Ενάντια στη λήψη μέτρων για πτώση της τιμής σε πετρέλαιο και βενζίνη τάχθηκε ο επικεφαλής του Γραφείου Προϋπολογισμού Φραγκίσκος Κουτεντάκης, κατά την διάρκεια παρουσίασης της Έκθεσης για την πορεία της οικονομίας το 4ο τρίμηνο του 2021.

Όπως χαρακτηριστικά τόνισε δεν θα πρέπει να είναι βασική επιδίωξη τα οριζόντια μέτρα ειδικά στο θέμα των καυσίμων (βενζίνη, πετρέλαιο) και αυτό διότι -όπως υποστηρίζει- θα ευνοούνταν άνθρωποι που δεν το έχουν ανάγκη, ενώ ταυτόχρονα επιβαρύνεται σημαντικά ο προϋπολογισμός, χωρίς να είναι σίγουρο ότι τα μέτρα θα φέρουν το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα για την κοινωνία.

Ανέφερε επίσης ότι μεγαλύτερη αναγκαιότητα προκύπτει για μέτρα στήριξης αναφορικά με το ηλεκτρικό ρεύμα, το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο θέρμανσης και έπονται τα καύσιμα.

Μείωση της πρόβλεψης για ανάπτυξη το 2022

Αναφορικά με την πορεία της οικονομίας στην έκθεση αναφέρεται ότι «οι έκτακτες συνθήκες δημιουργούν σημαντικές προκλήσεις για τη χώρα μας. Οι προβλέψεις του Γραφείου Προϋπολογισμού για την οικονομική μεγέθυνση του 2022 ήταν στο 3,58% πριν την έναρξη της Ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και περιορίζονται στο 2,75% στο ήπιο σενάριο και 2,21% στο δυσμενές σενάριο ανάλογα με την έκταση των διαταραχών στις διεθνείς τιμές ενέργειας και τροφίμων καθώς και την επιδείνωση του κλίματος εμπιστοσύνης και την αναταραχή των χρηματοπιστωτικών αγορών. Ωστόσο, η τελική επίπτωση θα εξαρτηθεί από την διάρκεια του πολέμου, την έκβασή του και την αντίδραση της νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής σε ευρωπαϊκό επίπεδο».

Σε ό,τι αφορά τις επιπτώσεις από τον πόλεμο σημειώνεται ότι «αναμένεται να οδηγήσουν σε έντονες δημοσιονομικές πιέσεις τόσο από την πλευρά των εσόδων (λόγω οικονομικής επιβράδυνσης) όσο και από την πλευρά των δαπανών (πίεση για κάλυψη ενεργειακού κόστους).

«Ζόρικη» η δημοσιονομική κατάσταση ακόμα κι αν παρθούν ευνοϊκές αποφάσεις

Ωστόσο, θα πρέπει να επισημανθεί ότι, ακόμα και αν αποφασιστεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο μια παράταση της γενικής ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και για το 2023 ή μια ενδεχόμενη εξαίρεση των αμυντικών δαπανών από τους ευρωπαϊκούς δημοσιονομικούς κανόνες, οι δημοσιονομικές δυνατότητες της χώρας μας είναι περιορισμένες. Οι πρωτοφανείς επεκτατικές πολιτικές που ασκήθηκαν για την αντιμετώπιση της πανδημίας έχουν προκαλέσει μια σωρευτική δημοσιονομική επιδείνωση της τάξης των 30 δισ. ευρώ. Ο συνδυασμός μειωμένων φορολογικών εσόδων και αυξημένων δαπανών, παρότι αναγκαίος στις έκτακτες συνθήκες, δεν είναι βιώσιμος μεσοπρόθεσμα. Το ύψος του πρωτογενούς ελλείμματος της γενικής κυβέρνησης και του δημόσιου χρέους σε συνδυασμό με την απουσία επενδυτικής βαθμίδας καθιστούν τα ελληνικά κρατικά ομόλογα ιδιαίτερα ευάλωτα σε ενδεχόμενες διαταραχές στις χρηματοπιστωτικές αγορές, παρά τη στήριξη από την ΕΚΤ».

