Μπορεί οι αξιωματούχοι των Βρυξελλών να διαμηνύουν ότι μας περιμένει ενεργειακά δύσκολος χειμώνας – ή μάλλον, δύσκολοι χειμώνες – ωστόσο, όταν πρόκειται να πάρουν αποφάσεις, σπανίως βγαίνει «λευκός καπνός», τουλάχιστον όχι για τα… «δύσκολα».
Πρόσφατο παράδειγμα, το συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας της ΕΕ, που για μία ακόμη φορά συμφώνησε ότι διαφωνεί στην επιβολή πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου.
Και από μία «γωνιά», παρακολουθεί μειδιώντας ο Βλαδίμηρος (Πούτιν) και αναρωτιέται: «Αφού δεν τις σηκώνετε τις κυρώσεις, τι τις επιβάλλετε;»…
Γιατί ο κ. Μπάιντεν, που έβαλε στο «χορό» την Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν έχει να χάσει και πολλά – αντιθέτως, κερδίζει δισεκατομμύρια από την πώληση του υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG. Το θέμα είναι η Ευρώπη τι θα κάνει.
Ουδείς υποστηρίζει, φυσικά, τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία και οι κυρώσεις είναι πράγματι ένα μέτρο ισχυρής πίεσης απέναντι στον Πούτιν. Καλό θα ήταν, όμως, οι ιθύνοντες να υπολογίζουν και τις συνέπειες.
Φοβούνται μην «ξεμείνει» η ΕΕ από φυσικό αέριο
Έτσι, η απόφαση της Κομισιόν να μην συμπεριλάβει στα σχέδιά της για την επερχόμενη νομοθετική πρόταση, το αίτημα των «15» χωρών, με πρωτοβουλία της Ελλάδας, της Ιταλίας, της Πολωνίας και του Βελγίου, για επιβολή πλαφόν, δημιούργησε έντονη δυσαρέσκεια.
Ωστόσο, επέμεινε αρνητικά, υποστηρίζοντας ότι ένα πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου ενέχει μεγάλο ρίσκο για τον εφοδιασμό και αποτελεί ριζοσπαστική λύση, που θα οδηγούσε σε μια εκτεταμένη παρέμβαση στην αγορά φυσικού αερίου, η οποία θα απαιτούσε τη μείωση της ζήτησης από τα κράτη μέλη, πολύ περισσότερο από το 15% που έχουν ήδη συμφωνήσει.
Παράλληλα, η Γερμανία, η Ολλανδία και η Δανία συνεχίζουν να αντιτάσσονται στο πλαφόν γιατί, όπως ισχυρίζονται, θα αποτελούσε κίνδυνο για την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού και για τις προοπτικές της ΕΕ να προσελκύσει εισαγωγές φυσικού αερίου για τον χειμώνα.
Εν ολίγοις, υποστηρίζουν πως υπάρχει ο κίνδυνος να… «ξεμείνει» η ΕΕ από φυσικό αέριο.
«Το πλαφόν απαιτεί ριζική παρέμβαση στην αγορά»
Εξάλλου, η επίτροπος Ενέργειας, Κάντρι Σίμσον, δήλωσε ξεκάθαρα ότι ένα γενικό πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου «θα έθετε σε κίνδυνο την ασφάλεια εφοδιασμού ενέργειας στην ΕΕ» και σημείωσε ότι, σε κάθε περίπτωση, ένα τέτοιο μέτρο θα πρέπει να συνδυαστεί με μέτρα που να μειώνουν τη ζήτηση του φυσικού αερίου.
Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το αν η Επιτροπή θα συμπεριλάβει πρόταση για γενικό πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου, όταν θα παρουσιάσει το σχέδιο δράσης στις 4 Οκτωβρίου, η κυρία Σίμσον αρκέστηκε να πει ότι «το πλαφόν στην χονδρική τιμή του φυσικού αερίου είναι μια νόμιμη επιλογή, αλλά απαιτεί ριζική παρέμβαση στην αγορά».
Αυτό σημαίνει, εξήγησε, ότι πρέπει να πληρούνται αρκετοί αδιαπραγμάτευτοι όροι για να λειτουργήσει το ανώτατο όριο στην τιμή.
«Συμφωνήσαμε με τα κράτη μέλη ότι θα παράσχουν περαιτέρω στοιχεία», είπε και πρόσθεσε ότι, από τη δική της πλευρά, η Επιτροπή έχει εκφράσει την ετοιμότητά της να βάλει ένα προσωρινό ανώτατο όριο στην τιμή του φυσικού αερίου, που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας – ένα μέτρο το οποίο επίσης θα έχει άμεσο αντίκτυπο στην αύξηση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας, κατά την άποψη της Επιτροπής.
