Τα μικρά σακουλάκια, που μοιάζουν με φακελάκια τσαγιού, τοποθετούνται μεταξύ των χειλιών και των ούλων και απελευθερώνουν μια γρήγορη δόση από καφεΐνη, κατευθείαν στην κυκλοφορία του αίματος.
Ορισμένοι influencers στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προωθούν τα προϊόντα αυτά, συνιστώντας τα σε άτομα που γυμνάζονται για καλύτερη απόδοση ή σε μαθητές που θέλουν να είναι σε εγρήγορση για τις εξετάσεις.
Ωστόσο, με ένα μόνο σακουλάκι να περιέχει τόση καφεΐνη όσο δύο φλιτζάνια κανονικού καφέ, θα μπορούσε να είναι εύκολο να καταναλωθεί υπερβολική ποσότητα και να προκληθούν ανεπιθύμητες παρενέργειες, λέε ο Δρ Rob van Dam από το Πανεπιστήμιο George Washington.
Καθώς η καφεΐνη απορροφάται γρήγορα, τα αποτελέσματα μπορεί να εμφανιστούν λίγα λεπτά μετά την κατάποση και να διαρκέσουν αρκετές ώρες. Τα επίπεδα μπορεί να ξεφύγουν από τον έλεγχο.
Ο Δρ van Dam δήλωσε στο BBC News:
«Οι νέοι μπορεί να έχουν μικρότερη ανοχή στην καφεΐνη και υπάρχει πιθανότητα να καταλήξουν στα επείγοντα περιστατικά αν καταναλώσουν υπερβολική ποσότητα».
Πώς λειτουργεί η καφεΐνη
Η καφεΐνη είναι ένα διεγερτικό που μπορεί να σας κάνει να νιώθετε πιο ξύπνιοι και λιγότερο νυσταγμένοι λόγω της επίδρασής της στον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα.
Ο Lewis James, από τη Σχολή Αθλητισμού, Άσκησης και Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου Loughborough, λέει ότι υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι η καφεΐνη μπορεί να βοηθήσει να γίνει η άσκηση πιο εύκολη.
Έχει γίνει ένα από τα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα συμπληρώματα μεταξύ των αθλητών.
Καθώς ασκείστε, το σώμα σας παράγει μια χημική ουσία που ονομάζεται αδενοσίνη, η οποία σας κάνει να νιώθετε κουρασμένοι.
Η καφεΐνη μπλοκάρει τους υποδοχείς της αδενοσίνης στα νεύρα σας, έτσι ώστε ο εγκέφαλός σας να αντιλαμβάνεται λιγότερο τον πόνο και την κόπωση.
Ωστόσο, δρα και σε άλλα μέρη του σώματος, συμπεριλαμβανομένου του καρδιαγγειακού συστήματος, κάτι που μπορεί να είναι επικίνδυνο.
Τα υψηλά επίπεδα μπορούν να προκαλέσουν ταχυκαρδία, ανώμαλους καρδιακούς ρυθμούς και σπασμούς.
Τι συμβαίνει αν καταναλωθεί σε υπερβολικές ποσότητες;
Αν και σπάνια, υπάρχουν καταγεγραμμένα περιστατικά θανάτου από υπερβολική κατανάλωση καφεΐνης.
Μερικοί άνθρωποι είναι πιο ευαίσθητοι στην καφεΐνη από άλλους και μπορεί να αισθανθούν ναυτία, άγχος και ευερεθιστότητα, καθώς και πονοκεφάλους ακόμη και σε χαμηλότερες δόσεις.
Γενικά, έως 400 mg καφεΐνης την ημέρα φαίνεται να είναι ασφαλής για τους περισσότερους υγιείς ενήλικες – αυτό αντιστοιχεί σε περίπου τέσσερις φλιτζάνια στιγμιαίου καφέ.
Το τσάι περιέχει λίγο λιγότερη καφεΐνη, οπότε πέντε φλιτζάνια την ημέρα είναι συνήθως εντάξει.
Στις εγκύους συνιστάται να μειώσουν κατά το ήμισυ την ημερήσια πρόσληψη σε 200 mg ή λιγότερο.
