Για την πλήρη απορρόφηση των κονδυλίων ύψους 1,5 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης για τον τομέα υγείας, δεσμεύθηκε ο υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης στη διάρκεια ομιλίας του στο συνέδριο του Economist, επισημαίνοντας ότι εκλογές θα γίνουν στο τέλος της τετραετίας και μέχρι τότε, η κυβέρνηση ελέγχεται από τον Πρωθυπουργό για την εξέλιξη του προγράμματος.
Ο υπουργός, μετέχοντας σε πάνελ με τίτλο «Η Ελλάδα μπορεί να γίνει πρωταγωνιστής του κλάδου φαρμάκου στην Ευρώπη», διευκρίνισε ότι από το 1,5 δισ. ευρώ, τα 350 εκατ. ευρώ αφορούν τα νοσοκομεία, τα 250 εκατ. την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, τα 280 εκατ. την ψηφιακή αναβάθμιση, τα 200 εκατ. προληπτικές εξετάσεις για παχυσαρκία και καρκίνους του εντέρου, μαστού και τραχήλου της μήτρας, καθώς επίσης και 250 εκατ. ευρώ για το φάρμακο.
Παραδέχθηκε ότι οι μεγαλύτερες δυσκολίες αφορούν τη νοσοκομειακή περίθαλψη, όμως τόνισε ότι δημιουργούνται οι βάσεις, ώστε να μείνουν τα χρήματα αυτά στο σύστημα υγείας. Είπε ότι παρότι υπάρχει ένα ασφυκτικο πλαίσιο, «δεν θα επιτρέψουμε αυτά τα χρήματα να χαθούν».
Αναφερόμενος στις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις προς την κατεύθυνση αυτή, έκανε λόγο για μετασχηματισμό του ΕΟΠΥΥ και ξεκαθάρισε ότι στο εξής οι υπηρεσίες που θα αγοράζει ο οργανισμός, θα προσδιορίζονται με βάση δείκτες ποιότητας. Ως παράδειγμα έφερε τις αξονικές και μαγνητικές τομογραφίες, για τις οποίες θα καθοριστούν προδιαγραφές ποιότητας.
Υπογράμμισε ότι προτεραιότητα αποτελεί η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και ιδίως ο θεσμός του προσωπικού γιατρού, ώστε να κατευθύνει τον ασθενή στο σύστημα υγείας. Χαρακτήρισε το θεσμό ως «μεταρρύθμιση – τομή», γιατί αυτή τη στιγμή ο πολίτης δεν έχει κανέναν να τον κατευθύνει για προληπτικές εξετάσεις, ούτε να τον συμβουλεύσει αν κάτι συμβεί. Ο στόχος δεν είναι μόνο η θεραπεία, αλλά και να κρατηθεί ο πολίτης υγιής.
Δίνοντας έμφαση στην εφαρμογή του νέου θεσμού είπε ότι «αν έχω ένα σεντ θα το δώσω στον προσωπικό γιατρό», είπε ότι η αμοιβή των γιατρών θα φτάνει μέχρι και τα 70.000 ευρώ το χρόνο με ένα ρεαλιστικό ωράριο της τάξης των 15-35 ωρών απασχόλησης την εβδομάδα.
Με το πλαίσιο που έχει δημιουργηθεί, όπως είπε ήδη από την πρώτη εβδομάδα εφαρμογής του συστήματος των εγγραφών των γιατρών, έχουν ξεπεραστεί ήδη οι προσδοκίες και πρόσθεσε ότι η πληθώρα των γιατρών μπορεί να καλύψει τις ανάγκες που θέλουμε.
Φάρμακο
Σε ότι αφορά τις επενδύσεις ο κ. Πλεύρης αναφέρθηκε στις επιπτώσεις της πανδημίας στην Ευρώπη, εξαιτίας της οποίας διαπιστώθηκε η πλήρης εξάρτηση από χώρες της Ασίας για στοιχειώδη φάρμακα. Το γεγονός αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να διατεθούν παραπάνω πόροι για επιστροφή της παραγωγής στο ευρωπαϊκό έδαφος, αλλά και για αύξηση της καινοτομίας.
Στην Ελλάδα, το εγχείρημα είναι πιο δύσκολο διότι το clawback αποτρέπει τις επενδύσεις και το μέλλον δεν είναι προβλέψιμο. Γι΄ αυτό έχουν υπογραφεί και αναμένεται η δημοσίευση σειράς αποφάσεων με στόχο τη μείωση των στρεβλώσεων, ώστε να υπάρχει προβλεψιμότητα στις εταιρείες, αλλά και να διατεθούν παραπάνω πόροι στον τομέα υγείας.
