Συνεχίστηκε για δέκατο μήνα τον Ιανουάριο η αποκλιμάκωση του Δείκτη Τιμών Τροφίμων της Διεθνούς Οργάνωσης Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) του ΟΗΕ, μετά τα ιστορικά υψηλά του Μαρτίου του 2022, όταν με την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία οι τιμές εκτοξεύτηκαν σε δυσθεώρητα ύψη.
Πράγματι, οι τιμές στην πλειοψηφία των προϊόντων διατροφής από το σιτάρι μέχρι και το μαγειρικό λάδι υποχωρούν σημαντικά, ωστόσο η πτώση αυτή όχι απλώς δεν έχει μεταφερθεί στα ράφια των παντοπωλείων, αντιθέτως εκεί οι τιμές συνεχίζουν την ανοδική τους πορεία, επιβαρύνοντας περαιτέρω τα νοικοκυριά.
Και παρόλο που ο δείκτης τιμών τροφίμων του FAO καταγράφει ήδη το μεγαλύτερο πτωτικό σερί εδώ και τουλάχιστον 33 χρόνια, ο πληθωρισμός τροφίμων δεν δείχνει σημάδια αποκλιμάκωσης .
Επιπλέον, τα στελέχη του κλάδου των τροφίμων προειδοποιούν για περισσότερες αυξήσεις των τιμών που θα ακολουθήσουν και διπλωμάτες μιλούν για τη χειρότερη επισιτιστική κρίση μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με περιοχές της Αφρικής να βρίσκονται στα πρόθυρα του λιμού.
Από το αγρόκτημα στο ράφι
Αυτή η εντυπωσιακή ανισορροπία υπογραμμίζει τη σημαντική χρονική καθυστέρηση για τις τιμές των αγροτικών τιμών να φθάσουν σε αυτές που πληρώνουν τα νοικοκυριά. (αν και σε γενικότερα σε περίοδους ανατιμήσεων η περίοδος αυτή είναι μικρότερα). Επιπλέον, τα προϊόντα διατροφής αποτελούν μόνο ένα μικρό ποσοστό των εισροών κόστους για προϊόντα όπως τα δημητριακά πρωινού.
Στις ΗΠΑ για παράδειγμα, μία μερίδα φαγητού που καταναλώνεται στο σπίτι είναι περίπου το τέταρτο του κόστους σε επίπεδο φάρμας και μόνο περίπου το 5% όταν τρώμε έξω, σύμφωνα με τον Joseph Glauber, πρώην επικεφαλής οικονομολόγος στο Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ.
Σε ό,τι αφορά το ψωμί το κόστος του σιταριού αντιστοιχεί στο ένα 10ο του συνολικού κόστους ενός καρβέλιου, είπε ο Glauber. Τα υπόλοιπα επηρεάζονται από τη μεταφορά του σιταριού, το άλεσμά του, την παρασκευή και το ψήσιμο του ψωμιού, τη συσκευασία του και την αποθήκευση των παντοπωλείων, είπε χαρακτηριστικά στο Bloomberg.
Οι τιμές ενέργειας
Οι υψηλότερες τιμές ενέργειας εξακολουθούν να τροφοδοτούν το κόστος επεξεργασίας, οι εργαζόμενοι απαιτούν υψηλότερους μισθούς και οι προμηθευτές πιέζουν τους λιανοπωλητές για υψηλότερες αμοιβές.
Είναι «ο αντίκτυπος στην τιμή της ενέργειας που εξακολουθεί να επηρεάζει», υπογραμμίζει ο Archie Norman, πρόεδρος της βρετανικής εταιρείας λιανικής Marks & Spencer, σε συνέντευξή του την περασμένη εβδομάδα. «Και δεύτερον, το κόστος εργασίας. Αυξάνουμε τον κατώτατο μισθό. Αυτό έχει αντίκτυπο σε όλους σχεδόν τους καλλιεργητές, παραγωγούς, κατασκευαστές».
Ο πληθωρισμός έχει κορυφωθεί, αλλά οι τιμές των τροφίμων όχι, είπε ο Alan Jope, το απερχόμενο αφεντικό της Unilever, που φτιάχνει τη μαγιονέζα Hellmann’s και το παγωτό Ben & Jerry’s. Ο γίγαντας τροφίμων Nestle SA αναμένει ότι ο πληθωρισμός θα συνεχιστεί το πρώτο εξάμηνο του έτους με κάποια μείωση μετά από αυτό, σύμφωνα με τον Οικονομικό Διευθυντή Francois-Xavier Roger.
Νότες αισιοδοξίας
Βεβαίως, υπάρχουν ενδείξεις ότι ορισμένες τιμές υποχωρούν. Στις ΗΠΑ, ο πληθωρισμός των τροφίμων σημείωσε τη μικρότερη αύξηση τον Δεκέμβριο σε 21 μήνες, καθώς οι τιμές για το μπέικον, το αλεύρι και τα φρέσκα φρούτα μειώθηκαν.
Αυτό ωστόσο δεν είναι αρκετά για να παρηγορήσει πολλούς καταναλωτές σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, οι οποίες έχουν πληγεί ιδιαίτερα από την εκτίναξη του πληθωρισμού των τροφίμων, δήλωσε η Παγκόσμια Τράπεζα νωρίτερα αυτή την εβδομάδα. Ένας συνδυασμός συρρίκνωσης των συναλλαγματικών αποθεμάτων, αποδυνάμωσης των τοπικών νομισμάτων και πιέσεων χρέους υπονομεύουν τις τοπικές οικονομίες.
Και όσον αφορά τις ίδιες τις τιμές των εμπορευμάτων, εξακολουθεί να υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα στις αγορές, δήλωσε ο Glauber, ερευνητής στο International Food Policy Research Institute.
Τα γεωργικά προϊόντα και τα λιπάσματα εξακολουθούν να είναι ιστορικά ακριβά, ενώ τα αποθέματα σιτηρών παραμένουν στενά, όπως τα ακραία καιρικά φαινόμενα σε μέρη όπως η Αργεντινή και η Ανατολική Αφρική βλάπτουν τις προοπτικές των καλλιεργειών, ανέφερε η δεξαμενή σκέψης με έδρα την Ουάσιγκτον την περασμένη εβδομάδα. Επίσης, το ρύζι, η ραχοκοκαλιά της παγκόσμιας επισιτιστικής ασφάλειας, πρέπει να παρακολουθείται στενά.
«Υπάρχουν ακόμη κίνδυνοι», δήλωσε σε συνέντευξή της η Έριν Κόλιερ, οικονομολόγος στον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ.
