Αυτήν την εβδομάδα μάθαμε ότι ο λόγος που είναι δύσκολο να καθοριστεί ο στόχος της εμπορικής πολιτικής της κυβέρνησης Τραμπ είναι επειδή στην πραγματικότητα δεν υπάρχει ένας συγκεκριμένος στόχος. Πρόκειται για τη μείωση του εμπορικού ελλείμματος των ΗΠΑ; Πρόκειται για την αύξηση εσόδων για την πληρωμή της παράτασης του νόμου περί περικοπών φόρων και θέσεων εργασίας του 2017 που λήγει αργότερα φέτος; Πρόκειται για την απόκτηση διπλωματικού μοχλού σε άλλες διαπραγματεύσεις, όπως η ασφάλεια των συνόρων;

Όποιος και αν είναι ο στόχος της πολιτικής, είναι απίθανο να ωφελήσει είτε το χρέος και τα ελλείμματα των ΗΠΑ, είτε την αγορά ομολόγων.

Ο Ντόναλντ Τραμπ έγραψε σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, καθώς ετοιμαζόταν να επιβάλει δασμούς 25% σε προϊόντα που εισέρχονται στις ΗΠΑ από το Μεξικό και τον Καναδά τα μεσάνυχτα της περασμένης Τρίτης: «ΚΑΝΤΕ ΤΟ ΠΡΟΪΟΝ ΣΑΣ ΣΤΙΣ ΗΠΑ ΚΑΙ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΔΑΣΜΟΙ! Γιατί θα έπρεπε οι Ηνωμένες Πολιτείες να χάσουν τρισεκατομμύρια ΔΟΛΑΡΙΑ ΣΕ ΕΠΙΔΟΤΗΣΕΙΣ ΑΛΛΩΝ ΧΩΡΩΝ…».

Έτσι, είναι σαφές ότι η χρήση των δασμών αφορά τη διόρθωση οποιασδήποτε εμπορικής ανισορροπίας έχουν οι ΗΠΑ με το Μεξικό και τον Καναδά, τους δύο μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους τους. Λογικό. Αλλά ο Kevin Hassett, διευθυντής του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου του Λευκού Οίκου, είπε όχι, δεν είναι καθόλου αυτό. «Δεν είναι εμπορικός πόλεμος, είναι πόλεμος ναρκωτικών», είπε στο CNBC. Ίσως εχει δίκιο. Διότι το Μεξικό και ο Καναδάς έκαναν κάποιες συμβολικές παραχωρήσεις σχετικά με την ασφάλεια στα σύνορά τους με τις ΗΠΑ τη Δευτέρα και ο Τραμπ ανέστειλε αμέσως τους δασμούς.

Υπάρχουν δύο αναλύσεις εδώ: Η πρώτη είναι ότι οι εμπορικοί σύμβουλοι του Λευκού Οίκου σίγουρα αντιλαμβάνονται την αντιφατική φύση της συζήτησης του Τραμπ για τους δασμούς. Ο Τραμπ έχει πει ότι τέτοιες εισφορές σε ξένα αγαθά – που πληρώνονται από πολίτες των ΗΠΑ – θα συγκεντρώνουν τα κεφάλαια που είναι απαραίτητα για την πληρωμή της επέκτασης του TCJA, το οποίο το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου εκτιμά ότι θα κοστίσει 4,6 τρισεκατομμύρια δολάρια την επόμενη δεκαετία.

Η άλλη «ανάγνωση» είναι ότι οι δασμοί κάνουν τα εισαγόμενα προϊόντα πιο ακριβά. Εν μέσω του χάους της Δευτέρας, η εταιρεία χονδρικής Associated Wholesale Grocers Inc. έστειλε μια προειδοποίηση στους 1.100 λιανοπωλητές στις ΗΠΑ, οι οποίοι είναι πελάτες της, να ετοιμαστούν να πληρώσουν 25% περισσότερο για προϊόντα από το Μεξικό και τον Καναδά. Υπολογίζεται επίσης ότι η μέση τιμή ενός αυτοκινήτου θα μπορούσε να αυξηθεί κατά περίπου 3.000 $. Δεδομένου ότι οι αμερικανοί καταναλωτές έχουν παραπονεθεί για τις υψηλές τιμές των τροφίμων και άλλων αγαθών λόγω του αυξημένου πληθωρισμού που προέρχεται από την πανδημία, αυτό θα τους έδινε ακόμη περισσότερο κίνητρο να περιορίσουν ή να αναζητήσουν φθηνότερες εναλλακτικές.

Εάν οι Aμερικανοί καταναλωτές μειώσουν τις αγορές τους, οι προβλέψεις του Τραμπ θα πέσουν έξω και τα εισερχόμενα κεφάλαια από την εσωτερική κατανάλωση δεν θα καλύψουν το κενό, ώστε να πληρώσει για την επέκταση του TCJA. Το αποτέλεσμα είναι μεγαλύτερο χρέος και ευρύτερα δημοσιονομικά ελλείμματα τη στιγμή που ο δανεισμός των ΗΠΑ ξεπερνά ήδη τα 36 τρισεκατομμύρια δολάρια και οι κρατικές δαπάνες υπερβαίνουν τα έσοδα κατά 1,8 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, ή σχεδόν το 6,4% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος. 