Ήδη το επενδυτικό clawback έφερε σχέδια επενδύσεων 600 εκατ. ευρώ.
Καθώς το πρόβλημα στην Ελλάδα αφορά την κατανάλωση φαρμάκων και όχι τις τιμές, προωθούνται μέτρα ελέγχου της κατανάλωσης.
Ο κ. Πλεύρης διευκρίνισε ότι θέλουμε την καινοτομία, εκεί που υπάρχει το καλύτερο αποτέλεσμα, ενώ ταυτόχρονα οι εταιρείες που παράγουν, να βρίσκουν ένα ελκυστικό περιβάλλον και στον τομέα υγείας.
Τα νέα μέτρα θα αφορούν θεραπευτικά πρωτόκολλα, οδηγίες συνταγογράφησης και ρεαλιστικές διαπραγματεύσεις για την πραγματική αξία του φαρμάκου. Επίσης προωθείται και νέο μοντέλο πληρωμών, όλες οι παραγγελίες θα γίνονται μέσω ΕΚΑΠΥ για τα νοσοκομεία, όπου θα υπάρχει ένα σημείο – σταθμός στο οποίο θα υπάρχουν και οι ρήτρες εχεμύθειας, για να μειωθούν οι δυσλειτουργίες και στον τρόπο πληρωμών.
To ECOFIN
Από την πλευρά της Ε.Ε., ο εκπρόσωπος του ECOFIN στην Αθήνα, Άλλεν, υπογράμμισε ότι η Ευρώπη αποδείχθηκε ο μεγαλύτερος εξαγωγέας εμβολίων στον κόσμο με την πανδημία, καθώς διαθέτηκαν πάνω από 4,2 δισ. δόσεις εμβολίων. Όμως η εμπειρία από τον κοροναϊό, μας δίδαξε ότι:
- υπάρχει ανάγκη για έντονη παρακολούθηση, σχεδιασμό και συντονισμό στις έκτακτες ανάγκες διασυνοριακών απειλών υγείας και στο πλαίσιο αυτό έχουν ήδη συμφωνηθεί οι κοινές διασυνοριακές προμήθειες σε θεραπείες. Στο πλαίσιο αυτό, λειτουργεί ήδη ο νέος θεσμός της Αρχής Προετοιμασίας για Καταστάσεις Έκτακτης Ανάγκης στην Υγείας (HERA) και έχει ξεκινήσει να προσφέρει εμβόλια κατά της ευλογιάς των πιθήκων. Επιπλέον, ο ευρωπαϊκός χώρος δεδομένων υγείας, αποτελεί ζήτημα θεμελιώδες για την υγεία, όμως είναι ευαίσθητο.
- είναι κρίσιμο να επιταχύνουμε την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και θεραπειών, εξατομικευμένες θεραπείες, γονιδιωματική και wearables. Όλα αυτά περιλαμβάνουν αναθεώρηση της φαρμακευτικής νομοθεσίας για τα καινοτόμα προϊόντα και επιτάχυνση του χρόνου έγκρισής τους, αλλαγή του συστήματος δημοσίων προμηθειών με διαφοροποίηση των προμηθευτών για φάρμακα και ιατρικές συσκευές και
- χρειάζεται τεράστια αλλαγή στα συστήματα υγείας στην Ευρώπη, με ενίσχυση της ΠΦΥ για την πρόσβαση προς του πολίτες. Ταυτόχρονα όμως χρειάζονται κίνητρα για εγγραφή σε μητρώα ασθενών για τον έλεγχο της διαδρομής των ασθενών μέσα στο σύστημα υγείας (gate keeping).
Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία
Από την πλευρά της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας, ο πρόεδρος της ΠΕΦ Θεόδωρος Τρύφων, αναφέρθηκε στην ανάγκη επαναπατρισμού στην Ευρώπη της παραγωγής φαρμάκων και βιοφαρμακευτικής έρευνας, σημειώνοντας πως η κρίση της πανδημίας, ανέδειξε την ανάγκη για επενδύσεις στο φάρμακο και τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα.
Ο κ. Τρύφων υπογράμμισε ότι η συνέχιση της κρίσης με τον πόλεμο και την άνοδο του πληθωρισμού, φέρνει νέο σοκ στο σύστημα με αποτέλεσμα να είναι ανάγκη να επιταχυνθούν οι εξελίξεις για να βρούμε πιο γρήγορα λύσεις που θα κάνουν πιο ανταγωνιστική τη βιομηχανία και πιο αποτελεσματική για τους ασθενείς.
