Πόλεμος στο «σιτοβολώνα της Ευρώπης», απειλή επισιτιστικής κρίσης, πανδημικές αναταράξεις στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα, τεταμένες εμπορικές σχέσεις Δύσης-Ανατολής, απο-παγκοσμιοποίηση, ερημοποίηση τεράστιων γεωργικών εκτάσεων λόγω κλιματικής αλλαγής και αύξηση του πληθυσμού του πλανήτη πάνω από τα 8 δισεκατομμύρια. Είναι προφανές ότι το μόνο που δεν χρειάζεται στην παρούσα συγκυρία είναι η σπατάλη τροφίμων στην πλούσια Δύση.
Διότι η εποχή που «δέναν τα σκυλιά με τα λουκάνικα» μοιάζει μακρινή και ξεχασμένη. Ουδείς την αναπολεί εξάλλου, διότι ανάλογες πρακτικές σήμερα δεν εκλαμβάνονται μόνο ως ένδειξη ξιπασμένου νεοπλουτισμού, αλλά τιμωρούνται και από το νόμο.
Διαβάστε επίσης – ΕΕ: Περίπου 127 κιλά φαγητού ανά κάτοικο σπαταλήθηκαν το 2020
Και όμως, παρά τις τεκτονικές αλλαγές συνηθειών, αξιών και αντιλήψεων που συντελέστηκαν μεταπολεμικά στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες, εκατοντάδες εκατομμύρια τόνοι τροφίμων καταλήγουν «ανεπαισθήτως», θα έλεγε κανείς, κάθε χρόνο στις χωματερές των πλούσιων χωρών του πλανήτη. Είτε επειδή κανείς δεν τα καταναλώνει και σαπίζουν σε αποθήκες και ψυγεία είτε επειδή πετιούνται πάμφρεσκα στα σκουπίδια.
Σύγχυση με τις ημερομηνίες
Η αλήθεια είναι ότι πολλές φορές οι ίδιοι οι καταναλωτές μπερδεύονται με τις διάφορες ενδείξεις «φρεσκάδας» και «καταλληλότητας προς βρώση» που αναγράφονται στις συσκευασίες. Για να απλοποιήσει την πληροφόρηση η γαλλική κυβέρνηση επέλεξε να εξηγήσει καλύτερα την «ημερομηνία ελάχιστης αντοχής» ενός τροφίμου, η οποία ενημερώνει για την «περίοδο κατά την οποία το προϊόν διατηρεί όλες τις γευστικές και οσφρητικές του ιδιότητες».
Κεντρικός στόχος της κυβέρνησης του Παρισιού είναι να αντιμετωπιστεί η σπατάλη τροφίμων και η «απότομη πτώση των πωλήσεων προϊόντων που πλησιάζουν στην ημερομηνία ελάχιστης αντοχής τους».
Με διάταγμα που δημοσιεύθηκε την περασμένη Παρασκευή στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως δίνεται η δυνατότητα στους παρασκευαστές τυποποιημένων τροφίμων να προσθέσουν στα προϊόντα τους μια δήλωση που «ενημερώνει τους καταναλωτές ότι το προϊόν παραμένει αναλώσιμο», και μετά την παρέλευση της ημερομηνίας που αναγράφεται στη συσκευασία.
Σοφόν το σαφές
Μπορεί έτσι να αναγράφεται η επισήμανση «Για βέλτιστη γεύση» και να ακολουθεί μια ημερομηνία. Κάτι που θα υποδηλώνει με σαφήνεια ότι το προϊόν αναλώνεται με ασφάλεια και δεν βλάπτει την υγεία, αλλά ίσως μετά από τη συγκεκριμένη ημερομηνία η γεύση και η υφή του να μην είναι η καλύτερη. Πρόκειται για μια φράση αντίστοιχη αλλά σαφέστερη από την «Να καταναλώνεται κατά προτίμηση πριν…».
Το διάταγμα επιτρέπει επίσης και άλλες ανάλογες δηλώσεις, όπως «Αυτό το προϊόν μπορεί να καταναλωθεί μετά από αυτή την ημερομηνία».
Για παράδειγμα, θα μπορούσε να εισαχθεί μια ημερομηνία με την επισήμανση «Για βέλτιστη γεύση» και να ακολουθεί άλλη που θα ενημερώνει ότι πρόκειται για την καταληκτική ημερομηνία κατανάλωσης του προϊόντος. Για την ημερομηνία λήξης του δηλαδή.
«Αποστολή του κράτους είναι να καταστήσει στον καταναλωτή αναγνώσιμες και κατανοητές τις πληροφορίες σχετικά με το τι μπορεί να καταναλωθεί και τι όχι», δήλωσε η υπουργός Εμπορίου της κυβέρνησης Μπορν, Ολιβιά Γκρεγκουάρ. Ωστόσο το προεδρικό διάταγμα δίνει το πράσινο φως για την αναγραφή και κάποιων λιγότερο εύληπτων και σαφών επισημάνσεων, όπως «Αυτό το προϊόν μπορεί να καταναλωθεί μετά από αυτήν την ημερομηνία…».
Αναρωτιέται, εν προκειμένω, κανείς εφόσον μπορεί να καταναλωθεί μετά την ημερομηνία αυτή το προϊόν, γιατί ο κατασκευαστής να αναγράψει τη συγκεκριμένη ημερομηνία στη συσκευασία. Αν η σαφήνεια είναι ο στόχος, η συγκεκριμένη επισήμανση δεν φαίνεται να τον πετυχαίνει.
10 εκατ. τόνοι στα σκουπίδια
Στόχος της κυβέρνησης είναι όμως και να ενισχύσει και το οπλοστάσιο κατά της σπατάλης τροφίμων», γράφει η Εμά Κονφρέρ στον «Figaro». Διότι η ένδειξη «Ανάλωση κατά προτίμηση πριν…» συχνά συγχέεται με την ημερομηνία λήξης ενός προϊόντος, η οποία αφορά «πολύ ευπαθή για την ανάπτυξη μικροβίων τρόφιμα» και αποτελεί «επιτακτικό χρονικό όριο μετά το οποίο το τρόφιμο δεν πρέπει πλέον να καταναλώνεται».
Η επισήμανση «Ημερομηνία λήξης» είναι καλύτερα να αντικαθίσταται με τη σαφέστερη φράση «Να καταναλωθεί μέχρι…». Πολλοί καταναλωτές παρερμηνεύουν την ένδειξη «Ανάλωση κατά προτίμηση πριν από…» και την εκλαμβάνουν ως «ημερομηνία λήξης», σημειώνεται στη γαλλική εφημερίδα.
«Μόνο στη Γαλλία κάθε χρόνο πετιούνται στα σκουπίδια σχεδόν 10 εκατομμύρια τόνοι αναλώσιμων τροφίμων», γράφει η ρεπόρτερ του «Figaro».
«Πρόκειται για απόλυτη ανοησία», σχολιάζει η υπουργός Ολιβιά Γκρεγκουάρ, η οποία καλεί τους παρασκευαστές «να εκμεταλλευτούν αυτή τη νέα ευκαιρία για να ενημερώσουν καλύτερα για το τι σημαίνει κάθε ημερομηνία που αναγράφεται στις συσκευασίες και να συμβάλουν έτσι στην προσπάθεια να πάψουν να πετιούνται στα σκουπίδια τρόφιμα που μπορούν ακόμα να καταναλωθούν με ασφάλεια».
