Σε ένα από τα καλύτερα φιλέτα της Αττικής, κατά μήκος της ακτής του Παλαιού Φαλήρου ως το Καβούρι, “έκαναν” τα μπάνια τους και οι αρχαίοι ημών πρόγονοι. Ο σημερινός Άλιμος, η Γλυφάδα και το Ελληνικό κατοικούνται συνεχόμενα τα τελευταία 6.000 χρόνια.
Από το 14ο π.Χ αιώνα εμφανίζονται οικισμοί και στο Φάληρο, τη Βούλα και στον Άγιο Κοσμά.
Στα τέλη του 6ου π.Χ. αιώνα, ο Κλεισθένης διαμόρφωσε και χώρισε την “παραλιακή” σε 4 δήμους: Παλαιόν Φάληρον, Αλιμούς, Ευώνυμον, που περιλάμβανε τη σημερινή Λεωφόρο Βουλιαγμένης και κομμάτι της Ηλιούπολης και Αιξωνή, που ταυτίζεται με τη σημερινή Γλυφάδα.
Κάθε δήμος ήταν οργανωμένος. Διέθετε οικισμούς, δρόμους, ναούς, θέατρο, εργαστήρια και νεκροταφείο.
Στο Φάληρο, τον Άγιο Κοσμά και στο Κοντοπήγαδο Αλίμου, βρέθηκαν εργαστήρια κατεργασίας λιναριού, ψαθοπλεκτικής, καλαθοπλεκτικής και παραγωγής κεραμικών.
Απ΄ ότι φαίνεται μέσω του φαληρικού λιμένα στο Δέλτα Φαλήρου έστελναν τα προϊόντα τους σε διάφορες περιοχές.
Τα έσοδα από το εμπόριο τα διαχειριζόταν η κεντρική εξουσία των Αθηνών.
Οι βασικοί οδικοί τους άξονες ήταν η αστική οδός και η παραλιακή που συνέδεαν το άστυ, τον Πειραιά και το Φάληρο με τη μεταλλοφόρο Λαυρεωτική και το Σούνιο.
Αυτά είναι μερικά από τα ευρήματα των αρχαιολόγων που πραγματοποιούν ανασκαφές στην ευρύτερη περιοχή τα τελευταία 28 χρόνια.
Τα Αστέρια της Γλυφάδας
Σε μία από τις πιο διάσημες πλαζ, που έχει παρελάσει το διεθνές και ελληνικό τζετ σετ, βρέθηκαν αρχαία λείψανα.
Η ανακάλυψη έγινε τυχαία το 1998 όταν αποφάσισαν να ανακαινίσουν μερικές από τις “καμπάνες”.
Ένα νεκροταφείο της 3ης χιλιετίας π.Χ. και εργαστήρια για την επεξεργασία μεταλλεύματος «κρύβονται» στις τουριστικές εγκαταστάσεις των «Αστεριών» της Γλυφάδας. Ανακαλύφθηκε ακόμη και αρχαίο νεκροταφείο της Ύστερης Ρωμαϊκής περιόδου.
Κοντά στους τάφους βρέθηκε και ένας μεγάλος λάκκος γεμάτος με σπασμένα αγγεία και θεωρείται ότι είχε σχέση με τελετουργίες.
Ο οικισμός πάντως στον οποίο ανήκε το νεκροταφείο δεν έχει εντοπισθεί αν και πιστεύεται ότι βρίσκεται σε άλλο σημείο του λόφου. Λουόμενοι, “πολιτιστικά κέντρα” της παραλιακής και αρχαία συνυπάρχουν πλέον στον ίδιο χώρο.
Ο Αστέρας της Βουλιαγμένης
Μέσα στις εγκαταστάσεις του ξενοδοχείου Astir Palace της Βουλιαγμένης, τον γνωστό Αστέρα, βρέθηκε το 1924 το ιερό του αρχαίου δήμου των Αιξωνίδων Αλών, ο οποίος κάλυπτε τις σημερινές περιοχές της Γλυφάδας, Βούλας και Βουλιαγμένης.
Είναι ένας ναός αφιερωμένος στον Απόλλωνα Ζωστήρα.
Τον ανακάλυψαν παιδιά του ορφανοτροφείου της Βουλιαγμένης, καθώς έσκαβαν στην παραλία.
Ήταν το επισημότερο ιερό του θεού στην Αττική και είχε στενές σχέσεις με το ιερατείο στη Δήλο. Επίσης, φιλοξενούσε τους πιστούς που πήγαιναν ή επέστρεφαν από τη Δήλο.
Ο ναός τιμούσε και γιόρταζε την πολεμική ιδιότητα του θεού Απόλλωνα, καθώς “Ζωστήρ” σημαίνει ο ζωσμένος με την πολεμική του εξάρτηση, αυτός που ετοιμάζεται για πόλεμο.
Είχε κτιστεί σε ιδιαίτερα στρατηγικό σημείο, ώστε να είναι ορατός και από τους δύο κόλπους.
Ο ναός του Απόλλωνα στη Βουλιαγμένη
Δυόμισι χιλιετίες αργότερα ο ναός βρέθηκε κατά ένα και πλέον μέτρο κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, καθώς ανέβηκε η στάθμη των νερών.
Έτσι, όχι μόνο δεν ήταν ορατός, αλλά είχε βυθιστεί σε παχύ στρώμα λάσπης και χώματος. Μετά από τις επεμβάσεις που έγιναν το 2011, το μνημείο αναδείχτηκε.
Σήμερα σώζονται οι κίονες και οι τοίχοι των τεσσάρων πλευρών του που ήταν κατασκευασμένα από πωρόλιθο. Αντίθετα, το δάπεδο έχει πλάκες τιτανόλιθου για να αντέχει στο χρόνο.
Μέσα στον ναό υπάρχουν τρία μαρμάρινα βάθρα στα οποία ήταν τοποθετημένα τα αγάλματα των τριών Θεών που λατρεύονταν. Του Απόλλωνος, της Λητούς και της Αρτέμιδος.
Η μαρμάρινη τράπεζα προσφορών μαρτυρά το πλήθος των θησαυρών που δεχόταν το ιερό.
Ενώ ο ιερέας διέθετε και μαρμάρινο θρόνο για να εκπέμπει δέος στους προσκυνητές.
