Σε πολιτική συμφωνία σχετικά με τους κανόνες της Ε.Ε. για τον καθορισμό επαρκών κατώτατων μισθών, όπως αυτοί προβλέπονται από την εθνική νομοθεσία ή τις συλλογικές συμβάσεις κατέληξαν το βράδυ της Δευτέρας οι διαπραγματευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Στόχος της συμφωνηθείσας νομοθεσίας, η οποία θα ισχύει για όλους τους εργαζομένους της Ε.Ε. που έχουν σύμβαση ή σχέση εργασίας, είναι να διασφαλίσει ότι οι κατώτατοι μισθοί σε όλες τις χώρες της ΕΕ θα εγγυώνται αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης για τους εργαζομένους. Σημειώνεται ότι οι χώρες της Ε.Ε. στις οποίες ο κατώτατος μισθός προστατεύεται αποκλειστικά μέσω συλλογικών συμβάσεων δεν θα είναι υποχρεωμένες να τον θεσπίσουν, ούτε να καταστήσουν τις εν λόγω συμβάσεις καθολικά εφαρμοστέες.

Επαρκείς μισθοί

Η συμφωνία προβλέπει ότι τα κράτη-μέλη θα πρέπει να αξιολογήσουν κατά πόσον οι υφιστάμενοι νόμιμοι κατώτατοι μισθοί τους (δηλαδή ο χαμηλότερος μισθός που επιτρέπεται) είναι επαρκείς για να εξασφαλίσουν αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης, λαμβάνοντας υπόψη τις δικές τους κοινωνικοοικονομικές συνθήκες, την αγοραστική τους δύναμη ή τα μακροπρόθεσμα εθνικά επίπεδα παραγωγικότητας και εξελίξεις.

Για την αξιολόγηση της επάρκειας, οι χώρες της Ε.Ε. μπορούν να καθορίσουν ένα «καλάθι αγαθών και υπηρεσιών» σε πραγματικές τιμές. Τα κράτη-μέλη μπορούν επίσης να εφαρμόζουν ενδεικτικές τιμές αναφοράς που χρησιμοποιούνται ευρέως διεθνώς, όπως το 60% του ακαθάριστου διάμεσου μισθού και το 50% του ακαθάριστου μέσου μισθού.

Οι κρατήσεις από τον κατώτατο μισθό ή οι διαφοροποιήσεις του θα πρέπει να μην εισάγουν διακρίσεις, να είναι αναλογικές και να έχουν θεμιτό στόχο, όπως η ανάκτηση αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών ή παρακρατήσεων που διατάσσονται από δικαστική ή διοικητική αρχή.

Ενίσχυση συλλογικών διαπραγματεύσεων

Οι διαπραγματευτές της Ε.Ε. συμφώνησαν ότι οι χώρες της Ένωσης θα πρέπει να ενισχύσουν τις κλαδικές και διακλαδικές συλλογικές διαπραγματεύσεις ως ουσιαστικό παράγοντα για την προστασία των εργαζομένων, παρέχοντάς τους έναν κατώτατο μισθό. Τα κράτη-μέλη στα οποία λιγότερο από το 80% του εργατικού δυναμικού προστατεύεται από συλλογική σύμβαση θα πρέπει να καταρτίσουν σχέδιο δράσης για τη σταδιακή αύξηση της κάλυψης αυτής. Για τον σχεδιασμό της βέλτιστης στρατηγικής για τον σκοπό αυτό, θα πρέπει να εμπλέκουν τους κοινωνικούς εταίρους και να ενημερώνουν την Επιτροπή σχετικά με τα μέτρα που λαμβάνονται και να δημοσιοποιούν το σχέδιο.

Μηχανισμοί ελέγχου τήρησης της νομοθεσίας

Το συμφωνηθέν κείμενο προβλέπει επίσης την υποχρέωση των χωρών της Ε.Ε. να θεσπίσουν ένα σύστημα για την εφαρμογή των κανόνων, το οποίο θα περιλαμβάνει αξιόπιστη παρακολούθηση, ελέγχους και επιτόπιες επιθεωρήσεις, ώστε να διασφαλίζεται η συμμόρφωση και να αντιμετωπίζεται η καταχρηστική υπεργολαβία, η ψευδής αυτοαπασχόληση, οι μη καταγεγραμμένες υπερωρίες ή η αυξημένη ένταση εργασίας.