Τονίζεται επίσης ότι «με βάση τα παραπάνω θεωρούμε ότι η επαναφορά της δημοσιονομικής ισορροπίας αποτελεί μείζονα προτεραιότητα. Συνεπώς, όσον αφορά τη δημοσιονομική πολιτική, οι όποιες επεκτατικές παρεμβάσεις πρέπει να είναι προσωρινές και να περιοριστούν αποκλειστικά στην απορρόφηση του αυξημένου ενεργειακού κόστους με στόχευση στις ευάλωτες ομάδες. Αντίθετα, θα πρέπει να αποφευχθούν οριζόντιες παρεμβάσεις καθώς και μόνιμα μέτρα δημοσιονομικής χαλάρωσης που δεν σχετίζονται με το ενεργειακό κόστος. Κατανοούμε ότι η έντονη πολιτική πόλωση που επικρατεί δεν ενθαρρύνει τη δημοσιονομική υπευθυνότητα. Όμως η παράδοση της δημοσιονομικής πλειοδοσίας δεν καθιστά λιγότερο επιτακτική την ανάγκη προετοιμασίας απέναντι σε προκλήσεις με άγνωστη διάρκεια και έκβαση. Η δημοσιονομική ασφάλεια της χώρας απαιτεί μια ελάχιστη πολιτική συναίνεση πάνω στους κύριους άξονες στρατηγικής που θα ενισχύσει το κλίμα οικονομικής εμπιστοσύνης, θα βελτιώσει το αίσθημα ασφάλειας των πολιτών, και κατ’ επέκταση θα καταστήσει περισσότερο διαχειρίσιμες τις όποιες αρνητικές επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία. Διαφορετικά, αν η χώρα μας οδηγηθεί σε νέα αύξηση του δημόσιου χρέους, κινδυνεύει να αντιμετωπίσει δυσάρεστες δημοσιονομικές καταστάσεις».

Η πορεία της οικονομίας τα προηγούμενα χρόνια

Τέλος στην έκθεση γίνεται αναφορά και στην πορεία της οικονομίας το 2021 και σημειώνεται «ο ρυθμός μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας το 2021 διαμορφώθηκε σε 8,3% από -9,0% το 2020 και το πραγματικό ΑΕΠ είναι οριακά μικρότερο από το επίπεδο του 2019 (181 δισ. ευρώ έναντι 183,6 δισ. ευρώ σε σταθερές τιμές 2015). Το ποσοστό ανεργίας του Δεκεμβρίου 2021 (12,8%) είναι αισθητά μειωμένο σε σχέση με το προηγούμενο έτος (15,5%) ενώ το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (10,6 δισ. ευρώ) παραμένει σε ονομαστικούς όρους κοντά στο επίπεδο του 2020 αλλά σημαντικά υψηλότερο από το 2019 (2,7 δισ. ευρώ).

Ο πληθωρισμός με βάση των εναρμονισμένο δείκτη τιμών καταναλωτή συνεχίζει να αυξάνεται (6,3% τον Φεβρουάριο 2022) εξαιτίας των μεγάλων αυξήσεων στις τιμές της στέγασης (26,3%), των μεταφορών (8,8%) και των ειδών διατροφής και μη αλκοολούχων ποτών (7,2%).

