας ως «χρήσιμο» να πραγματοποιούνται άτυπες συναντήσεις, χωρίς την πίεση λήψης αποφάσεων. Αυτό επιτρέπει στους ηγέτες, είπε, να ανιχνεύσουν «ποιες είναι οι διαφορετικές απόψεις, οι διαφορετικές ευαισθησίες».
Ωστόσο, μέχρι στιγμής, η μόνη συμφωνία φαίνεται να είναι ότι πρέπει να βρουν μια… συμφωνία.
«Υπάρχει κοινή βούληση για μια κοινή προσέγγιση», δήλωσε ο Μισέλ. «Χρειαζόμαστε σταθερή συνεργασία στην ΕΕ».
Παρόλα αυτά, κανείς δεν μπορεί να συμφωνήσει για το ποια θα πρέπει να είναι αυτή η «κοινή προσέγγιση».
Εν αναμονή της επίσημης συνόδου – Οι προτάσεις των χωρών
Το αδιέξοδο θέτει έντονα στο επίκεντρο την επίσημη σύνοδο κορυφής των ηγετών της ΕΕ, στις 20 και 21 Οκτωβρίου.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιβεβαίωσε ότι θα υποβάλει περισσότερες προτάσεις πριν από τη σύνοδο, αφήνοντας τα κράτη μέλη να διαγκωνίζονται ποιο θα έχει περισσότερη επιρροή στη λήψη αποφάσεων.
Ορισμένες χώρες θέλουν να επιστρέφουν στους πολίτες τις πληρωμές φυσικού αερίου που υπερβαίνουν μια συγκεκριμένη τιμή. Άλλες θέλουν απλώς να περιορίσουν την τιμή που θα μπορούσαν να πληρώνουν οι χώρες της ΕΕ για την αγορά φυσικού αερίου. Άλλες πάλι επιδιώκουν ένα συνδυασμό αυτών των ιδεών.
Έχουν επίσης γίνει έντονες συζητήσεις σχετικά με το αν θα αυξηθεί το κοινό χρέος της ΕΕ, για να καλυφθεί το αυξανόμενο ενεργειακό κόστος των πολιτών.
Ωστόσο, ο Γερμανός καγκελάριος, Όλαφ Σολτς, απέκρουσε αυτή την ιδέα σε συνέντευξη Τύπου το απόγευμα της Παρασκευής, επιμένοντας ότι τα προηγούμενα κονδύλια της ΕΕ για την αποκατάσταση της πανδημίας θα μπορούσαν ακόμη να ανακατευθυνθούν.
Η ενόχληση για το πακέτο των 200 δισ. του Σολτς
Η απόρριψη του Σολτς είναι πιθανό να ενοχλήσει όσους είναι ήδη απογοητευμένοι από την απόφαση του Βερολίνου να παρουσιάσει ένα ταμείο 200 δισεκατομμυρίων ευρώ για την επιδότηση των διογκούμενων λογαριασμών ενέργειας.
Ορισμένες χώρες της ΕΕ έχουν γκρινιάξει ότι η κίνηση αυτή είναι μια ελάχιστα κεκαλυμμένη κρατική βοήθεια, που αποσταθεροποιεί την ενιαία αγορά του μπλοκ και αφήνει τις φτωχότερες χώρες στα κρύα του λουτρού.
Χωρίς να αναφερθεί άμεσα στη Γερμανία, ο πρωθυπουργός της Τσεχίας Πετρ Φιάλα, η χώρα του οποίου ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ και ο οποίος φιλοξενούσε τη συνάντηση, απηύθυνε προειδοποίηση:
«Πρέπει να συμμορφωθούμε με τους κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων», δήλωσε. «Δεν μπορούμε να έχουμε μόνο εθνικές λύσεις. Χρειαζόμαστε ευρωπαϊκές λύσεις».
Ομοίως, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία είναι και η ίδια Γερμανίδα πολιτικός, δήλωσε: «Πρέπει να διατηρήσουμε την ενιαία αγορά μας ενωμένη και να αποφύγουμε τον κατακερματισμό».
Ο Σολτς έχει επανειλημμένα τονίσει ότι τα 200 δισ. ευρώ θα εκτείνονται για τα επόμενα δύο χρόνια, υποστηρίζοντας ότι αυτό σημαίνει πως το ποσό δεν είναι μεγαλύτερο από αυτό που δίνουν άλλες χώρες όπως η Γαλλία.