Οι εθνικές αρχές θα πρέπει να διασφαλίζουν το δικαίωμα προσφυγής των εργαζομένων των οποίων τα δικαιώματα έχουν παραβιαστεί. Οι αρχές πρέπει επίσης να λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για την προστασία των εργαζομένων και των συνδικαλιστικών τους εκπροσώπων.

Στόχος να μειωθούν οι μισθολογικές ανισότητες

«Με τη συμφωνία για τους κατώτατους μισθούς, γράφουμε κοινωνικοπολιτική ιστορία στην Ευρώπη. Για πρώτη φορά, η νομοθεσία της Ε.Ε. θα συμβάλλει άμεσα στη διασφάλιση δικαιότερων και καλύτερων αμοιβών για τους εργαζομένους» δήλωσε ο συνεισηγητής Dennis Radtke (ΕΛΚ, Γερμανία).

Από την πλευρά της η συνεισηγήτρια Agnes Jongerius (Σοσιαλιστές, Ολλανδία) σημείωσε ότι «με αυτόν τον ευρωπαϊκό νόμο, μειώνουμε τις μισθολογικές ανισότητες και πιέζουμε για υψηλότερους μισθούς για τους χαμηλόμισθους εργαζομένους της Ευρώπης. Όλοι θα πρέπει να είναι σε θέση να αγοράσουν νέα ρούχα, να ενταχθούν σε μια ομάδα άθλησης ή να πάνε διακοπές όπως τους αξίζει. Εν συντομία, θα πρέπει να έχουν αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο».

«Η οδηγία δημιουργεί νέες ευκαιρίες για τους Ευρωπαίους πολίτες ώστε να αποφύγουν τη λεγόμενη φτώχεια των εργαζομένων και να αποκτήσουν πρόσβαση στον κοινωνικό διάλογο. Δημιουργεί διαφανείς και κατάλληλες διαδικασίες, καθώς και κοινά μέτρα εφαρμογής σε επίπεδο ΕΕ, εξισορροπώντας παράλληλα τις εθνικές ιδιαιτερότητες» επεσήμανε με τη σειρά του ο Dragoş Pîslaru (Renew, Ρουμανία), πρόεδρος της επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων.

Τα επόμενα βήματα

Η προσωρινή πολιτική συμφωνία την οποία διαπραγματεύτηκαν οι αρμόδιοι ευρωβουλευτές εκ μέρους του ΕΚ θα πρέπει τώρα να εγκριθεί πρώτα από την επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων του Κοινοβουλίου, πριν υποβληθεί σε ψηφοφορία στην ολομέλεια. Το Συμβούλιο πρέπει επίσης να εγκρίνει τη συμφωνία.

Σημειώνεται ότι στην Ε.Ε., 21 από τις 27 χώρες έχουν νομοθεσία που ορίζει τον κατώτατο μισθό, ενώ στις υπόλοιπες έξι (Αυστρία, Κύπρος, Δανία, Φινλανδία, Ιταλία και Σουηδία) τα επίπεδα των μισθών καθορίζονται μέσω συλλογικών διαπραγματεύσεων. Εκφρασμένοι σε ευρώ, οι μηνιαίοι κατώτατοι μισθοί διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. και κυμαίνονται από 332 ευρώ στη Βουλγαρία έως 2.202 ευρώ στο Λουξεμβούργο (στοιχεία της Eurostat για το 2021).

