γράφει η Ναταλία Δανδόλου
Ένα ακόμα «όπλο» έχουν στη φαρέτρα τους τα γεράκια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας προκειμένου να ανοίξουν στις 21 Ιουλίου ένα επιθετικό κύκλο αυστηροποίησης της νομισματικής πολιτικής.
Ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη εκτινάχθηκε σε νέο ρεκόρ, ξεπερνώντας τις προσδοκίες και ενισχύοντας τις εκκλήσεις για το είδος των επιθετικών αυξήσεων των επιτοκίων που ήδη εφαρμόζουν οι κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο.
Διαβάστε επίσης: Δίκοπο μαχαίρι η αύξηση των επιτοκίων
Στοιχεία σοκ
Τα στοιχεία της Eurostat για τον πληθωρισμό τόσο της ευρωζώνης όσο και της Ελλάδας, προκαλούν σοκ, καταρρίπτοντας νέο ρεκόρ.
Ειδικότερα τον Ιούνιο ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο 8,6% στην ευρωζώνη από 8,1% τον Μάιο, σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία που δημοσιοποίησε η επίσημη στατιστική αρχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας Eurostat, ο πληθωρισμός για την Ελλάδα διαμορφώθηκε στο 12% τον Ιούνιο από 10,5% τον Μάιο και 9,1% τον Απρίλιο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ΕΛΣΤΑΤ αναμένεται να ανακοινώσει τον εθνικό δείκτη τιμών στις 8 Ιουλίου.
Σχετικά με το τι έπαιξε ρόλο στη νέα μεγάλη άνοδο του πληθωρισμού στην ευρωζώνη, η ενέργεια έχει τον υψηλότερο ετήσιο ρυθμό τον Ιούνιο (41,9%, έναντι 39,1% τον Μάιο) και ακολουθούν τα τρόφιμα, το αλκοόλ και ο καπνός (8,9%, έναντι 7,5% τον Μάιο), τα μη ενεργειακά βιομηχανικά αγαθά (4,3%, έναντι 4,2% τον Μάιο) και οι υπηρεσίες (3,4%, έναντι 3,5% τον Μάιο).’
Έντονη κριτική και εξηγήσεις
Με τις τιμές να καλπάζουν, και να μην εμφανίζουν σημάδια εκτόνωσης, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα βρίσκεται αντιμέτωπη με έντονη κριτική, αλλά και διαφωνίες ακόμα και στο εσωτερικό της, καθώς εμφανίζεται ιδιατέρως διστακτική σε σχέση με άλλες κεντρικές τράπεζες όπως η Federal Reserve που έχει ήδη αυξήσει τα επιτόκιά της κατά 75 μονάδες βάσης.
Μιλώντας σήμερα με αφορμή την Ημέρα Καινοτομίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, Φάμπιο Πανέτα, προσπάθησε να υπεραμυνθεί των αποφάσεων της τράπεζας.
«Αντιμέτωποι με επίμονα υψηλό πληθωρισμό, ξεκινήσαμε μια σταδιακή διαδικασία εξομάλυνσης της πολιτικής στα τέλη του περασμένου έτους. Και στη συνεδρίασή του στις 9 Ιουνίου, το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε να τερματίσει τις καθαρές αγορές περιουσιακών στοιχείων στο πλαίσιο του προγράμματος αγοράς περιουσιακών στοιχείων μας από την 1η Ιουλίου. Δώσαμε σήμα ότι σκοπεύουμε να αυξήσουμε τα επιτόκια πολιτικής μας κατά 25 μονάδες βάσης τον Ιούλιο και ότι αναμένουμε να τα αυξήσουμε ξανά τον Σεπτέμβριο» είπε χαρακτηριστικά.
Επανέλαβε ότι «δεδομένης της επικρατούσας αβεβαιότητας, η ομαλοποίηση θα πρέπει να παραμείνει σταδιακή», επισημαίνοντας ότι «περαιτέρω προσαρμογές στη νομισματική μας πολιτική θα εξαρτηθούν από την εξέλιξη των προοπτικών για τον πληθωρισμό και την οικονομία».
Διαβάστε επίσης: Τα υψηλά επιτόκια επέστρεψαν – Τι σημαίνει αυτό για την παγκόσμια οικονομία
Ξυπνούν τα γεράκια
Οι αναλυτές εκτιμούν ότι η ΕΚΤ στη συνεδρίαση του Ιουλίου σχεδιάζει να αυξήσει το επιτόκιο καταθέσεων κατά 25 μονάδες βάσης, αν και κάποιοι ζητούν ακόμα πιο μεγάλη επιθετική αύξηση.
Ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας του Βελγίου, Pierre Wunsch, αυτή την εβδομάδα χαρακτήρισε αυτή την κίνηση «τελειωμένη συμφωνία» — παρά το γεγονός ότι οι συνάδελφοί του από το Διοικητικό Συμβούλιο από τη Λετονία και τη Λιθουανία προτρέπουν σε πιο μεγάλες αυξήσεις.
Το ραντεβού του Σεπτεμβρίου
Και μένει ακόμα να διαφανεί ποια στάση θα τηρήσουν οι Ευρωπαίοι τραπεζίτες, στην μεθεπόμενη συνεδρίαση αυτή του Σεπτεμβρίου.
«Τα μέτρα που εφαρμόζουν οι κυβερνήσεις στην περιοχή για να περιορίσουν τον αντίκτυπο στα νοικοκυριά από την άνοδο των τιμών των εμπορευμάτων δεν καταφέρνουν να σπάσουν το πληθωριστικό κύμα» σχολιάζει το Bloomberg Economics και προσθέτει: «Και, καθώς η Μόσχα σφίγγει τον έλεγχο των προμηθειών φυσικού αερίου, ενδέχεται να υπάρξουν περισσότερα κέρδη.
Μια μικρή μείωση του πυρήνα του πληθωρισμού θα προσφέρει κάποια ανακούφιση στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής της ΕΚΤ, αλλά αναμένουμε ότι οι ανησυχίες για βραχυπρόθεσμες υπερβάσεις θα κυριαρχήσουν στη λήψη αποφάσεων τους επόμενους μήνες».
Επιθετική η Λαγκάρντ
Μιλώντας νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, η Πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ έδωσε έναν πιο επιθετικό τόνο.
«Εάν οι προοπτικές για τον πληθωρισμό δεν βελτιωθούν, θα έχουμε επαρκείς πληροφορίες για να κινηθούμε πιο γρήγορα», είπε η Λαγκάρντ στο Forum της ΕΚΤ στην Σίντρα της Πορτογαλίας.
Ωστόσο, υπάρχουν ερωτηματικά σχετικά με το μέλλον της νομισματικής πολιτικής στη ζώνη του ευρώ εν μέσω φόβων για ύφεση τους επόμενους μήνες. Εάν η κεντρική τράπεζα κινηθεί γρήγορα στην αύξηση των επιτοκίων, αυτό θα μπορούσε να παρεμποδίσει ακόμη περισσότερο την οικονομική ανάπτυξη σε μια περίοδο που η επιβράδυνση βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη.
Ύφεση στον ορίζοντα
Πρόσφατα στοιχεία επιχειρηματικής δραστηριότητας υποδηλώνουν ότι η ευρωζώνη ήδη χάνει τη δυναμική της. Το γενικό ερώτημα είναι αν η ευρωζώνη θα καταφέρει να ξεφύγει από την ύφεση φέτος ή αν αυτό θα έρθει το 2023.
Οι οικονομολόγοι της Berenberg προβλέπουν ύφεση στην ευρωζώνη το 2023 με συρρίκνωση του ΑΕΠ (ακαθάριστο εγχώριο προϊόν) κατά 0,8%.
Ο Φίλιπ Λέιν, επικεφαλής οικονομολόγος της τράπεζας, δήλωσε ότι πρέπει να παραμείνει σε εγρήγορση τους επόμενους μήνες.
«Με την αβεβαιότητα, πρέπει να διαχειριστούμε άλλους δύο κινδύνους», δήλωσε ο Λειν στο CNBC στο περιθώριο του Forum στη Σίντρα.
«Από τη μία πλευρά, αυτό θα μπορούσε να είναι δυνάμεις που διατηρούν τον πληθωρισμό υψηλότερο από το αναμενόμενο για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Από την άλλη πλευρά, έχουμε τον κίνδυνο επιβράδυνσης της οικονομίας, η οποία θα μειώσει την πληθωριστική πίεση», πρόσθεσε.
Από την πλευρά του πάντως, ο επικεφαλής οικονομολόγος για την Ευρώπη στην Capital Economics, Άντριου Κένινγκαμ υποστήριξε ότι το ποσοστό 8,6% «πιθανώς δεν είναι αρκετό για να φέρει μια αύξηση των επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης (αντί 25 μονάδες βάσης) για τον Ιούλιο»
«Καθώς οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής αισθάνονται όλο και πιο άβολα με την πολιτική αρνητικών επιτοκίων, αναμένουμε να δούμε μεγαλύτερες αυξήσεις επιτοκίων από τον Σεπτέμβριο, με το επιτόκιο καταθέσεων να αυξάνεται στο +0,75% μέχρι το τέλος του έτους», εκτίμησε.
