Εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή νομοθετική πρόταση βάσει της οποίας θα γίνουν οι άμεσες πληρωμές σε ευρώ διαθέσιμες σε όλους τους πολίτες και τις επιχειρήσεις που διατηρούν τραπεζικό λογαριασμό στην ΕΕ και στις χώρες του ΕΟΧ. Με τις άμεσες πληρωμές οι πολίτες θα έχουν τη δυνατότητα να μεταφέρουν χρήματα ανά πάσα στιγμή εντός δέκα δευτερολέπτων.
Η πρόταση έχει σαν στόχο τη διασφάλιση πως οι άμεσες πληρωμές σε ευρώ θα είναι προσιτές οικονομικά, ασφαλείς και απρόσκοπτες σε ολόκληρο το ευρωπαϊκό μπλοκ.
Διαβάστε επίσης: «Λευκός χρυσός»: Ποιο είναι το ορυκτό που κυνηγάει όλη η Ευρώπη
Πρόκειται για πληρωμές πολύ ταχύτερες συγκριτικά με τις παραδοσιακές μεταφορές πιστώσεων, τις οποίες παραλαμβάνουν οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών μόνο κατά τις εργάσιμες ώρες και δεν φθάνουν στον λογαριασμό του δικαιούχου παρά την επόμενη εργάσιμη ημέρα, γεγονός που μπορεί να απαιτήσει έως και τρεις ημερολογιακές ημέρες.
Για τους καταναλωτές, οι άμεσες πληρωμές συνεπάγονται πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα και ευκολία όταν για παράδειγμα θέλουν να πληρώσουν λογαριασμούς ή να λάβουν επείγουσες μεταφορές χρημάτων (λ.χ. σε περίπτωση έκτακτης ιατρικής ανάγκης).
Την ίδια ώρα βελτιώνουν τις ταμειακές ροές και βοηθούν στην εξοικονόμηση κόστους για τις επιχειρήσεις -ιδιαίτερα τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις- καθώς και για τους εμπόρους λιανικής.
Αποδεσμεύουν χρήματα επί του παρόντος εγκλωβισμένα, κατά τη μεταφορά, στο χρηματοπιστωτικό σύστημα (σχεδόν 200 δισεκατομμύρια ευρώ που είναι δεσμευμένα κάθε ημέρα): πρόκειται για τις λεγόμενες «επιπλέουσες πληρωμές» οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν νωρίτερα για κατανάλωση ή για επενδύσεις.
Ωστόσο, στις αρχές του 2022 μόλις το 11% όλων των μεταφορών πιστώσεων σε ευρώ στην ΕΕ ήταν άμεσες. Η παρούσα πρόταση αποσκοπεί στην άρση των φραγμών που εμποδίζουν την ευρύτερη διάδοση των άμεσων πληρωμών και των οφελών που απορρέουν από αυτές.
Η πρόταση, με την οποία τροποποιείται και εκσυγχρονίζεται κανονισμός του 2012 σχετικά με τον ενιαίο χώρο πληρωμών σε ευρώ (ο κανονισμός SEPA), αποτελείται από τέσσερις απαιτήσεις σχετικά με τις άμεσες πληρωμές σε ευρώ:
- Να καταστούν καθολικά διαθέσιμες οι άμεσες πληρωμές σε ευρώ, με την υποχρέωση για τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών της ΕΕ, οι οποίοι προσφέρουν ήδη μεταφορές πιστώσεων σε ευρώ να προσφέρουν επίσης την άμεση εκδοχή τους εντός καθορισμένου διαστήματος.
- Να καταστούν οικονομικά προσιτές οι άμεσες πληρωμές σε ευρώ, με την υποχρέωση για τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών να διασφαλίζουν ότι η τιμή που χρεώνεται για τις άμεσες πληρωμές σε ευρώ δεν υπερβαίνει την τιμή που χρεώνεται για τις παραδοσιακές, μη άμεσες μεταφορές πιστώσεων σε ευρώ.
- Αύξηση της εμπιστοσύνης στις άμεσες πληρωμές, με την υποχρέωση για τους παρόχους να επαληθεύουν την αντιστοιχία ανάμεσα στον αριθμό τραπεζικού λογαριασμού (IBAN) και στο όνομα του δικαιούχου, το οποίο παρέχει ο πληρωτής, προκειμένου να ειδοποιείται ο πληρωτής για πιθανό σφάλμα ή απάτη προτού πραγματοποιηθεί η πληρωμή.
- Απλούστευση της επεξεργασίας των άμεσων πληρωμών σε ευρώ, διατηρώντας παράλληλα τον αποτελεσματικό έλεγχο των προσώπων που υπόκεινται σε κυρώσεις της ΕΕ, μέσω διαδικασίας όπου οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών θα επαληθεύουν τουλάχιστον καθημερινά τους πελάτες τους με βάση τους καταλόγους κυρώσεων της ΕΕ, αντί να ελέγχουν όλες τις συναλλαγές μία προς μία.
Το ιστορικό
Η διαθεσιμότητα άμεσων πληρωμών και πιθανών σχετικών τελών διαφέρει σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών, γεγονός που εμποδίζει την ανάπτυξη άμεσων μεταφορών στην ενιαία αγορά.
Ως εκ τούτου, απαιτείται νομοθετική παρέμβαση για την κλιμάκωση των άμεσων πληρωμών σε ευρώ σε ολόκληρη την ΕΕ και για την αποδέσμευση των οφελών τους για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις της ΕΕ, ιδίως τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Οι τελευταίες θα επωφεληθούν επίσης από τη βελτίωση των ταμειακών ροών και από τη μεγαλύτερη επιλογή μέσων πληρωμής.
Η εν λόγω πρόταση εκπληρώνει μια βασική δέσμευση στο πλαίσιο της στρατηγικής πληρωμών λιανικής της Επιτροπής του 2020, η οποία αποσκοπούσε στην πλήρη υιοθέτηση των άμεσων πληρωμών στην ΕΕ.
Λαμβάνει τη μορφή τροποποίησης του κανονισμού του 2012 για τη δημιουργία ενιαίου χώρου πληρωμών σε ευρώ, ο οποίος περιέχει ήδη γενικές διατάξεις για όλες τις μεταφορές πιστώσεων σε ευρώ (SEPA), με την προσθήκη ειδικών διατάξεων σχετικά με τις άμεσες πληρωμές σε ευρώ (SEPA).
Η πρόταση περιλαμβάνει προθεσμίες σταδιακής εφαρμογής, που διαφοροποιούνται όσον αφορά τις διάφορες συνιστώσες της πρωτοβουλίας, καθώς και ανάμεσα στα κράτη μέλη εντός ή εκτός της ζώνης του ευρώ, ώστε να παρέχεται επαρκής χρόνος εφαρμογής και πλήρης αναλογικότητα.