Τα ετήσια δημοσιονομικά στοιχεία του 2022 δείχνουν μια σημαντική βελτίωση σε σχέση με το 2021 της τάξης των 2,2 δισ. ευρώ. Με την επιφύλαξη πιθανών προσαρμογών από την πλευρά της ΕΛΣΤΑΤ, αναμένουμε αισθητά μικρότερο πρωτογενές έλλειμμα από την εκτίμηση του προϋπολογισμού (12,8 δισ. ευρώ ή 7,3% του ΑΕΠ σε όρους ενισχυμένης εποπτείας) εξαιτίας και της επιπρόσθετης βελτίωσης από το υψηλότερο ΑΕΠ σε σχέση με την πρόβλεψη του προϋπολογισμού (177,6 δις). Οι αποδόσεις των ελληνικών κρατικών ομολόγων παρουσίασαν αυξητική τάση από τον Νοέμβριο του 2021, όπως στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, που όμως δείχνει να περιορίζεται από τον Φεβρουάριο 2022. Ωστόσο οι διαφορές αποδόσεων (spread) από άλλους ευρωπαϊκούς τίτλους διευρύνονται.

«Επιβάρυνση στους κρατικούς προϋπολογισμούς λόγω αμυντικών δαπανών»

Όπως ανέφερε «από τα μέσα του προηγούμενου έτους η διεθνής οικονομία έχει εισέλθει σε φάση έντονων πληθωριστικών πιέσεων και ιδιαίτερα αυξημένης αβεβαιότητας. Σε αυτές τις συνθήκες ήρθε να προστεθεί η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία η οποία έχει δραματικές συνέπειες, όπως ανθρώπινες απώλειες και καταστροφές στις υποδομές και το παραγωγικό δυναμικό της Ουκρανίας. Αναπόφευκτα ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει οδηγήσει σε ανατροπές σε καθιερωμένες γεωπολιτικές ισορροπίες καθώς και σε σοβαρές οικονομικές αναταράξεις παγκόσμια.

Ειδικότερα, η αύξηση στις τιμές της ενέργειας, των τροφίμων και άλλων εμπορευμάτων θα ενισχύσει τις πληθωριστικές πιέσεις και θα επιβραδύνει τους ρυθμούς μεγέθυνσης. Τα προβλήματα θα είναι εντονότερα στην Ευρώπη όπου το μαζικό προσφυγικό κύμα, η αναθεώρηση των αμυντικών στρατηγικών και η προσπάθεια περιορισμού της εξάρτησης από το φυσικό αέριο της Ρωσίας θα προκαλέσουν πρόσθετη επιβάρυνση στους κρατικούς προϋπολογισμούς».

«Κλείδωσε» το έκτακτο επίδομα Πάσχα. Την Τετάρτη οι ανακοινώσεις για τα 250 ευρώ και τους δικαιούχους.

Η κυβέρνηση προχωρά στη χορήγηση ενός έκτακτου επιδόματος, για τις ημέρες του Πάσχα, όπως είχε γίνει και τα προηγούμενα Χριστούγεννα. Η εκπομπή MEGA Σαββατοκύριακο παρουσίασε το σχέδιο για το έκτακτο επίδομα.

Οι δικαιούχοι θα είναι οι ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, ενώ οι σχετικές ανακοινώσεις θα γίνουν την Τετάρτη 16/03.

Πότε θα δοθεί το έκτακτο επίδομα Πάσχα

Η χορήγηση του επιδόματος αναμένεται να γίνει εντός της Μεγάλης Εβδομάδας, μεταξύ 18 με 21 Απριλίου

Οι δικαιούχοι για το έκτακτο επίδομα Πάσχα

Αναμένεται να ενταχθούν:

– Χαμηλοσυνταξιούχοι

– Έγγαμοι με παιδιά & μονογονεϊκές οικογένειες – Αφορά σε χαμηλόμισθους που λαμβάνουν οικογενειακό επίδομα

– Δικαιούχοι Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος

– Άτομα με αναπηρία που λαμβάνουν προνοιακό επίδομα

Κριτήρια για τη χορήγηση του επιδόματος θα είναι το ετήσιο εισόδημα του 2020 (δηλώσεις 2021), αλλά και τα περιουσιακά στοιχεία (παλαιές αντικειμενικές αξίες).

