Το να τρώτε λιγότερο κρέας είναι ένας από τους απλούστερους τρόπους για να μειώσετε το αποτύπωμα άνθρακα.
Εάν όλοι στο Ηνωμένο Βασίλειο ακολουθούσαν μια δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε κρέας, τρώγοντας λιγότερα από 50 γραμμάρια ή ένα λουκάνικο Cumberland την ημέρα, θα εξοικονομούσε τόσο άνθρακα όσο αν οκτώ εκατομμύρια αυτοκίνητα έμπαιναν σε οριστική ακινησία, υπολόγισαν οι ερευνητές.
Στοιχεία από την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου δείχνουν ότι η κατανάλωση κρέατος μειώνεται -μεταξύ 1980 και 2022, η κατανάλωση βοείου κρέατος, χοιρινού και αρνιού μειώθηκε κατά 62%- και παρόλο που οι λόγοι που αναφέρονται ποικίλλουν και μπορεί να έχουν να κάνουν περισσότερο με την αύξηση του κόστους παρά με την περιβαλλοντική ευσυνειδησία, όλο και περισσότεροι άνθρωποι πειραματίζονται λέγοντας ξεκάθαρα «όχι» στο κρέας.
Έχει «ξεχάσει» πώς να το χωνεύει;
Αλλά αν μείνετε πολύ καιρό χωρίς να το τρώτε, αυτό αλλάζει την ικανότητα του σώματός σας να το χωνεύει;
Οι χορτοφάγοι και οι βίγκαν ρωτούν μερικές φορές στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εάν η επιστροφή στο κρέας μπορεί να προκαλέσει πόνο στο στομάχι, φούσκωμα, δυσφορία, κράμπες και άλλα συμπτώματα.
Ωστόσο, δεν υπάρχει μεγάλη έρευνα για το εάν η κατανάλωση κρέατος μετά από ένα μεγάλο διάλειμμα μπορεί να προκαλέσει στομαχικές διαταραχές, λέει στο BBC ο Sander Kersten, καθηγητής διατροφής στο Πανεπιστήμιο Cornell στις ΗΠΑ.
«Η έλλειψη αποδείξεων δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει θέμα, απλώς οι άνθρωποι δεν το έχουν μελετήσει», προσθέτει. «Αυτή δεν είναι πάντα μια ικανοποιητική κατάσταση ή απάντηση, αλλά είναι ακριβώς αυτό που πρέπει να αντιμετωπίσεις μερικές φορές».
Τα ένζυμα που χρησιμοποιούμε για την πέψη του κρέατος είναι τα ίδια που διασπούν άλλες πρωτεΐνες (Εικόνα: REUTERS/Christine Uyanik)
Είναι πιθανό -αν και είναι πολύ σπάνιο- να είστε αλλεργικοί στο κρέας. Το σύνδρομο Alpha-gal, στο οποίο το ανοσοποιητικό σύστημα αναγνωρίζει τις ζωικές πρωτεΐνες ως εισβολείς, μπορεί να οδηγήσει σε αναφυλαξία και θάνατο.
Αλλά αυτή η αλλεργία, η οποία μπορεί να εμφανιστεί μετά από μια χαρούμενη ζωή κατανάλωσης κρέατος, δεν σχετίζεται με τη μετάβαση σε μια δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε κρέας. Μπορείτε, για παράδειγμα, να αναπτύξετε την πάθηση μετά από τσίμπημα τσιμπουριού.
Για πολλούς που αποφεύγουν το κρέας, η ανακάλυψη ότι το έχουν καταναλώσει εν αγνοία τους μπορεί να είναι συναισθηματικά επώδυνο – μπορεί να το αισθανθούν σαν προσωπική παραβίαση, λέει ο Kersten, ο οποίος είναι και ο ίδιος χορτοφάγος.
«Αυτό θα έκανε μερικούς ανθρώπους εξαιρετικά λυπημένους», εξηγεί. «Δεν ξέρω αν αυτό θα οδηγούσε σε σωματικά συμπτώματα. Σίγουρα θα μπορούσε να προκαλέσει πολύ θυμό». Αλλά, αν εξετάσουμε τη βιολογία της πέψης, θα δούμε ότι δεν θα είναι τόσο εύλογο όσο φανταζόμασταν να πούμε ότι το σώμα θα μπορούσε, για μεγάλο χρονικό διάστημα, να χάσει την ικανότητα να χωνεύει το κρέας.
Το κρέας γενικά χωνεύεται πολύ εύκολα, σε αντίθεση με τις φυτικές ίνες που υπάρχουν στα φρούτα, τα λαχανικά και τα όσπρια. Για να το διαλύσει, το σώμα μας χρειάζεται βοήθεια από το μικροβίωμά μας, του οποίου τα μικρόβια διαθέτουν τα απαραίτητα ένζυμα για την πέψη του.
