Σχέδιο «ενιαίας αγοράς» για την άμυνα ετοιμάζει η Κομισιόν

Σχέδιο «ενιαίας αγοράς» για την άμυνα ετοιμάζει η Κομισιόν. Η πρόταση της Επιτροπής για μια στρατηγική της αμυντικής βιομηχανίας της ΕΕ πιθανότατα θα περιλαμβάνει τη δημιουργία και τη διασφάλιση αλυσίδων εφοδιασμού αμυντικών προϊόντων σε επίπεδο ΕΕ με χαρτογράφηση, παρακολούθηση, ιεράρχηση των παραγγελιών και διευκόλυνση των εξαγωγών εντός της ΕΕ, σύμφωνα με έγγραφο που είδε το Euractiv.

«Η στρατηγική κάθε κράτους μέλους για την ασφάλεια του εφοδιασμού θα πρέπει να ενσωματώνει όλο και περισσότερο τη διάσταση της ΕΕ και να αξιοποιεί καλύτερα ένα από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα της Ένωσης – την ενιαία αγορά», αναφέρεται στο έγγραφο.

Το τέταρτο και το πέμπτο σημείωμα της Κομισιόν ολοκληρώνουν τη σειρά πέντε εγγράφων διαβούλευσης που εστάλησαν στην αμυντική βιομηχανία και στις χώρες της ΕΕ, όπως αναφέρθηκε την περασμένη εβδομάδα.

Τα εν λόγω έγγραφα αναμένεται ότι θα διαμορφώσουν τη μελλοντική ευρωπαϊκή στρατηγική της αμυντικής βιομηχανίας του μπλοκ (EDIS), η οποία έχει στόχο να αυξήσει την αμυντική συνεργασία και την αύξηση της ευελιξίας της βιομηχανίας.

Ύστερα από την προσπάθεια που έγινε για μια ολοκληρωμένη στρατηγική μέσα στο φθινόπωρο, ένας νόμος δηλαδή για την αμυντική παραγωγή αμερικανικού τύπου, ο Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς Τιερί Μπρετόν ανέβαλε την πρόταση τελικά για το επόμενο έτος, ενώ ανακοίνωσε διαβουλεύσεις με τους ενδιαφερόμενους φορείς.

Η ιδέα για τη χαρτογράφηση και την ασφάλεια των αλυσίδων εφοδιασμού κέρδισε έδαφος κυρίως κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 με τις ελλείψεις μασκών ανά την ΕΕ. Όπως και ο ιατρικός εξοπλισμός, έτσι και η παραγωγή αμυντικών δυνατοτήτων βασίζεται σε ευρωπαϊκές και διεθνείς αλυσίδες εφοδιασμού και, ως εκ τούτου, υπόκειται σε κινδύνους που δεν ελέγχονται από τους τελικούς παραγωγούς.

«Αυτοί οι κίνδυνοι για τα κράτη μέλη μπορούν να μετριαστούν με ένα ευρωπαϊκό επίπεδο διακυβέρνησης», προτείνει η Επιτροπή.

Η ιδέα έρχεται καθώς ο στόχος για την «επίτευξη μιας αποτελεσματικής ενιαίας αγοράς για την άμυνα» φιγουράρει στο σχέδιο συμπερασμάτων της συνόδου κορυφής των ηγετών της επόμενης εβδομάδας που είδε το Euractiv.

Ως εκ τούτου, σε περιόδους κρίσεων, «η λειτουργία των διεθνών αγορών γενικά επιδεινώνεται (αυστηρότερος έλεγχος των εξαγωγών, υψηλότερη ζήτηση, προβλήματα μεταφοράς, εργαλειοποίηση των εξαρτήσεων κ.λπ.) και οι προμήθειες για την αμυντική παραγωγή, συμπεριλαμβανομένης της παράδοσης αμυντικών προϊόντων και υπηρεσιών, μπορεί να επηρεαστούν σημαντικά ή ακόμη και να διακοπούν».

Διασφάλιση της αλυσίδας

Στο έγγραφό, η Κομισιόν προτείνει ιδέες για τη χαρτογράφηση των σημείων συμφόρησης, τη διευκόλυνση των ενδοενωσιακών μεταφορών αμυντικού εξοπλισμού και τον εξαναγκασμό των βιομηχανιών να δίνουν προτεραιότητα στις επείγουσες κρατικές παραγγελίες έναντι των εμπορικών.

Όλες αυτές, όμως, οι κανονιστικές προτάσεις απορρίφθηκαν από τα κράτη μέλη κατά την επείγουσα διαπραγμάτευση της πράξης για τη στήριξη της παραγωγής πυρομαχικών (ASAP) για τις ανάγκες της Ουκρανίας και των χωρών την άνοιξη.