Δείτε πώς ο David Kelly, επικεφαλής παγκόσμιος στρατηγικός αναλυτής της JPMorgan Asset Management, το έθεσε σε πρόσφατο σημείωμά του:

Με βάση τα στοιχεία μέχρι τον Νοέμβριο, οι συνολικές εισαγωγές αγαθών από τις ΗΠΑ πέρυσι ήταν περίπου 3,3 τρισεκατομμύρια δολάρια. Ωστόσο, ο αριθμός αυτός θα μειωθεί σημαντικά: (1) λαμβάνοντας υπόψη τις μειώσεις του όγκου των εισαγωγών λόγω υψηλότερων τιμών, (2) τον αρνητικό αντίκτυπο στο ΑΕΠ από αντίποινα των δασμών στις εξαγωγές και (3) τη δυνατότητα οι δασμοί να αυξήσουν τον πληθωρισμό και συνεπώς τα επιτόκια. Επιπλέον, εάν η ομοσπονδιακή κυβέρνηση προσπαθούσε να αποζημιώσει τους εξαγωγείς για τον αντίκτυπο των αντίποινων δασμών, όπως συνέβαινε στην πρώτη κυβέρνηση Τραμπ, η καθαρή εξοικονόμηση προϋπολογισμού θα μειωνόταν περαιτέρω.

Αν αυτό δεν είναι αρκετό για να διεγείρει τους επενδυτές των ομολόγων, τότε σκεφτείτε ότι ο εκφοβισμός από τον Τραμπ προς τους στενότερους εμπορικούς εταίρους και συμμάχους των ΗΠΑ σίγουρα αναγκάζει τα έθνη σε όλο τον κόσμο να σκεφτούν πώς να διαφοροποιηθούν μακριά από τις ΗΠΑ σε περίπτωση που γίνουν ο επόμενος στόχος των δασμών – συρρικνώνοντας περαιτέρω τα προσδοκώμενα έσοδα από δασμούς. Ο Καναδάς αναζητά ήδη τρόπους για να αποσυνδέσει τις πετρελαϊκές του δραστηριότητες από τις ΗΠΑ και να στείλει περισσότερο αργό στην Ασία, σύμφωνα με το Bloomberg News. Και η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία μπορεί να είναι ο επόμενος στόχος του Τραμπ για δασμούς, σύναψε συμφωνία με τέσσερις χώρες της Νότιας Αμερικής τον Δεκέμβριο για να δημιουργήσει ένα από τα μεγαλύτερα εμπορικά μπλοκ στον κόσμο.

Προσθέστε σε αυτό το μείγμα το γεγονός ότι οι εξαγωγείς στις ΗΠΑ θα αναζητήσουν επίσης τρόπους να αποφύγουν τους δασμούς – όπως έκαναν στην πρώτη θητεία του Τραμπ. «Οι απειλές και οι εκτελεστικές εντολές του Τραμπ μέχρι στιγμής υποδηλώνουν ότι η έμφαση αυτή τη στιγμή είναι περισσότερο στη διαπραγματευτική μόχλευση», έγραψε το Bloomberg Economics σε έκθεσή του την Τρίτη. «Αυτή η προσέγγιση είναι λιγότερο κατάλληλη για την αύξηση των δημοσιονομικών εσόδων, καθώς επιτρέπει στις εισαγωγές να κατευθύνονται μακριά από δασμολογικές διαδρομές, διαβρώνοντας το κέρδος εσόδων από την αύξηση των συντελεστών».

Αυτό για το οποίο λίγοι φαίνεται να μιλούν είναι πώς το εμπόριο παίζει βασικό ρόλο, ώστε να δικαιολογείται η ανοχή για το μεγάλο χρέος που «κουβαλούν» οι ΗΠΑ, καθώς και τα μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα. Οι αναρτήσεις του Τραμπ στα μέσα ενημέρωσης δείχνουν ότι εξισώνει τα εμπορικά ελλείμματα των ΗΠΑ με την κατά κάποιον τρόπο επιδότηση άλλων οικονομιών. Όμως ισχύει το αντίθετο. Όπως έχει περιγράψει ο νομπελίστας Paul Krugman, η Αμερική αγοράζει αγαθά και υπηρεσίες σε φτηνές τιμές που δεν μπορούν να αναπαραχθούν στις ΗΠΑ. 

Η ύπαρξη εμπορικού πλεονάσματος μπορεί να ακούγεται ελκυστική και να υποδηλώνει οικονομική επιτυχία, αλλά αυτό μπορεί να είναι παραπλανητικό, δεδομένης της εξίσωσης του ισοζυγίου πληρωμών. Έτσι, όταν τα έθνη περνούν από εμπορικό έλλειμμα σε εμπορικό πλεόνασμα, αυτό μπορεί συχνά να οφείλεται σε κακούς λόγους. Όπως έχει επισημάνει ο Κρούγκμαν, όταν ορισμένες χώρες της Νότιας Ευρώπης αντιμετώπισαν μια κρίση χρέους μόλις πριν από δώδεκα χρόνια, μετατράπηκαν από εμπορικό έλλειμμα σε πλεόνασμα. Αλλά αυτό δεν ήταν επειδή ξαφνικά άρχισαν να εξάγουν περισσότερα από όσα εισήγαγαν, αλλά επειδή σταμάτησαν να εισρέουν κεφάλαια, αναγκάζοντας μια απότομη απόσυρση από τις εισαγωγές.

Η πραγματικότητα είναι ότι οι ΗΠΑ βασίζονται σε ξένα χρήματα για να χρηματοδοτήσουν το διευρυνόμενο χρέος και το διογκωμένο δημοσιονομικό τους έλλειμμα. Βεβαίως, και τα δύο πρέπει να αντιμετωπιστούν, αλλά η είσοδος σε εμπορικούς πολέμους δεν είναι η απάντηση. Η διαμόρφωση του εμπορίου ως καλού ή κακού, ανάλογα με το αν η Αμερική παρουσιάζει πλεόνασμα ή έλλειμμα με τους συμμάχους της, κινδυνεύει να μετατρέψει μια ολοένα πιο επικίνδυνη δημοσιονομική κατάσταση σε πραγματική κρίση.

Του Robert Burgess
 

Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.