Τα τατουάζ αποτελούν μεγάλη τάση στις μέρες μας – όσοι έχουν «χτυπήσει» τατουάζ, και είναι πολλοί, γνωρίζουν καλά πόση σκέψη έχουν επενδύσει στο τι σχέδιο θα κάνουν, σε ποιο σημείο του σώματος θα το κάνουν κ.λ.π. Υπάρχει όμως κάτι σημαντικό που οι περισσότεροι που κάνουν τατουάζ μάλλον ξεχνούν να σκεφτούν – και αυτό είναι αν το τατουάζ τους μπορεί να έχει μακροπρόθεσμη επίδραση στην υγεία τους.

Πολλά τα ερωτήματα για την υγεία

Διότι τατουάζ σημαίνει ουσιαστικά εισαγωγή μελανιού στο δέρμα και τα ερωτήματα που γεννιούνται είναι πολλά: αυτό το μελάνι παραμένει στο σύνολό του στο δέρμα ή μπορεί ποσότητές του να ταξιδεύουν σε άλλα σημεία του σώματος; Αν ναι, σε ποια και τι μπορεί αυτό να σημαίνει για τον κίνδυνο νόσων;

«Μετανάστευση» και συσσώρευση στους λεμφαδένες

Μια νέα μελέτη ερευνητών από το Τμήμα Δημόσιας Υγείας και το Τμήμα Κλινικής Ερευνας του Πανεπιστημίου της Νότιας Δανίας (SDU) καθώς και από το Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι η οποία δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «BMC Public Health» έρχεται να δώσει απαντήσεις καθώς δείχνει ότι το μελάνι των τατουάζ «μεταναστεύει» σε άλλα σημεία εκτός του σημείου έγχυσής του. Συγκεκριμένα σωματίδια του μελανιού μπορούν να «μεταναστεύσουν» στους λεμφαδένες όπου και συσσωρεύονται.

«Όσο μεγαλύτερο είναι το τατουάζ και όσο περισσότερο έχει μείνει στο δέρμα, τόσο περισσότερο μελάνι συσσωρεύεται στους λεμφαδένες»

Το μεγάλο ερώτημα είναι βέβαια αν αυτή η «μετανάστευση» μπορεί να έχει επιπτώσεις στην υγεία. Προκειμένου να δώσουν απάντηση οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα που αφορούσαν περισσότερα από 5.900 ζεύγη διδύμων από τη Δανία τα οποία συμμετείχαν στη Danish Twin Tattoo Cohort – όπως είδαν, τα άτομα με τατουάζ διαγιγνώσκονταν συχνότερα με καρκίνους του δέρματος και λεμφώματα σε σύγκριση με τα άτομα χωρίς τατουάζ.

Τα άτομα με μεγάλα τατουάζ ίσως κινδυνεύουν περισσότερο από τη μετανάστευση του μελανιού (Reuters)

Χρόνια φλεγμονή και μη φυσιολογική κυτταρική ανάπτυξη

Οι λεμφαδένες αποτελούν ζωτικής σημασίας τμήμα του ανοσοποιητικού συστήματος συμβάλλοντας στην άμυνα ενάντια στις λοιμώξεις καθώς και στο φιλτράρισμα επιβλαβών ουσιών από τον οργανισμό. Οταν το μελάνι των τατουάζ διεισδύει στο δέρμα, μια ποσότητα απορροφάται από τους λεμφαδένες. Οι ερευνητές εκφράζουν ιδιαίτερη ανησυχία σχετικά με το ότι το μελάνι των τατουάζ μπορεί να πυροδοτεί χρόνια φλεγμονή στους λεμφαδένες η οποία με τη σειρά της μπορεί να οδηγεί σε μη φυσιολογική κυτταρική ανάπτυξη και σε αυξημένο κίνδυνο καρκίνου.

Δύσκολη η μέτρηση της άμεσης επίδρασης

«Είδαμε ότι σωματίδια του μελανιού συσσωρεύονται στους λεμφαδένες και υποπτευόμαστε ότι το σώμα τα αναγνωρίζει ως ξένα σώματα – αυτό πιθανώς σημαίνει ότι το ανοσοποιητικό σύστημα προσπαθεί συνεχώς να πολεμήσει αυτά τα σωματίδια και δεν γνωρίζουμε αν η μόνιμη πίεση που του ασκείται μπορεί να αποδυναμώσει τη λειτουργία των λεμφαδένων ή να έχει άλλες επιπτώσεις στην υγεία» εξήγησε ο Χένρικ Φρεντέρικσεν, αιματολόγος στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Οντένσε και καθηγητής στο SDU και προσέθεσε ότι η μελέτη αυτής της σύνδεσης είναι δύσκολη καθώς χρειάζονται χρόνια προκειμένου να αναπτυχθεί ο καρκίνος. «Η έκθεση στα μελάνια των τατουάζ σε νεαρή ηλικία μπορεί να οδηγήσει σε νόσηση δεκαετίες αργότερα, με αποτέλεσμα να καθίσταται πολύ δύσκολο να μετρήσουμε την άμεση επίδραση».

