Προ των πυλών βρίσκεται το «καλάθι του νοικοκυριού», που αποτελεί τη βασική προσπάθεια της κυβέρνησης να συγκρατηθούν οι τιμές των βασικών προϊόντων στα σούπερ μάρκετ, την ώρα που η ακρίβεια σε ενέργεια και τρόφιμα πλήττει επιχειρήσεις και καταναλωτές.
Άλλωστε, τα κυβερνητικά στελέχη εκτιμούν ότι η αντιμετώπιση της ακρίβειας αναμένεται να είναι το σημείο – κλειδί που θα καθορίσει την επιλογή των ψηφοφόρων στις ερχόμενες βουλευτικές εκλογές. Και όπως σημειώνουν από το Μαξίμου, αποτελεί και το «στοίχημα» του Κυριάκου Μητσοτάκη για την εκλογική του επικράτηση.
«Αγκάθι» ο πληθωρισμός
Μπορεί η Eurostat να δημοσίευσε τον Εναρμονισμένο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή για τον Σεπτέμβριο, ο οποίος έφτασε στο 9,8%, ωστόσο τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν ότι η κοινωνία υποφέρει από τον πληθωρισμό που ξεπέρασε το 12%.
Αν και οι εγχώριες (ΙΟΒΕ) και διεθνείς προβλέψεις (ΔΝΤ) «δείχνουν» ραγδαία μείωση του πληθωρισμού για το ερχόμενο έτος, οι καταναλωτές καλούνται να ανταποκριθούν με περιορισμένα εισοδήματα απέναντι σε ένα «τσουνάμι» ανατιμήσεων.
Ειδικότερα, στον τομέα της ενέργειας, το φυσικό αέριο κατέγραψε αύξηση 332%, το πετρέλαιο θέρμανσης 65,1% και το ηλεκτρικό ρεύμα με 30% στον τομέα της ενέργειας.
Παράλληλα, στα τρόφιμα όμως, ο πληθωρισμός έτρεχε ήδη με 13,5% από τον Σεπτέμβριο, δηλαδή 1,5 ποσοστιαία μονάδα παραπάνω από τον μέσο όρο του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, με αυξήσεις σε όλες τις κατηγορίες του κλάδου «Διατροφή» (έως 18,4% σε ψωμί και δημητριακά, 17,6% στα κρέατα, 23,3% σε γαλακτοκομικά και αυγά, 17% σε έλαια και λίπη, 8,7% σε λαχανικά (γενικά), 6,2% σε ζάχαρη – σοκολάτες – γλυκά – παγωτά, 12,6% σε λοιπά τρόφιμα, 14,3% σε καφέ – κακάο – τσάι κτλ).
Σύμφωνα με έρευνες, το 74% των νοικοκυριών βλέπει νέες, μεγάλες αυξήσεις τιμών, το 63% μειώνει τις σημαντικές αγορές, ενώ το 62% των πολιτών φοβάται την αύξηση της ανεργίας.
Παράλληλα, το 86% δηλώνει ότι δεν υπάρχει καμία πιθανότητα αποταμίευσης.
Την ίδια στιγμή, οι προβλέψεις των επιχειρήσεων βρίσκονται στο ναδίρ, με τους ιδιοκτήτες των επιχειρήσεων να λαμβάνουν αντίστοιχα μέτρα για να επιβιώσουν.
Μεταξύ αυτών είναι η μείωση της παραγωγής και των θέσεων εργασίας, την ώρα που η ανησυχία για νέες επιβαρύνσεις στα κόστη παραγωγής προκαλεί πονοκέφαλο.
Πρεμιέρα για το «καλάθι»
Η δράση πρόκειται να ξεκινήσει το πρωί της Τετάρτης 2 Νοεμβρίου, με τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ να ενημερώνουν το e-katanalotis για τα προϊόντα που θα εντάξουν στο καλάθι τους.
Υπενθυμίζεται ότι έπειτα από διαβούλευση μεταξύ ιδιοκτητών σούπερ μάρκετ και υπουργείου Ανάπτυξης, καθορίστηκαν 51 κατηγορίες προϊόντων τα οποία μπήκαν στο συγκεκριμένο «καλάθι».
Αν και η κάθε αλυσίδα θα έπρεπε να βάλει τουλάχιστον ένα προϊόν από κάθε κατηγορία που συμφωνήθηκε, φαίνεται πως στο «καλάθι του νοικοκυριού» θα μπουν περίπου 70 προϊόντα συνολικά.
Ωστόσο, θα μπορεί ένα σούπερ μάρκετ να «βάλει» στο καλάθι ακόμα περισσότερα προϊόντα, τα οποία θα φέρουν ειδική σήμανση, προκειμένου να γίνονται εύκολα αντιληπτά από τους καταναλωτές, ενώ αυτή η λίστα προϊόντων θα μπορεί να αλλάζει κάθε εβδομάδα.
Για την εξυπηρέτηση των καταναλωτών θα δημιουργηθεί και ειδικό site, το kalathi.mindev.gov.gr, όπου οι πολίτες θα μπορούν να βλέπουν ποια προϊόντα εντάσσονται. Οι επιχειρήσεις που δεν θα στέλνουν τον κατάλογο με τα προϊόντα ή θα τον στέλνουν ελλιπή, θα πληρώνουν πρόστιμο 5.000 ευρώ για κάθε μέρα καθυστέρησης.
Αξίζει ωστόσο να σημειωθεί ότι η Επιτροπή Ανταγωνισμού χτύπησε καμπανάκι ανησυχίας, καθώς επεσήμανε τον κίνδυνο κάθετων συμπράξεων προμηθευτών και λιανοπωλητών, εκτοπισμού των μικρότερων προμηθευτών ή προνομιακής προβολής των προϊόντων ετικέτας των μεγάλων σούπερ μάρκετ.
Βροχή ελέγχων
Με «βροχή» ελέγχων θα κάνει πρεμιέρα το «καλάθι του νοικοκυριού» στα μεγάλα σούπερ μάρκετ. Από νωρίς το πρωί ελεγκτές θα βρίσκονται στους δρόμους για να «σαρώσουν» τα καταστήματα και να διαπιστώσουν αν τηρούνται όσα έχουν οριστεί από την υπουργική απόφαση.
Επιπλέον παροχές
Λίγο πριν την αλλαγή του έτους, η κυβέρνηση προσανατολίζεται να χορηγήσει και την «επιταγή ακρίβειας» για 2,3 εκατ. πολίτες, καθώς και το επίδομα θέρμανσης για 1,3 εκατ. πολίτες, με το συνολικό ποσό που θα βγει από τα κρατικά ταμεία να υπολογίζεται σε 750 εκατ. ευρώ.
Για την επιταγή ακρίβειας μάλιστα, υπάρχει διαφοροποίηση σε σχέση με την προηγούμενη χορήγησή της, καθώς πέρα από τους αυξημένους δικαιούχους, θα αυξηθεί και το ποσό της επιδότησης κατά 50 ευρώ, φτάνοντας στα 250€ συνολικά.