Εισοδηματικά κριτήρια χαμηλοσυνταξιούχων:

* Άγαμοι: Έως 7.200 € – Έγγαμοι: Έως 14.400 €
* Αξία περιουσίας: Έως 200.000 €
* Ύψος επιδόματος: 250 € (+50 €/παιδί)

Εισοδηματικά κριτήρια οικογενειών με παιδιά:

1 παιδί: Ετ. Εισόδημα έως 10.500 €
2 παιδιά: Ετ. Εισόδημα έως 12.000 €
3 παιδιά: Ετ. Εισόδημα εώς 13.500 €
Ύψος επιδόματος: 250 € (+50 €/παιδί)

238.000 νοικοκυριά Ελαχ. Εγγυημένου Εισοδήματος
– Θα εισπράξουν: Ένα επιπλέον επίδομα

173.000 άτομα με αναπηρία
– Θα λάβουν: 250 €
– Κριτήρια: Να λαμβάνουν προνοιακό επίδομα

Σε προγραμματισμένες πληρωμές σε πάνω από 100.000 δικαιούχους, συνολικού ύψους 88.5 εκατ. ευρώ, θα προχωρήσουν μέχρι την Παρασκευή 18 Μαρτίου ο e-ΕΦΚΑ και ο ΟΑΕΔ.

Ειδικότερα, όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων:

1. Από τον e-ΕΦΚΑ, την περίοδο 14-18 Μαρτίου, θα γίνουν οι ακόλουθες καταβολές, στο πλαίσιο των τακτικών πληρωμών του φορέα:

11,2 εκατ. ευρώ θα καταβληθούν σε 29.174 δικαιούχους για παροχές σε χρήμα (επιδόματα μητρότητας, κυοφορίας, ασθενείας, ατυχήματος, έξοδα κηδείας).

18,2 εκατ. ευρώ θα καταβληθούν σε 660 δικαιούχους σε συνέχεια έκδοσης αποφάσεων για εφάπαξ.

2. Από τον ΟΑΕΔ θα γίνουν οι εξής καταβολές:

18 εκατ. ευρώ σε 47.000 δικαιούχους για καταβολή επιδομάτων ανεργίας και λοιπών επιδομάτων.

21 εκατ. ευρώ θα καταβληθούν σε 9.000 δικαιούχους στο πλαίσιο επιδοτούμενων προγραμμάτων απασχόλησης.

6,5 εκατ. ευρώ θα καταβληθούν σε 10.000 μητέρες για επιδοτούμενη άδεια μητρότητας.

3 εκατ. ευρώ θα καταβληθούν σε 5.000 δικαιούχους για προγράμματα κοινωφελούς χαρακτήρα.

Ο Σ.Μποζίνης παραθέτει στοιχεία – «Το πρόβλημα θα αυξηθεί»

Ο Στέργιος Μποζίνης, πρώην διευθυντής ανθρώπινου δυναμικού των λιγνιτωρυχείων της ΔΕΗ Δυτικής Μακεδονίας και μέλος της Κεντρικής Αντιπροσωπείας του ΤΕΕ στην Επιστημονική Επιτροπή Ειδικότητας Μεταλλειολόγων Μηχανικων παραθέτει στοιχεία και αναδεικνύει τις μεγάλες ευθύνες της κυβέρνησης για την ακρίβεια, λόγω της απόφασης της να προχωρήσει σε βίαιη απολιγνιτοποίηση.

Επισημαίνει ότι σήμερα η χρήση λιγνίτη θα καθιστούσε φτηνότερες τις τιμές του ρεύματος, περιλαμβανομένων και των τιμών δικαιωμάτων που πληρώνει η χώρα μας σε σχέση με το φυσικό αέριο, και εξηγεί τον μηχανισμό υπερκερδών των εταιριών που καλούνται να
πληρώσουν οι καταναλωτές.