Τα πλεονεκτήματα της… δίδυμης μελέτης

Η μελέτη των διδύμων έχει πολλά πλεονεκτήματα, όπως σημείωσε ο Γιάκομπ φον Μπόρνεμαν Χέλμπεργκ, καθηγητής Βιοστατιστικής στο SDU. «Η προσέγγισή μας επιτρέπει τη σύγκριση ζευγών διδύμων εκ των οποίων ο ένας μόνο έχει καρκίνο – αυτό έχει πολλά πλεονεκτήματα καθώς οι δίδυμοι μοιράζονται πολλούς γενετικούς αλλά και περιβαλλοντικούς παράγοντες. Ετσι χρησιμοποιούμε μια πιο ισχυρή μέθοδο διερεύνησης της επίδρασης που έχουν τα τατουάζ στον κίνδυνο καρκίνου».

Το μέγεθος μετράει

Με βάση τα ευρήματα, η σύνδεση μεταξύ τατουάζ και καρκίνου ήταν ισχυρότερη στα άτομα με μεγάλα τατουάζ – ως μεγάλα ορίστηκαν τα τατουάζ με μέγεθος μεγαλύτερο από αυτό μιας παλάμης.

Σε ό,τι αφορούσε συγκεκριμένα το λέμφωμα, ο κίνδυνος εμφάνισής του ήταν σχεδόν τρεις φορές μεγαλύτερος στα άτομα με μεγάλα τατουάζ σε σύγκριση με τα άτομα χωρίς τατουάζ. Φάνηκε επίσης να παίζει ρόλο πόσο καιρό πριν είχε γίνει το τατουάζ. «Αυτό σημαίνει ότι όσο μεγαλύτερο είναι το τατουάζ και όσο περισσότερο έχει μείνει στο δέρμα, τόσο περισσότερο μελάνι συσσωρεύεται στους λεμφαδένες. Το μέγεθος της επίδρασης στο ανοσοποιητικό σύστημα πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω ώστε να κατανοήσουμε καλύτερα τους μηχανισμούς που εμπλέκονται στη διαδικασία» υπογράμμισε η Σίνε Μπέντστεντ Κλέμενσεν, επίκουρη καθηγήτρια Βιοστατιστικής στο SDU.

Ο ρόλος του χρώματος του μελανιού

Ενα άλλο σημαντικό ερώτημα που γεννάται είναι αν κάποια χρώματα μελανιού είναι πιο επικίνδυνα από άλλα. «Στη μελέτη μας δεν εντοπίσαμε σαφή σύνδεση μεταξύ της εμφάνισης καρκίνου και συγκεκριμένων χρωμάτων μελανιού, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι το χρώμα του μελανιού δεν σχετίζεται με τον κίνδυνο καρκίνου. Γνωρίζουμε από άλλες μελέτες ότι το μελάνι των τατουάζ μπορεί να περιέχει εν δυνάμει βλαβερές ουσίες – για παράδειγμα το κόκκινο μελάνι συχνά προκαλεί αλλεργικές αντιδράσεις. Σκοπεύουμε να διερευνήσουμε περαιτέρω το συγκεκριμένο ζήτημα» τόνισε η δρ Μπέντστεντ Κλέμενσεν.

Τα επόμενα βήματα

Το επόμενο βήμα για την ερευνητική ομάδα είναι να εξετάσει πώς τα σωματίδια των μελανιών επιδρούν στη λειτουργία των λεμφαδένων σε μοριακό επίπεδο καθώς και αν συγκεκριμένες μορφές λεμφωμάτων συνδέονται πιο στενά με τα τατουάζ σε σχέση με άλλες. «Θέλουμε να κατανοήσουμε καλύτερα τους βιολογικούς μηχανισμούς – τι συμβαίνει στους λεμφαδένες όταν εκτίθενται στα σωματίδια των μελανιών επί δεκαετίες; Αυτό θα μας βοηθήσει να εκτιμήσουμε αν υπάρχει πραγματικός κίνδυνος για την υγεία και τι μπορούμε να κάνουμε για να τον μειώσουμε» κατέληξε η δρ Μπέντστεντ Κλέμενσεν.