Η παγκόσμια οικονομία διένυσε μια δύσκολη χρονιά, με τον πληθωρισμό σε υψηλά επίπεδα δεκαετιών να εξαντλεί τις δαπάνες μετά το λουκέτο της πανδημίας και να ωθεί τις κεντρικές τράπεζες να αυξάνουν το κόστος δανεισμού με πρωτοφανή ρυθμό, για να τον θέσουν υπό έλεγχο.
Η εκστρατεία τους για τη διαχείριση των τιμών μπορεί να έχει αποτέλεσμα – αλλά ενδεχομένως με ένα σημαντικό κόστος το 2023, επισημαίνει ανάλυση του CNN.
«Είναι πιθανό ότι η παγκόσμια οικονομία θα αντιμετωπίσει ύφεση το επόμενο έτος εξαιτίας των αυξήσεων των επιτοκίων, ως απάντηση στον υψηλότερο πληθωρισμό», δήλωσε αυτή την εβδομάδα ο Kay Daniel Neufeld, διευθυντής και επικεφαλής προβλέψεων στο Κέντρο Οικονομικών και Επιχειρηματικών Ερευνών.
Δεν συμφωνούν όλοι ότι η παγκόσμια οικονομία οδεύει προς την ύφεση. Ωστόσο, με την ανάπτυξη να αναμένεται να διολισθήσει ακόμη χαμηλότερα, μετά από μια απότομη επιβράδυνση το 2022, είναι μια σοβαρή πιθανότητα.
Οι «ζοφερές» προβλέψεις του ΔΝΤ
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προέβλεψε τον Οκτώβριο ότι η παγκόσμια ανάπτυξη θα μειωθεί στο 2,7% το 2023. Αν εξαιρέσουμε την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση και το χειρότερο στάδιο της πανδημίας, αυτό θα ήταν το πιο αδύναμο έτος για την παγκόσμια οικονομία από το 2001.
Τον Νοέμβριο, το Ταμείο προειδοποίησε ότι οι προοπτικές είχαν γίνει ακόμη πιο «ζοφερές» από τότε που δημοσίευσε αυτή την πρόβλεψη.
Το αν θα υπάρξει παγκόσμια ύφεση θα εξαρτηθεί από τρεις παράγοντες:
- Τι θα κάνουν οι κεντρικές τράπεζες στη συνέχεια.
- Ποιες θα είναι οι συνέπειες της εκκολαπτόμενης επαναφοράς της Κίνας
- Τις τιμές της ενέργειας.
Δείτε πώς καθεμία από αυτές τις μεταβλητές θα μπορούσε να καθορίσει το 2023.
Κεντρικές τράπεζες
Το ΔΝΤ έχει χαρακτηρίσει τον πληθωρισμό ως «την πιο άμεση απειλή για την τρέχουσα και τη μελλοντική ευημερία». Και ενώ έχει αρχίσει να μειώνεται στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη, καθώς οι τιμές της ενέργειας υποχωρούν και τα υψηλότερα επιτόκια τροφοδοτούν την οικονομία, οι κεντρικές τράπεζες έχουν καταστήσει σαφές ότι δεν σκοπεύουν να σταματήσουν σύντομα τις αυξήσεις, ακόμη και αν αισθάνονται πιο άνετα με μικρότερες.
«Δεν κάνουμε στροφή», δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ, νωρίτερα αυτό το μήνα. «Δεν αμφιταλαντευόμαστε».
Οι κεντρικοί τραπεζίτες λειτουργούν σε βάση συνεδρίασης προς συνεδρίαση, καθώς αναλύουν τα τελευταία δεδομένα. Έχουν τονίσει ότι δεν γνωρίζουν πόσο θα πρέπει να αυξήσουν τα επιτόκια, ή πόσο καιρό θα πρέπει να τα διατηρήσουν εκεί, προκειμένου να επαναφέρουν τον πληθωρισμό κοντά στο 2% και να τον διατηρήσουν σε αυτό το μέγεθος.
Εάν οι τιμές συνεχίσουν να αυξάνονται περισσότερο από όσο θα ήθελαν, οι κεντρικές τράπεζες ενδέχεται να είναι πιο επιθετικές από ό,τι είχαν προγραμματίσει, ασκώντας περαιτέρω πίεση στην παγκόσμια οικονομία.
«Πιστεύουμε ότι θα πρέπει να διατηρήσουμε μια περιοριστική πολιτική για κάποιο χρονικό διάστημα», δήλωσε ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, Τζερόμ Πάουελ, μετά τη συνεδρίαση της κεντρικής τράπεζας τον Δεκέμβριο.
Κίνα
Εδώ και σχεδόν τρία χρόνια, η κινεζική κυβέρνηση έχει περιορίσει την εξάπλωση του Covid-19 χρησιμοποιώντας καραντίνες, μαζικά τεστ και αυστηρό εντοπισμό επαφών. Τώρα, μετά από διαμαρτυρίες σε ολόκληρη τη χώρα κατά των αυστηρών περιορισμών, ανακαλεί απότομα τα μέτρα αυτά.