Αναλυτικά όσα είπε ο Σ.Μποζίνης

Επανέρχεται η συζήτηση σχετικά με την απολιγνιτοποίηση, με αφορμή και τη νέα εκτίναξη των τιμών της ενέργειας της χώρας. Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι ο σχεδιασμός είναι σωστός, ωστόσο ασκείται έντονη κριτική σχετικά με το πόσο γρήγορα κινείται η διαδικασία. Ποια είναι η γνώμη σας;

«Η επιλογή της βίαιης απολιγνιτοποίησης έχει σοβαρές επιπτώσεις στην παρούσα αλλά και τη μελλοντική μας ενεργειακή πορεία. Δυστυχώς, βιαστήκαμε να κλείσουμε τα λιγνιτικά εργοστάσια και ορυχεία και να απεμπολήσουμε το λιγνίτη αλόγιστα, αντικαθιστώντας τον με το εισαγόμενο φυσικό αέριο. Χάθηκαν μέχρι σήμερα 4.500 πολύτιμες θέσεις εργασίας στη Δυτ. Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη και πολλαπλάσιες από εγχώριες δορυφορικές εταιρίες, που έκλεισαν αιφνιδίως. Το αποτέλεσμα είναι ότι αδυνατούμε άμεσα με τη σοβούσα ενεργειακή κρίση, που θα έχει μεγάλη διάρκεια, να ωφεληθούμε από τον φθηνό μας λιγνίτη.

Εγινε μεγάλη ζημιά με τον «ξαφνικό θάνατο» των ορυχείων και αυτό αποδείχθηκε πέρυσι τον Γενάρη με την κακοκαιρία «Μήδεια» και αργότερα το καλοκαίρι με τους καύσωνες, οπότε η μέγιστη ζήτηση άγγιξε τα 11.000 MW. Χωρίς την ύπαρξη των λιγνιτικών σταθμών ως μονάδες βάσης θα είχαμε πολλαπλά μπλακ άουτ.

Στη Γερμανία φθάνουν να καίνε σήμερα μέχρι και 45% άνθρακα, στην Πολωνία 85%, στη Βουλγαρία 55% κ.ο.κ. Στην Ελλάδα δεν έχουμε πλέον αυτή τη δυνατότητα. Σε όλες τις χώρες που υπήρξε απολιγνιτοποίηση το πλάνο διήρκεσε πάνω από 20 έτη, ώστε να συμβαδίζουν τα σχέδια της συρρίκνωσης των ορυχείων και της μείωσης της ηλεκτρικής παραγωγής, με την πλήρη ανάπλαση των εδαφών, και τη μετάβαση σε άλλα παραγωγικά μοντέλα και μορφές ενέργειας».

-Ο υπουργός Περιβάλλοντος Κώστας Σκρέκας υποστήριξε ότι με δεδομένα τα πρόστιμα που καλούνται να πληρώσουν οι χώρες για τη χρήση λιγνίτη είναι φτηνότερο το φυσικό αέριο, ακόμα και με αυτή την εκτίναξη των τιμών. Είναι αληθές αυτό;

«Το κόστος των παλαιότερων λιγνιτικών μονάδων εκτιμάται σήμερα 150 με 165 ευρώ ανά MWh. Οι νεώτερες λιγνιτικές μονάδες, όπως ο ΑΗΣ Μελίτης, έχουν πολύ χαμηλότερο κόστος, λόγω καλύτερης ποιότητας καυσίμου και μεγαλύτερου βαθμού απόδοσης. Ακόμη, η νέα υπερσύγχρονη μονάδα Πτολεμαΐδα V, με βαθμό απόδοσης περί το 43%, αν σήμερα λειτουργούσε δεν θα υπερέβαινε τα 110 € ανά MWh.