Η Ελληνική φαρμακοβιομηχνία μετέχει στον σύνδεσμο Medicines for Europe, που καλύπτει το 70% των φαρμάκων που διατίθενται στην Ευρώπη.
Στην Ελλάδα παρατηρούνται σημαντικές επιπτώσεις από την αποεπένδυση μετά την κρίση, καθώς μέχρι το 2019 στερηθήκαμε πάνω από 500 εκατ. κεφάλαια λόγω υποχρηματοδότησης και επιστροφών. Κατά την πανδημία αναβαθμίστηκε η σπουδαιότητα του κλάδου, καθώς ελληνικές και ξένες εταιρείες κάλυψαν τις ανάγκες και εξήγαν φάρμακα στην Ευρώπη.
Ο πρόεδρος της ΠΕΦ αναφέρθηκε στο βελτιωμένο επιχειρηματικό κλίμα που διαμορφώνεται με το επενδυτικό clawback, τις υπεραποσβέσεις, τη μείωση φορολογικών συντελεστών, την άνοδο των κλινικών μελετών και τη δημιουργία τεχνολογικών hub.
Όμως υπάρχουν ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν σε ευρωπαϊκό και ελληνικό επίπεδο. Γι΄ αυτό, η χώρα μας, η Ιταλία και Ισπανία έχουμε ζητήσει μεγαλύτερη ευελιξία στα κίνητρα, οι κανόνες ανταγωνισμού να είναι πιο ελαστικοί σε περιόδους κρίσης και τα κίνητρα που υιοθετήθηκαν για την περίοδο της πανδημίας να επεκταθούν, καθώς προχωρούμε σε νέες μεθόδους παραγωγής με μειωμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, ενόσω ερχόμαστε από ύφεση.
Οι μεγάλες εκπτώσεις του clawback δυσκολεύουν το ευνοϊκό περιβάλλον και πρέπει να βρούμε τρόπους να το αντιμετωπίσουμε.
Οι ελληνικές εταιρείες μπορούν να καλύψουν πάνω από το 60% των αναγκών με εγχώρια παραγόμενο φάρμακο, ενώ προχωρούν σε επενδύσεις με πάρκα καινοτομίας.
Αναφέρθηκε στην δημιουργία του μεγαλύτερου τέτοιου πάρκου στη Ν.Α. Ευρώπη που δημιουργείται στην Αττική, και το οποίο στοχεύει σε συνεργασίες με νεοφυείς επιχειρήσεις, έρευνα ιατρικής ακριβείας, βιοδείκτες κλπ.
Επισημαίνοντας ότι κάθε ευρώ που επενδύεται στην υγεία επιστρέφει 3,4 ευρώ ως πολλαπλασιαστεί, σημείωσε πως στόχος είναι τα επόμενα χρόνια η βιομηχανική παραγωγή στην Ελλάδα να φτάσει το 15% του ΑΕΠ τα επόμενα 4 χρόνια. Για να συμβεί αυτό θα πρέπει να στηριχθούν οι επιχειρηματικοί κλάδοι που μπορούν να συμβάλλουν, οδηγώντας ταυτόχρονα και σε μείωση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου.
Επίσης από την πλευρά της ελληνικής φαμρακοβιομηχανίας, ο αντιπρόεδρος της ΠΕΦ Δημήτρης Δέμος, αναφέρθηκε στην ανάγκη εξόδου από την παγκοσμιοποίηση που μετέφερε την παραγωγή στην Ασία και με την πανδημία οδήγησε σε κατάρρευση τις εφοδιαστικές αλυσίδες.
Για την ανεξαρτησία χρειάζονται τρία αγαθά: ενέργεια, τρόφιμα και φάρμακα.
Στη διάρκεια της πανδημίας, η αντιμετώπιση των ελλείψεων φαρμάκων έγινε με την εφαρμογή του μοντέλου των πολλαπλών προμηθευτών, που επέτρεψε τις εξαγωγές φαρμάκων που χρησιμοποιούνται στις μονάδες εντατικής θεραπείες από τη χώρα μας σε νοσοκομεία της Αγγλίας, Γαλλίας και Γερμανίας.
Αντίστοιχα, τώρα με την ενέργεια, οι μεταφορές με ελληνικά πλοία του 15% του τονάζ από Έλληνες εφοπλιστές συμβάλλει στην αντιμετώπιση των ελλείψεων από φυσικό αέριο.
Καταλήγοντας σημείωσε ότι το αναπτυξιακό clawback είναι πετυχημένο μοντέλο, με αποτέλεσμα ως το 2027 να προβλέπονται επενδύσεις ύψους 1,4 δισ. ευρώ που θα δημιουργήσουν 2.500 νέες θέσεις εργασίας.