Η επιφάνεια, η ηλικία, ο όροφος, αν είναι οροφοδιαμέρισμα, αν συνοδεύεται με parking και αποθήκη, αλλά και αν βρίσκεται κοντά στο μετρό είναι οι παράγοντες που διαμορφώνουν την αξία ενός διαμερίσματος. Για τα καταστήματα, η αξία καθορίζεται ανάλογα με τη θέση/εμπορικότητα και την πρόσοψη, δηλαδή τη βιτρίνα, ενώ για τα γραφεία σημαντικό ρόλο παίζουν η προσβασιμότητα και οι προδιαγραφές.

Ανάλογα με το είδος του ακινήτου, οικιστικό ή επαγγελματικό (γραφειακοί χώροι, εμπορικό κατάστημα, κατάστημα υγειονομικού ενδιαφέροντος, logistics), υπάρχουν επιμέρους tips που αποτελούν σημαντικούς παράγοντες διαμόρφωσης της αξίας του ακίνητου και δεν είναι άμεσα εξαρτώμενοι από το έτος κατασκευής.

Η πανδημία έχει αφήσει το αποτύπωμά της στην αγορά ακινήτων. Για παράδειγμα, η ραγδαία αύξηση του ηλεκτρονικού εμπορίου επηρέασε άμεσα τον κλάδο των logistics, αναδεικνύοντάς τον πρωταγωνιστή, όπως αναφέρει ο Θεμιστοκλής Μπάκας, πρόεδρος του Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates.

Οικιστικό ακίνητο (διαμερίσματα)

Σύμφωνα με την έρευνα του Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates τα βασικά χαρακτηριστικά που διαμορφώνουν την αξία ενός οικιστικού ακινήτου (διαμέρισμα, μονοκατοικία) είναι τα εξής:

• Η τοποθεσία.
• Η ποιότητα κατασκευής και η κατάσταση συντήρησης: Η ποιότητα των υλικών αποτυπώνεται συνήθως στο κόστος κατασκευής και ενδεχομένως στη ζητούμενη τιμή πώλησης. Η κατάσταση συντήρησης είναι άμεσα εξαρτώμενη από τις συνήθεις βελτιώσεις καθώς και τη μερική ή/και ολική ανακαίνιση στην οποία μπορεί να έχει προβεί ο ιδιοκτήτης. Π.χ. αλλαγή υδραυλικών – ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων, κουφωμάτων κ.λπ.
• Τα μέσα μαζικής μεταφοράς / Παρόδια στάθμευση: Η ύπαρξη μέσων μαζικής μεταφοράς και κυρίως του μετρό σε ακτίνα 800 μέτρων αποτελεί βασικό παράγοντα διαμόρφωσης της αξίας. Ενώ σημαντικό παράγοντα πλέον αποτελεί και η δυνατότητα παρόδιας στάθμευσης.
• Οι υποδομές της περιοχής: Σχολείο, αθλητικοί χώροι, πάρκα – πλατείες, υπηρεσίες (τράπεζες, ΚΕΠ κ.λπ.), χώροι στάθμευσης.
• Η ενεργειακή κατανάλωση: Θέρμανση (κοινόχρηστη ή αυτόνομη, φυσικό αέριο ή πετρέλαιο). Η ενεργειακή κατανάλωση μεταφράζεται μακροπρόθεσμα σε βασικό παράγοντα εξοικονόμησης χρημάτων ή επιπλέον δαπάνης.
• Υπαρξη αυθαιρεσιών.

Εμπορικό κατάστημα

Η αύξηση του ηλεκτρονικού εμπορίου μετά το ξέσπασμα της πανδημίας οδήγησε πολλά online shops να δημιουργήσουν φυσικά καταστήματα επιλέγοντας πολυσύχναστους δρόμους του κέντρου. Οι παράγοντες που διαμορφώνουν την αξία ενός εμπορικού καταστήματος είναι:

• Η θέση/εμπορικότητα.
• Η προβολή, δηλαδή η πρόσοψη/βιτρίνα.
• Η προσβασιμότητα (θέσεις στάθμευσης, μέσα μαζικής μεταφοράς).