Γαλλογερμανική διαμάχη για τον αγωγό MidCat
Στη συνέχεια, υπήρξε η κλιμακούμενη διαμάχη μεταξύ Γερμανίας και Γαλλίας για τον αγωγό MidCat, ο οποίος θα βοηθούσε στη μεταφορά φυσικού αερίου από την Ιβηρική Χερσόνησο μέσω της Γαλλίας στη Γερμανία και πέραν αυτής.
Η Γαλλία έχει αντιταχθεί στο σχέδιο, υποστηρίζοντας ότι θα χρειαστεί πολύς χρόνος για την ανακούφιση της τρέχουσας κρίσης και ότι απλώς θα διαιωνίσει την εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα.
Η Γερμανία διαφωνεί με το χρονοδιάγραμμα και υποστηρίζει ότι θα μπορούσε να συμβάλει στη βελτίωση της ενεργειακής κρίσης της Ευρώπης.
Ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, απέφυγε να απαντήσει στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε, όταν ρωτήθηκε αν οι συζητήσεις μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας είχαν βελτιωθεί μέχρι το τέλος της συνόδου κορυφής.
Ο ρόλος της Γαλλίας, είπε, είναι «να ενώνει τις αντίθετες απόψεις όταν υπάρχουν εντάσεις» – μια αναφορά στις επικρίσεις σχετικά με το ταμείο των 200 δισεκατομμυρίων ευρώ της Γερμανίας.
«Σχετικά με τον MidCat, πρόκειται για έναν αγωγό μεταξύ Γαλλίας και Ισπανίας που περνάει από τα Πυρηναία» πρόσθεσε, παρουσιάζοντας την απόφαση ως περιβαλλοντική. «Επομένως, δεν πρόκειται για διαφωνία μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας».
Διαφωνούν και για τη βοήθεια στην Ουκρανία
Πριν καν φτάσουν οι ηγέτες σε αυτές τις έντονες διαφωνίες, έπρεπε να αντιμετωπίσουν και ένα άλλο επιβαρυμένο θέμα: Την Ουκρανία.
Ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, απευθύνθηκε και πάλι στους ηγέτες μέσω βιντεοκλήσης – για δεύτερη φορά μέσα σε δύο ημέρες, αφού εμφανίστηκε ενώπιον μιας ευρύτερης ομάδας Ευρωπαίων ηγετών την Πέμπτη.
Προέτρεψε τους ηγέτες – και πάλι – να δεσμεύσουν περισσότερα όπλα για την Ουκρανία, ένα «πονεμένο» θέμα για χώρες της ΕΕ όπως η Γερμανία και η Γαλλία, που αντιμετωπίζουν πιέσεις να αυξήσουν τις αποστολές όπλων τους.
«Καταλαβαίνω – όλοι μας θα προτιμούσαμε να ξοδέψουμε τα χρήματα που ξοδεύουμε για τους εξοπλισμούς σε εντελώς διαφορετικούς στόχους – ειρηνικούς στόχους, κοινωνικές ανάγκες», είπε. «Αλλά ποιος και τι θα μπορέσει να προστατεύσει τέτοιους στόχους και τέτοιες ανάγκες;».
Μιλώντας μετά τη σύνοδο κορυφής, ο Σαρλ Μισέλ υπογράμμισε την υποστήριξη της ΕΕ προς την Ουκρανία. Αλλά υπήρχαν λίγες λεπτομέρειες σχετικά με ένα σχέδιο της ΕΕ για την ενίσχυση της βοήθειας προς το Κίεβο.
Η Φον ντερ Λάιεν ανέφερε ότι η ΕΕ πρέπει να αυξήσει την οικονομική της στήριξη. Το θέμα αποτελεί ένα ακόμη σημείο έντασης εντός της ΕΕ, καθώς οι χώρες διαφωνούν για το πώς θα διαρθρώσουν την οικονομική βοήθεια ύψους 9 δισεκατομμυρίων ευρώ, που έχει υποσχεθεί το μπλοκ στην Ουκρανία.
«Θα πρέπει να καθιερώσουμε μια πολύ δομημένη προσέγγιση», δήλωσε η ίδια, τονίζοντας την ανάγκη για «προβλεψιμότητα της χρηματοδότησης».