Τα παιδιά και οι έφηβοι είναι επίσης πιο ευαίσθητοι στους κινδύνους και στις πιθανότητες υπερδοσολογίας.
Γι’ αυτό, για παράδειγμα, τα ενεργειακά ποτά που περιέχουν πάνω από 150 mg καφεΐνης υποχρεούνται ήδη από την ευρωπαϊκή νομοθεσία να φέρουν ετικέτες με την ένδειξη: «Υψηλή περιεκτικότητα σε καφεΐνη. Δεν συνιστάται για παιδιά, εγκύους ή θηλάζουσες γυναίκες».
Προσέξτε άλλα ποτά ή τρόφιμα που περιέχουν καφεΐνη
Ο Δρ van Dam λέει ότι είναι εύκολο να υπερδοσολογηθεί. Η καφεΐνη βρίσκεται σε πολλά ποτά και σε ορισμένα τρόφιμα, οπότε είναι σημαντικό να ελέγχετε πόση ποσότητα καταναλώνετε.
«Ενώ είναι πιο δύσκολο να πάθετε υπερδοσολογία από τον καφέ, με αυτά τα προϊόντα είναι πιο εύκολο, ειδικά αν οι νέοι καταναλώνουν και ενεργειακά ποτά».
Λέει ότι ορισμένα προϊόντα, όταν τα ελέγχει στο εργαστήριο, περιέχουν περισσότερη καφεΐνη από ό,τι αναγράφεται στην ετικέτα.
- Καφές: μια κούπα περιέχει περίπου 100-140 mg καφεΐνης, αλλά μπορεί να διαφέρει σημαντικά
- Τσάι: μια κούπα περιέχει περίπου 75 mg
- Ενεργειακά ποτά: συχνά περιέχουν 80 mg σε ένα κουτί των 250 ml
- Αναψυκτικά: συνήθως περιέχουν περίπου 40 mg ανά κουτί
- Σοκολάτα: υπάρχει περίπου 25 mg καφεΐνης σε μια ταμπλέτα μαύρης σοκολάτας 50 g και περίπου 10 mg σε μια ταμπλέτα σοκολάτας γάλακτος 50 g
Η κατανάλωση καφεΐνης στους νέους
Η Bini Suresh είναι επικεφαλής διαιτολόγος στην Cleveland Clinic του Λονδίνου και εκπρόσωπος της British Dietetic Association.
Λέει ότι τα σακουλάκια μπορεί να φαίνονται «μοντέρνα» ή ακίνδυνη λύση, αλλά υπάρχει πραγματικός κίνδυνος να γίνει φυσιολογική η χρήση διεγερτικών σε εφήβους και νεαρούς ενήλικες, δημιουργώντας ενδεχομένως μοτίβα εξάρτησης.
Δήλωσε στο BBC: «Ενώ η καφεΐνη μπορεί να δώσει μια προσωρινή ώθηση, μπορεί να διαταράξει τον ύπνο και να επιδεινώσει την κόπωση με την πάροδο του χρόνου, ειδικά σε παιδιά και εφήβους που είναι πιο ευαίσθητοι στις επιδράσεις της».
Εάν οι νέοι πρόκειται να καταναλώνουν καφεΐνη, τόσο η BDA όσο και το NHS συνιστούν προσοχή.
Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων προτείνει 3 mg/kg σωματικού βάρους ως ανώτατο όριο για παιδιά και εφήβους, πράγμα που σημαίνει ότι ένα παιδί βάρους 30 kg δεν πρέπει να καταναλώνει περισσότερα από 90 mg την ημέρα.
Αντί να καταφεύγουν στην καφεΐνη, η κ. Suresh λέει ότι είναι πολύ καλύτερο να επικεντρωθούν σε τακτικά γεύματα, ενυδάτωση και τροφές πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά που υποστηρίζουν σταθερά επίπεδα ενέργειας καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.
Μια υγιεινή διατροφή με αρκετό σίδηρο, πρωτεΐνες και υδατάνθρακες αργής αποδέσμευσης θα πρέπει να είναι αρκετή, λέει.