Το μικροβίωμα του ανθρώπινου εντέρου μεταμορφώνεται και αλλάζει ανάλογα με το τι τρώει ο ξενιστής του
Επιπλέον, τα ένζυμα που χρησιμοποιούνται για την πέψη των φυτικών πρωτεϊνών είναι τα ίδια με αυτά που χρησιμοποιούνται στις πρωτεΐνες του κρέατος. Αυτά τα ένζυμα αναγνωρίζουν και κόβουν συγκεκριμένους χημικούς δεσμούς στις πρωτεΐνες.
Είτε προέρχονται από φυτά είτε από ζώα, οι πρωτεΐνες αποτελούνται από δομικά στοιχεία που ονομάζονται αμινοξέα. Τα ένζυμα μπορούν γενικά να τα διασπάσουν από όπου κι αν προέρχονται. Αυτή η διαδικασία είναι διαφορετική από την περίπτωση, για παράδειγμα, των σακχάρων από ζωικό γάλα όπως η λακτόζη.
Για την πέψη της λακτόζης, το σώμα σας χρειάζεται ένα συγκεκριμένο ένζυμο που ονομάζεται λακτάση και τα άτομα που δεν παράγουν αρκετό από το ένζυμο, γεγονός που τους καθιστά δυσανεκτικούς στη λακτόζη, μπορεί να υποφέρουν από κοιλιακές διαταραχές μετά την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων.
Αλλά με τις πρωτεΐνες κρέατος, δεν έχει νόημα να σκεφτόμαστε ότι το σώμα με κάποιο τρόπο σταματά να παράγει τα ένζυμα που είναι απαραίτητα για την άνετη πέψη ενός χάμπουργκερ – είναι πάντα εκεί, διασπούν κάθε πρωτεΐνη που προέρχεται, είτε από μπιζέλι, σόγια ή μπριζόλες, λέει ο Kersten.
Τα φρούτα και τα λαχανικά, που είναι γεμάτα φυτικές ίνες, είναι στην πραγματικότητα πιο πιθανό να προκαλέσουν πεπτικά προβλήματα
Ωστόσο, το μικροβίωμα του ανθρώπινου εντέρου μεταμορφώνεται και αλλάζει ανάλογα με το τι τρώει ο ξενιστής του. Μερικές φορές αυτό σημαίνει ότι οι συγκεκριμένοι τύποι των εκεί βακτηρίων αλλάζουν· μερικές φορές τα μικρόβια απλώς παράγουν άλλα ένζυμα.
Ενώ υπάρχουν διαφορές μεταξύ των μικροβιωμάτων των παμφάγων και των χορτοφάγων και των βίγκαν, δεν φαίνεται να αποκλίνουν ριζικά, εφόσον τα παμφάγα καταναλώνουν μια ποικιλία φυτών, σύμφωνα με έρευνα.
Τα μικροβιώματα μπορούν να μετατοπιστούν γρήγορα ως αποτέλεσμα διατροφικών αλλαγών, ωστόσο – μια μελέτη στην οποία οι άνθρωποι στράφηκαν σε μια δίαιτα με βάση τα ζώα έδειξε ότι μια μετατόπιση από το αρχικό τους μικροβίωμα ήταν ορατή μέσα σε μια ημέρα (επέστρεψε γρήγορα στο φυσιολογικό μόλις τελείωσε η δίαιτα).
Τα υποκείμενα ενθαρρύνθηκαν να αναφέρουν οποιαδήποτε ενόχληση ένιωθαν, αλλά τίποτα δεν σημειώθηκε.
Αν μη τι άλλο, είναι η ξαφνική κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων φυτικών ινών μετά από μακρά διακοπή που θα μπορούσε να προκαλέσει πεπτικά προβλήματα. Είναι καλύτερα να χαλαρώσετε σε τέτοιες διατροφικές αλλαγές. «Ανάλογα με την ίνα, μπορεί να έχετε κάποιες πολύ έντονες αντιδράσεις σε αυτήν», λέει ο Kersten.
Εν ολίγοις, το να ανησυχείτε μήπως το σώμα σας χάσει με κάποιο τρόπο την ικανότητα να χωνεύει το κρέας δεν θα πρέπει να επηρεάσει τα σχέδια που έχετε να παρατείνετε κι άλλο το διάλειμμά σας από το κρέας.
Εάν είστε μεταξύ εκείνων που είχαν στομαχικές διαταραχές μετά την κατανάλωση κρέατος μετά από ένα μεγάλο διάλειμμα, η απώλεια ενζύμων δεν είναι πιθανό να είναι ο ένοχος, αν και αυτό το φαινόμενο παραμένει ανεπαρκώς μελετημένο, λέει ο Kersten.
«Το σώμα είναι αρκετά προσαρμόσιμο», συνεχίζει. «Μπορεί να κάνει περισσότερα από όσα νομίζεις».
