Ξένοι αγοράζουν μαζικά κατοικίες σε χώρες όπως η Πορτογαλία και η Ισπανία προσφέροντας κατά περιπτώσεις ακόμη και πολύ υψηλότερες τιμές από τις αγοραίες, με αποτέλεσμα να πετούν έξω από την αγορά τους ντόπιους και να δημιουργούν μεγάλα προβλήματα στέγασης. Την τάση αυτή μάλιστα την εντείνουν προγράμματα Χρυσής Βίζας που προσφέρουν αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, κυρίως του ευρωπαϊκού Νότου, σε μια προσπάθεια να προσελκύσουν επενδύσεις αφού ουσιαστικά δεν έχουν άλλο τρόπο.
Πρόγραμμα Χρυσής Βίζας έχει και η Ελλάδα για αγορές ακινήτων άνω των 250.000 ευρώ, με παράγοντες της αγορές να λένε ότι οι περισσότεροι αγοραστές είναι κινέζοι και ρώσοι.
Στην Πορτογαλία το πρόγραμμα της Χρυσής Βίζας ήταν καθοριστικός παράγοντας για τη μεγάλη αύξηση τιμών ακινήτων που καταγράφεται εκεί. Η χώρα για το 2022 κατέγραψε ετήσια αύξηση της τάξης του 18,7% στις τιμές κατοικιών σύμφωνα με νέα στοιχεία που επικαλείται το Bloomberg. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ετήσια αύξηση των τελευταίων 30 ετών η οποία αποδίδεται κυρίως από ξένους αγοραστές οι οποίοι αναζητούν καλύτερο κλίμα αλλά και τα προνόμια που προσφέρει η Χρυσή Βίζα στη χώρα.
Προσφέρουν ακόμη και διπλάσιες τιμές
Στην Πορτογαλία οι ξένοι εμφανίζονται διατεθειμένοι να πληρώσουν περισσότερα από τα διπλάσια από τους εγχώριους αγοραστές για ένα σπίτι στη Λισαβόνα, ανέφερε σε έκθεσή του το Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής της χώρας τον Απρίλιο, εντείνοντας τις ανησυχίες σχετικά με το πόσο προσιτές είναι πλέον οι κατοικίες στους κανονικούς κατοίκους. Δεν είναι τυχαίο ότι οι περισσότεροι Πορτογάλοι πιστεύουν ότι η χώρα τους βρίσκεται εν μέσω στεγαστικής κρίσης, σύμφωνα με έρευνα της εβδομαδιαίας εφημερίδας Expresso την οποία επικαλείται το Bloomberg.
Περισσότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες ζητούν πλέον από την κυβέρνηση στη Λισσαβόνα να πάρει πίσω τα κίνητρα για ξένους αγοραστές, συμπεριλαμβανομένου του προγράμματος χρυσής βίζας και μάλλον δεν είναι τυχαίο ότι οι επενδύσεις με βάση το πρόγραμμα αυτό αυξήθηκαν κατά 42% σε 654 εκατομμύρια ευρώ το 2022 σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Σύμφωνα με την Πορτογαλική Υπηρεσία Μετανάστευσης και Συνόρων, οι περισσότερες τέτοιες επενδύσεις προήλθαν κυρίως από Αμερικανούς και Κινέζους αγοραστές.
Αντιδράσεις και στην Ισπανία
Την ίδια στιγμή και στη Μαγιόρκα της Ισπανίας οι μαζικές αγορές ακινήτων από ξένους έχουν κάνει απλησίαστα τα σπίτια και πλέον εξετάζεται να απαγορευτεί η δυνατότητα απόκτησης από μη υπηκόους.
Στο νησιωτικό θέρετρο αυτό της Ιβηρικής το ένα τρίτο όλων των διαμερισμάτων και άλλων κατοικιών που άλλαξαν χέρια το 2022 κατέληξε σε αγοραστές εκτός του νησιού, σύμφωνα με τις τοπικές αρχές. Τα στοιχεία δείχνουν επίσης ότι το 2021 περισσότεροι από τους μισούς αγοραστές ακινήτων εκεί είχαν ξένο διαβατήριο, με αγοραστές κυρίως από γερμανόφωνες χώρες να πρωτοστατούν στα ντιλς. Εν μέσω της έκρηξης των τιμών των ακινήτων τώρα αυξάνεται η πίεση στην περιφερειακή κυβέρνηση της ημιαυτόνομης περιοχής υπό την ηγεσία των Σοσιαλδημοκρατών ώστε να μπει φρένο σε αγορές από ξένους και από μη κατοίκους.
Έτσι οι αρχές εκεί σταθμίζουν παρόμοια βήματα όπως αυτά του Καναδά, όπου κατηγορίες αλλοδαπών δεν επιτρέπεται πλέον να αγοράζουν εκεί ακίνητα για τα επόμενα δύο χρόνια. Το σχέδιο για τον περιορισμό των πωλήσεων στο εξωτερικό έρχεται καθώς οι κάτοικοι των Βαλεαρίδων Νήσων – συμπεριλαμβανομένων των Ίμπιζα, Φορμαντέρα και Μενόρκα- δεν μπορούν πλέον να βρουν προσιτή στέγαση για τους ίδιους. Ακόμη και η ενοικίαση κατοικιών είναι απρόσιτη για πολλούς ντόπιους.
Τεράστιο ντιλ στη Μαγιόρκα
Η πώληση του παλατιού Sa Fortalesa που μοιάζει με κάστρο και βρίσκεται σε χερσόνησο βόρεια της πόλης Pollenca της Μαγιόρκα, ήταν η τελευταία μεγάλη συμφωνία ακινήτων που έσπασε εκεί ρεκόρ στην τιμή και δείχνει τις τάσεις. Το ακίνητο που περιλαμβάνει και δικό του λιμάνι αγοράστηκε από τον Νορβηγό δισεκατομμυριούχο Erik Tollefsen προς 62 εκατομμύρια ευρώ σύμφωνα με την επιχειρηματική εφημερίδα της Νορβηγίας Kapital την οποία επικαλείται η Ντόιτσε Βέλλε.
Απαγόρευση αγορών από τον Καναδά
Ο Καναδάς έχει ήδη επιβάλλει από φέτος διετή απαγόρευση σε ορισμένους αλλοδαπούς να αγοράζουν σπίτια στη χώρα, ώστε να αποκλιμακωθούν οι τιμές οι οποίες είναι από τις υψηλότερες στον κόσμο. Εκεί η μέση τιμή μιας κατοικίας είναι 777.000 καναδέζικα δολάρια ή περίπου 535.000 ευρώ, ποσό που είναι 11 φορές μεγαλύτερο από το μεσαίο εισόδημα των νοικοκυριών μετά τους φόρους.