Η πρόταση της ΕΕ στοχεύει στην «λεπτομερή κατανόηση της σύνθεσης, της ικανότητας και της λειτουργίας των αλυσίδων εφοδιασμού [που] είναι απαραίτητη τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο», ενώ αναφέρεται ρητά η ανάγκη για «αποτελεσματικότερη χαρτογράφηση και παρακολούθηση των κρίσιμων αλυσίδων εφοδιασμού» και των «πιθανών σημείων συμφόρησης».

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ τόνισε την περασμένη εβδομάδα την ανάγκη εξασφάλισης του πολυπόθητου γραφίτη, τον οποίο παράγει η Κίνα.

Η ΕΕ δεν διαθέτει αυτή τη στιγμή τα απαραίτητα μέσα για να προχωρήσει σε αμυντικές  παραγγελίες ή παραγωγή, ούτε διαθέτει μηχανισμούς παραγγελίας με σειρά προτεραιότητας.

Σε σύγκριση με τον νόμο των ΗΠΑ για την αμυντική παραγωγή, η Επιτροπή επισημαίνει ότι «μπορεί να προκύψουν εντάσεις όσον αφορά συγκεκριμένα εξαρτήματα ή πρώτες ύλες και οι αμυντικές παραγγελίες δεν έχουν απαραίτητα προτεραιότητα λόγω του ανταγωνισμού με τον πολιτικό τομέα», γεγονός που «μπορεί να αποτελέσει σημαντικό μειονέκτημα».

Με το έγγραφο της Κομισιόν προς την αμυντική βιομηχανία, οι αμυντικές εταιρείες ερωτώνται, μεταξύ άλλων, κατά πόσον «ένας μηχανισμός ιεράρχησης των αμυντικών αλυσίδων εφοδιασμού έναντι των πολιτικών σε περιόδους κρίσης» θα απέφερε σημαντικό πλεονέκτημα για την ευρωστία των αμυντικών αλυσίδων εφοδιασμού.

Θα προέκυπταν πολλά οφέλη από «τον εξευρωπαϊσμό των αλυσίδων εφοδιασμού», σύμφωνα με την Επιτροπή, όπως «πολλαπλές επιχειρηματικές ευκαιρίες», οικονομίες κλίμακας, δημιουργίας θέσεων εργασίας υψηλής εξειδίκευσης και τεχνολογικού πλεονεκτήματος, γράφει η Επιτροπή.

«Μια πιο ολοκληρωμένη και ανταγωνιστική ευρωπαϊκή αγορά αμυντικού εξοπλισμού θα επέτρεπε στην ευρωπαϊκή αμυντική τεχνολογική και βιομηχανική βάση να αξιοποιήσει τις οικονομίες κλίμακας, ενισχύοντας την αποτελεσματικότητα των βιομηχανικών της οργανώσεων».

Σε παγκόσμιο επίπεδο, «ένα καθεστώς ασφάλειας εφοδιασμού σε επίπεδο ΕΕ μπορεί να αποτελέσει βασικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα», ενώ θα μπορούσε παράλληλα να ενισχύσει τις αγορές με έδρα την ΕΕ.

Η απλούστευση των μεταφορών στο εσωτερικό της ΕΕ είναι μια άλλη βασική ιδέα του εγγράφου, καθώς η υπάρχουσα οδηγία του 2009 για τις μεταφορές στον τομέα της άμυνας «δεν απέδωσε πλήρως τα αναμενόμενα οφέλη της».

Άλλα παραδείγματα περιλαμβάνουν αποθέματα εξοπλισμού συντήρησης και επισκευής, κρίσιμα ανταλλακτικά, πυρομαχικά, αποθέματα, ευέλικτες παραγωγικές ικανότητες και συγκέντρωση και κοινή χρήση συγκεκριμένων βιομηχανικών ικανοτήτων. Αναφέρεται επίσης η συμπερίληψη της ασφάλειας εφοδιασμού ως απαίτηση για έργα που χρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας (ΕΤΑ), καθώς και η απαλλαγή από τον ΦΠΑ για την από κοινού προμήθεια υπηρεσιών συντήρησης και επισκευής.

Ως παραδείγματα συνεργασίας αναφέρονται οι πρωτοβουλίες της Σκανδιναβικής Αμυντικής Συνεργασίας (NORDEFCO) και τα αποθέματα του RescEU στο πλαίσιο της πολιτικής προστασίας.

Τέλος, το πέμπτο υπόμνημα, το οποίο είδε το Euractiv, επικεντρώνεται στην «ενσωμάτωση της κουλτούρας της βιομηχανικής ετοιμότητας στον τομέα της άμυνας σε όλους τους τομείς πολιτικής» θέτοντας ερωτήματα σχετικά με το πώς μπορεί η αμυντική βιομηχανία να αποκτήσει καλύτερη εικόνα για να προσελκύσει προσωπικό και επενδύσεις.

Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.