Μητσοτάκης: «Αδιανόητο να μην υπάρχει ευρωπαϊκή αλληλεγγύη»
«Σε μία εποχή που η Ρωσία χρησιμοποιεί το φυσικό αέριο ως όπλο, απαιτείται περισσότερη συνεργασία μεταξύ των χωρών, έτσι ώστε να απενεργοποιήσουμε αυτή την ξεκάθαρη απόπειρα απειλής, η οποία στρέφεται τελικά κατά όλων των Ευρωπαίων πολιτών. Απαιτείται, όμως, ακόμα περισσότερη ευρωπαϊκή συνεργασία, αντίστοιχη με αυτήν που έχουν επιδείξει τα κράτη της Βαλκανικής», δήλωσε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στην τελετή για την έναρξη της εμπορικής λειτουργίας του διασυνδετήριου αγωγού φυσικού αερίου Ελλάδας – Βουλγαρίας (IGB).
Ο κ. Μητσοτάκης δεν έκρυψε την ενόχλησή του για την δυσκαμψία των Βρυξελλών, τονίζοντας πως «έχουμε συζητήσει εδώ και πάρα πολλούς μήνες για το ζήτημα του πλαφόν στο φυσικό αέριο. Η συζήτηση αυτή έχει ωριμάσει, 15 χώρες έχουν στηρίξει αυτή την πρωτοβουλία και πιστεύω ότι έχει έρθει η ώρα πια και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να κινηθεί πιο γρήγορα, να καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις, ώστε να μπορούμε πια – το αργότερο στην τακτική Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες – να πάρουμε οριστικές αποφάσεις».
Και πηγαίνοντας ένα βήμα παραπέρα, χαρακτήρισε «αδιανόητο», αυτή τη στιγμή, «να μην υπάρχει ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και να υπάρχουν χώρες, οι οποίες ακολουθούν μία αυτόνομη πολιτική στήριξης των δικών τους κοινωνιών, μόνο και μόνο επειδή έχουν την οικονομική και δημοσιονομική δυνατότητα να το πράττουν», όπως είπε, κάνοντας μία έμμεση αλλά σαφή αναφορά στη στάση της Γερμανίας και άλλων χωρών του ευρωπαϊκού Βορρά.
«Η Ευρώπη πρέπει να αποδείξει ότι μπορεί να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να επιδείξει την απαραίτητη ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, όταν βρίσκεται αντιμέτωπη με μία υπαρξιακή οικονομική κρίση», σημείωσε ο Έλληνας πρωθυπουργός.
Η πρόταση των 15 – Τι προτείνει η Ελλάδα
Η επιστολή των 15 κρατών της Ευρώπης, με παραλήπτη την επίτροπο Ενέργειας, Κάντρι Σίμσον, η οποία συντάχθηκε με πρωτοβουλία της Ελλάδας, της Ιταλίας, του Βελγίου και της Πολωνίας, ζητούσε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρουσιάσει πρόταση για πλαφόν στη χονδρική τιμή του φυσικού αερίου.
«Το ανώτατο όριο θα πρέπει να εφαρμόζεται σε όλες τις συναλλαγές χονδρικής φυσικού αερίου και να μην περιορίζεται στις εισαγωγές από συγκεκριμένες δικαιοδοσίες», αναφέρεται στην επιστολή.
«Μπορεί να σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να διασφαλίζει την ασφάλεια του εφοδιασμού και την ελεύθερη ροή φυσικού αερίου εντός της Ευρώπης, επιτυγχάνοντας παράλληλα τον κοινό μας στόχο για μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου. Αυτό το ανώτατο όριο αποτελεί προτεραιότητα και μπορεί να συμπληρωθεί με προτάσεις για την ενίσχυση της χρηματοοικονομικής εποπτείας της αγοράς φυσικού αερίου και την ανάπτυξη εναλλακτικών σημείων αναφοράς για την τιμολόγηση του φυσικού αερίου στην Ευρώπη», όπως διευκρινίζεται στο κείμενο.
Να σημειωθεί ότι η βασική διαφωνία των 15 – φυσικά, και της Ελλάδας που υπογράφει την επιστολή – έγκειται στην αρχική πρόθεση της Κομισιόν για επιβολή πλαφόν που θα αφορά όμως αποκλειστικά στο ρωσικό φυσικό αέριο.
Η θέση της ελληνικής πλευράς είναι πως η λύση θα πρέπει να περιλαμβάνει πλαφόν στις τιμές που αφορούν και στις υπόλοιπες μεγάλες αγορές ενέργειας, όπως των ΗΠΑ και της Ασίας.
Τι αποφάσισαν οι υπουργοί Ενέργειας
Οι 27 Ευρωπαίοι υπουργοί συμφώνησαν στην υποχρεωτική μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, στην εφαρμογή ανώτατου ορίου στα έσοδα όσων παράγουν ηλεκτρική ενέργεια με άλλες τεχνολογίες και στην επιβολή συνεισφοράς αλληλεγγύης από τους παραγωγούς ορυκτών καυσίμων.
Επιπλέον, η συμφωνία των υπουργών Ενέργειας περιλαμβάνει και ένα επιπλέον μέτρο, που αφορά στον προσωρινό καθορισμό μιας τιμής για την προμήθεια ηλεκτρισμού από μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, ώστε να τις βοηθήσουν να αντιμετωπίσουν τα υψηλά κόστη.
Μάλιστα, σε εθνικό επίπεδο, η κάθε χώρα θα μπορεί να ορίσει μια τιμή κάτω του κόστους, ως μέτρο έκτακτου και προσωρινού χαρακτήρα.