Κατάστημα υγειονομικού ενδιαφέροντος

Οπως υπογραμμίζει ο Θεμιστοκλής Μπάκας, η διαθεσιμότητα ποιοτικών ακινήτων στις εμπορικές πιάτσες ιδιαίτερα στο κέντρο της Αθήνας είναι μικρή. Σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της αξίας των ακινήτων αυτής της κατηγορίας παίζουν:

• Η τοποθεσία/θέση.
• Ο διαθέσιμος ελεύθερος χώρος (πρασιά, αυλή, αίθριο).
• Αν υπάρχει διαμορφωμένη αγορά ομοειδών ακινήτων στην περιοχή.
• Οι γειτονικές χρήσεις, αν δηλαδή το κατάστημα υγειονομικού ενδιαφέροντος βρίσκεται σε οικιστική περιοχή ή σε εμπορικές χρήσεις.

Γραφεία

Στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή κατασκευάζονται 109.520 τ.μ. πράσινων κτιρίων, ενώ στο στάδιο του σχεδιασμού βρίσκονται νέα κτίρια γραφείων συνολικής επιφάνειας 236.637 τ.μ. Μάλιστα, η σχετική λίστα διαρκώς εμπλουτίζεται, δείγμα της πεποίθησης των επενδυτών στις προοπτικές της συγκεκριμένης κατηγορίας ακινήτων. Οι παράγοντες που επηρεάζουν την αξία των ακινήτων αυτών είναι:

• Η προσβασιμότητα, που παίζει σημαντικό ρόλο τόσο για τους εργαζόμενους όσο και για τους πελάτες.
• Οι προδιαγραφές. Σύμφωνα με τον Θεμιστοκλή Μπάκα πολλοί γραφειακοί χώροι μένουν ξενοίκιαστοι γιατί δεν διαθέτουν δομημένη καλωδίωση.
• Η ευελιξία μίσθωσης και πιο συγκεκριμένα η δυνατότητα ευέλικτης χωρικής και χρονικής μίσθωσης, π.χ. συνεργατικοί χώροι.
• Η ενεργειακή κατανάλωση.

Logistics / Αποθηκευτικοί χώροι

Τον χορό της ανόδου της αγοράς ακινήτων σέρνουν τα logistics. Πρόκειται για έναν κλάδο που ευνοήθηκε ιδιαίτερα λόγω πανδημίας στρέφοντας το ενδιαφέρον των καταναλωτών στις διαδικτυακές αγορές. Παράλληλα, αύξηση της ζήτησης σε μικρότερη κλίμακα καταγράφεται και σε αποθηκευτικούς χώρους εντός αστικού ιστού για την καλύτερη και γρηγορότερη  εξυπηρέτηση των πελατών. Επιπλέον, στον κλάδο των logistics καταγράφεται έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον από αλλοδαπούς επενδυτές που δεν περιορίζεται μόνο στην εξαγορά ακινήτων αλλά και εταιρειών του κλάδου. Τα στοιχεία που διαμορφώνουν την αξία των ακινήτων της συγκεκριμένης κατηγορίας είναι:

• Η προσβασιμότητα: Η σύνδεση με το βασικό οδικό δίκτυο, κοντά σε κόμβο, είτε κοντά σε λιμάνι, αεροδρόμιο ή/και στην πόλη.
• Ο μηχανολογικός εξοπλισμός: Γερανοί για φόρτωση/εκφόρτωση και τοποθέτηση εμπορευμάτων, πλάστιγγες, ανελκυστήρες εμπορευμάτων.
• Η κατανομή χρήσεων: Η ύπαρξη γραφειακών χώρων.
• Η ύπαρξη υπολοίπου δόμησης: Σε πολλές περιπτώσεις δεν έχει εξαντληθεί ο συντελεστής δόμησης. Παράγοντας που επηρεάζει άμεσα την αξία του ακινήτου.
• Τα σημεία φορτοεκφόρτωσης : Υπαρξη/υποδομή σημείων ταυτόχρονης φορτοεκφόρτωσης. Δηλαδή, άλλο είναι να υπάρχει μόνο μία υποδομή φορτοεκφόρτωσης και άλλο περισσότερες για ταυτόχρονη χρήση.