Οι μονάδες αερίου στις 10/3/2022, με τιμές δικαιωμάτων περί τα 70 ευρώ ανά τόνο και με τιμή φυσικού αερίου περί τα 145 ευρώ ανά Mwh (θερμική), θα είχαν ένα κόστος περί τα 305 ευρώ ανά MWH-e (ηλεκτρική). Τα futures του Απριλίου δείχνουν τιμές 170 ανά MWh, οπότε το κόστος θα ανέβει στα 355 ευρώ ανά MWh-e. Δύσκολα και στο μέλλον να βρεθούν κάτω των 100 ευρώ ανά MWh, οπότε και τότε τα εργοστάσια αερίου θα έχουν κόστος πάνω των 225 ευρώ ανά Mwh-e, άρα οι λιγνιτικές μονάδες θα είναι φθηνότερες από αυτές του αερίου. Το παράδειγμα που ανέφερε ο κ. Σκρέκας την περασμένη εβδομάδα με τιμές περί τα 193 ευρώ ανά MWh-e αφορούσε προφανώς παλαιότερες τιμές, όταν το φυσικό αέριο κυμαινόταν λίγο πάνω από τα 80 ευρώ ανά MWh (και πάλι, όμως, ήταν ακριβότερες των λιγνιτικών)».

-Εάν υπήρχε η πολιτική βούληση, πόσο θα μπορούσε να αυξηθεί το ημερήσιο ποσοστό χρήσης λιγνίτη, που τις τελευταίες ημέρες πλησίασε το 20%;

«Αν προβάλουμε μια νύχτα με ψύχος και άπνοια στο 2030 του πίνακα του ΕΣΕΚ (Εθνικό Σχέδιο διακυβέρνησης για την Ενέργεια και το Κλίμα), θα διαπιστώσουμε ότι η παραγόμενη ισχύς, ακόμη κι αν δουλεύουν πλήρως οι μονάδες του φυσικού αερίου τότε, δεν θα επαρκεί, διότι πιθανόν η ζήτηση αιχμής να φθάνει τα +12 GW, όπως δέχεται ο ΑΔΜΗΕ στις μελέτες του, ενώ θα παράγονται περί τις 8 GWh και οι εισαγωγές δεν θα μας καλύπτουν, όπως συνέβη τον χειμώνα του 2016-2017. Το πρόβλημα θα αυξηθεί με την ενσωμάτωση στο ηπειρωτικό σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας της Κρήτης και των Κυκλάδων (+ 1.0 GW), καθώς και με τις ανάγκες της αυξανόμενης ηλεκτροκίνησης.

Θα ήταν πολύ χρήσιμη μια συμμετοχή στο μείγμα με λιγνίτη που να ξεπερνάει ετησίως και το 20% (σήμερα δεν ξεπερνάει το 9%), μέχρι το σημείο όπου το σύνολο των εκπομπών CO2 να είναι εντός των απαιτήσεων της Ε.Ε. Μόνο που αυτή η επανένταξη των ορυχείων δεν
μπορεί να γίνει άμεσα, αλλά σταδιακά και με σωστό επανασχεδιασμό, και εδώ μπαίνει ο παράγων της πολιτικής βούλησης, διότι απαιτούνται επενδύσεις, προσωπικό και, κυρίως, η πίστη στην ασφάλεια και την τεχνογνωσία του εθνικού μας καυσίμου. Το ΤΕΕ με ομόφωνο ψήφισμα από τον Αύγουστο του 2021 είχε επισημάνει τα παραπάνω και τάχθηκε υπέρ της διατήρησης των πιο σύγχρονων περιβαλλοντικά μονάδων».

-Πολλοί υποστηρίζουν ότι οι αυξημένες τιμές στο φυσικό αέριο δεν δικαιολογούνται με τον πόλεμο στην Ουκρανία και κατηγορούν τις εταιρίες για ακραία κερδοσκοπία. Πώς θα μπορούσε να το αντιμετωπίσει η κυβέρνηση;

«Για να μη μακρηγορούμε αναφέρω απλά ότι η γαλλική προεδρία της Ε.Ε. έχει καταθέσει πρόταση για την ελάφρυνση των καταναλωτών, με την αξιοποίηση των «ουρανοκατέβατων» κερδών (windfall profits) που προέρχονται από τις μορφές ηλεκτροπαραγωγής, πλην του φυσικού αερίου, που είναι το καύσιμο που διαμορφώνει την τιμή στην αγορά της επόμενης ημέρας (day ahead).