Η επικείμενη επαναλειτουργία της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου θα μπορούσε να δώσει ώθηση στην ανάπτυξη. Αλλά ενέχει και κινδύνους.
«Η τρέχουσα καταθλιπτική κατάσταση της Κίνας υποδηλώνει ότι οι δυνατότητες ανάπτυξης είναι μεγάλες», δήλωσε νωρίτερα αυτό το μήνα ο Bruce Kasman, επικεφαλής οικονομικών και πολιτικών ερευνών της JPMorgan Chase. «Ωστόσο, η πρόσφατη εμπειρία δείχνει επίσης ότι σημαντικές οπισθοδρομήσεις συμβαίνουν συνήθως όταν τα ανοίγματα είναι πρόωρα και τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης είναι υπερφορτωμένα».
Ένα κύμα λοιμώξεων από κοροναϊό σαρώνει επί του παρόντος την Κίνα, αλλά μέχρι στιγμής το Πεκίνο επιμένει στα σχέδια για χαλάρωση των κανόνων του. Ήδη, από την Πρωτοχρονιά κατήργησε την υποχρεωτική καραντίνα για τις διεθνείς αφίξεις, που αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για το άνοιγμα των συνόρων της.
Άλλες χώρες, εν τω μεταξύ, επιβάλλουν περιορισμούς στους ταξιδιώτες από την Κίνα, φοβούμενες την ανάπτυξη νέων παραλλαγών.
Τιμές ενέργειας
Ο πόλεμος του Ρώσου προέδρου, Βλαντίμιρ Πούτιν, στην Ουκρανία συνεχίζει να προσθέτει αβεβαιότητα στις προβλέψεις, ιδίως για τις χώρες της Ευρώπης, οι οποίες απεξαρτώνται από τη ρωσική ενέργεια, αλλά θα μπορούσαν ακόμη να αντιμετωπίσουν ελλείψεις.
Μια έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας διαπίστωσε ότι η Ευρώπη θα μπορούσε να αντιμετωπίσει έλλειψη φυσικού αερίου το 2023, εάν η Ρωσία διακόψει όλες τις εξαγωγές προς την περιοχή και ο καιρός γίνει ψυχρότερος.
Ένας άλλος μπαλαντέρ: Η πιθανή αύξηση της ζήτησης ενέργειας από την Κίνα, καθώς η οικονομία της ανεβαίνει και πάλι.
«Είναι αλληλένδετα», δήλωσε η Diane Swonk, επικεφαλής οικονομολόγος της KPMG. «Ένας από τους λόγους που οι τιμές της ενέργειας είναι χαμηλότερες είναι επειδή η Κίνα είναι ασυνήθιστα αδύναμη».
Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) ανέφερε ότι ο τελευταίος γύρος των οικονομικών προβλέψεών του θα μπορούσε να χρειαστεί αναθεώρηση, εάν οι ελλείψεις σε ενεργειακά αποθέματα ωθήσουν τις τιμές ακόμη υψηλότερα ή εάν οι κυβερνήσεις στην Ευρώπη χρειαστεί να επιβάλουν δελτία για να μειώσουν τη ζήτηση για φυσικό αέριο και ηλεκτρικό ρεύμα αυτόν και τον επόμενο χειμώνα.
Τι σημαίνει παγκόσμια ύφεση
Είτε ο κόσμος πέσει σε ύφεση είτε όχι, οι επόμενοι 12 μήνες είναι πιθανό να είναι δύσκολοι, σημειώνει το CNN.
«Παραμένει ένα δύσκολο σκηνικό», δήλωσε ο Guillaume Menuet, επικεφαλής επενδυτικής στρατηγικής και οικονομικών της Citi Private Bank στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική.
Η ομάδα του προβλέπει ότι ο κόσμος θα βιώσει την πιο αργή οικονομική ανάπτυξη των τελευταίων 40 ετών, εκτός από το 2020 και τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2007-2008.
Ακόμα και αν αποτραπεί μια παγκόσμια ύφεση, πολλές χώρες θα μπορούσαν να υποστούν ύφεση, που θα συνοδευόταν από επώδυνη αύξηση της ανεργίας, αν και οι οικονομολόγοι δεν συμφωνούν για το πόσο σοβαρή θα είναι και πόσο θα μπορούσε να διαρκέσει.
«Τα χειρότερα δεν έχουν έρθει ακόμη – και για πολλούς ανθρώπους το 2023 θα μοιάζει με ύφεση», δήλωσε το ΔΝΤ τον Οκτώβριο, σημειώνοντας ότι η επιβράδυνση «θα είναι ευρείας βάσης» και μπορεί να «ανοίξει εκ νέου οικονομικές πληγές, που μόνο εν μέρει επουλώθηκαν μετά την πανδημία».
