Προ τριακονταετίας, όταν ο προσωπικός ηλεκτρονικός υπολογιστής (το περίφημο PC) γινόταν μέρος του εξοπλισμού των νοικοκυριών και το Διαδίκτυο τόπος συνάθροισης του «παγκόσμιου χωριού», ο Ουμπέρτο Έκο έλεγε ότι σύντομα οι νεότεροι σε ηλικία και οι πιο μορφωμένοι θα ενημερώνονται καθημερινά, θα ψυχαγωγούνται και θα επικοινωνούν μέσω του Ίντερνετ. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία και οι λιγότερο φιλομαθείς περί τα ψηφιακά θα μείνουν για να βλέπουν τηλεόραση.
Τα χρόνια που μεσολάβησαν η ψηφιακή τεχνολογία έκανε άλματα. Κι αν η ελεύθερη, μη κωδικοποιημένη τηλεόραση εξακολουθεί ακόμα να υπάρχει, έφτασε να μεταδίδει ό,τι δεν μπορεί πλέον να πουληθεί. Όσο για τους ηλικιωμένους – όσοι έχουν την οικονομική δυνατότητα βέβαια και όσοι ως νέοι ή μεσήλικες πρόλαβαν να εξοικειωθούν στοιχειωδώς έστω με τις νέες τεχνολογίες – έκαναν ένα ποιοτικό ψηφιακό άλμα και πλέον καταναλώνουν το περιεχόμενο των συνδρομητικών πλατφορμών προβολής βίντεο κατ’ επιλογή.
Είναι κάτι που, σε αντίθεση με την τηλεόραση, δεν έχει αντίκτυπο στη διαφημιστική αγορά. Διότι τα συνδρομητικά κανάλια ζουν από τις συνδρομές, ενώ η τηλεόραση από τις διαφημίσεις. Αρκεί βέβαια να έχει πελάτες σε ηλικίες που ενδιαφέρουν τους διαφημιστές (κάτω των 55 ετών δηλαδή). Ασφαλώς οι άνω των 55 ενδιαφέρουν (υπό την ιδιότητα του ψηφοφόρου) τα πολιτικά κόμματα, θα παρατηρούσε κανείς.
Σύνταξη και θέαμα
Έρευνες που διενεργήθηκαν στις ΗΠΑ και στη Δυτική Ευρώπη δεν αφήνουν περιθώριο αμφισβητήσεων: τα συνδρομητικά μέσα απευθύνονται πλέον στα «γερόντια». Στη Γαλλία για παράδειγμα, σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε προ ημερών το Παρατηρητήριο Θεαμάτων κατά Παραγγελία του Εθνικού Κέντρου Κινηματογράφου, ο αριθμός των νέων από 15 έως 24 ετών που βλέπουν καθημερινά Netflix, Amazon Prime, Disney+, Apple TV+ ή άλλες συνδρομητικές πλατφόρμες, μειώθηκε κατά το ήμισυ τα τελευταία τρία χρόνια.
Συγκεκριμένα, από τα 2,5 εκατομμύρια που ήταν το πρώτο τρίμηνο του 2020, το τρίτο τρίμηνο του 2022 είχαν περιοριστεί στο 1,2 εκατομμύρια. «Η μεγάλη κάμψη σημειώθηκε το τελευταίο 12μηνο», διευκρίνισε η Σεσίλ Λακού, διευθύντρια Σπουδών, Στατιστικών και Προοπτικής του γαλλικού Εθνικού Κέντρου Κινηματογράφου. Και αναφέρεται βεβαίως η γαλλίδα διοικητικός στο «άνοιγμα» της γαλλικής κοινωνίας μετά τους εγκλεισμούς και τις καραντίνες της πανδημίας που ευνόησαν, όπως είναι φυσικό, τις πλατφόρμες βίντεο κατά παραγγελία και επί πληρωμή.
«Με το πέρασμα των χρόνων οι πλατφόρμες κατάφεραν να διευρύνουν το κοινό τους. Έχουν υιοθετήσει πλέον ένα λιγότερο στοχευμένο προγραμματισμό, κάτι που μοιραία ενδιαφέρει λιγότερο τους νέους. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι νεότερες ηλικίες έπαψαν πλέον να παρακολουθούν τηλεοπτικές σειρές ή ταινίες στις πλατφόρμες. Αλλά δείχνει ότι καταναλώνουν λιγότερο από το περιεχόμενο που αυτές προσφέρουν. Και κυρίως το καταναλώνουν λιγότερο τακτικά», εξηγεί η Σεσίλ Λακού.
Οι έρευνες δείχνουν ότι την τελευταία τριετία την ώρα που ο αριθμός των νέων 15-24 ετών που καταγίνεται με τις συνοδρομητικές πλατφόρμες μειώθηκε κατά το ήμισυ, το ίδιο χρονικό διάστημα ο αριθμός των Γάλλων άνω των 50 ετών που τις παρακολουθούν διπλασιάστηκε!
Βουλιάζουν στην οθόνη
Η ρεπόρτερ του «Figaro» Καρολίν Σαλέ, που παρουσιάζει την έρευνα του γαλλικού Εθνικού Κέντρου Κινηματογράφου, διαπιστώνει ότι «η βιομηχανία της εικόνας δεν απώλεσε εν τέλει τον εγκεφαλικό χρόνο που της αφιερώνουν οι νέοι, παρότι είναι σαφές ότι αυτοί έχουν γυρίσει πλέον την πλάτη στα συνδρομητικά κανάλια». Αφού έχουν βεβαίως προ πολλού σνομπάρει το περιεχόμενο της ελεύθερης, μη συνδρομητικής τηλεόρασης, επιβεβαιώνοντας περίτρανα τον Έκο.
«Στη Βρετανία, όπου παρατηρούμε ανάλογη τάση εγκατάλειψης της συνδρομητικής τηλεόρασης από τους νέους, έρευνες έχουν δείξει ότι το ενδιαφέρον των νεότερων ηλικιών προσήλκυσαν και κέρδισαν εν τέλει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα βιντεοπαιχνίδια», παρατηρεί η διευθύντρια του γαλλικού Εθνικού Κέντρου Κινηματογράφου.
Την άνοιξη του 2022 μια μελέτη της Vertigo Research έδειξε ότι στη Γαλλία οι νέοι 15-24 ετών κατανάλωναν σχεδόν το ήμισυ του ελεύθερου χρόνου τους μπροστά από μια οθόνη από ανάλογες δραστηριότητες: στα κοινωνικά δίκτυα και στα βιντεοπαιχνίδια. «Δεν είναι περίεργο που μια υπηρεσία όπως το Netflix προσφέρει τώρα και βιντεοπαιχνίδια στους συνδρομητές της. Είναι ένας καλός τρόπος για να δελεάσει τους νεότερους, δίχως να χάσει και τους άλλους», γράφει η ρεπόρτερ του «Figaro».
