Η Παγκόσμια Ημέρα Βιοηθικής θεσπίσθηκε το 2016 κατόπιν πρότασης της τότε Έδρας Βιοηθικής της UNESCO (νυν Διεθνούς Έδρας Βιοηθικής)* προς την Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Στην Έδρα Βιοηθικής η χώρα μας μετέχει δια του Ελληνικού Κλιμακίου που έχει ιδρυθεί στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών με επί κεφαλής τον Αναπληρωτή Καθηγητή Εφαρμοσμένης Ηθικής του Ε.Κ.Π.Α., κύριο Ευάγγελο Πρωτοπαπαδάκη, κι έχει ενταχθεί στο Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φιλοσοφίας του Τμήματος Φιλοσοφίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών**.
Στόχος του κλιμακίου είναι η προαγωγή του διαλόγου γύρω από τη Βιοηθική στη χώρα μας και η πλαισίωση επιστημονικών, αλλά και κοινωνικών δράσεων που αφορούν στα ζητήματα Βιοηθικής, σε στενή συνεργασία με άλλους φορείς και θεσμούς.
Το Ελληνικό Κλιμάκιο και το Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φιλοσοφίας είναι κατ’ αποκλειστικότητα εντεταλμένα να διοργανώνουν στη χώρα μας την ετήσια εορταστική εκδήλωση για την Παγκόσμια Ημέρα Βιοηθικής με την διοργάνωση διεθνούς ή εγχώριου συνεδρίου.
Το θέμα του συνεδρίου για το 2022 είναι «Κοινωνική Ευθύνη και Υγεία». Το θέμα αυτό εμπνέεται τόσο από το άρθρο 14 της Οικουμενικής Διακήρυξης για τη Βιοηθική και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (UDBHR) όσο και από τη σημασία των υπεύθυνων συμπεριφορών των ατόμων προς τις κοινωνίες τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19. Το αίσθημα ευθύνης των ατόμων απέναντι στις κοινωνίες τους διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην πρόληψη της εξάπλωσης και της αποδοχής του εμβολιασμού στην πανδημία Covid-19. Παρατηρήθηκε σε όλο τον κόσμο ότι οι υπεύθυνες συμπεριφορές των ατόμων βοήθησαν στον περιορισμό της νόσου.
Το Συνέδριο διοργανώνεται σε υβριδική μορφή στις 19 Οκτωβρίου 2022 από το Ελληνικό Κλιμάκιο της International Chair in Bioethics (WMA Cooperative Center) και το Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φιλοσοφίας Ε.Κ.Π.Α., με τη συμμετοχή της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής και Τεχνοηθικής, του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου, της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου, του Ευρωπαϊκού Εργαστήριο Βιοηθικής, Τεχνοηθικής και Δικαίου, και του Ερευνητικού Κέντρου Βιοπολιτικής του Παντείου Πανεπιστημίου. Την διοργάνωση υποστηρίζουν ως χορηγοί η ALPRO και ο Όμιλος Βιοϊατρική.
Στο συνέδριο, το οποίο θα διεξαχθεί στο αμφιθέατρο της Βιβλιοθήκης της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (9:00 – 14:30) θα συμμετάσχουν εξέχουσες προσωπικότητες από το εξωτερικό, μεταξύ άλλων οι Roberto Andorno, University of Zurich, Vojin Rakic, International Chair in Bioethics (WMA Cooperating Centre), Julia Tainijoki-Seyer, Advocacy and Medical Advisor WMA, Tessa Chelouche, University of Haifa, Άντρη Παναγιώτου, Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου, ενώ συμμετέχουν σημαίνοντες επιστήμονες του χώρου από διάφορα εγχώρια πανεπιστήμια, φορείς και ιδρύματα.
Το συνέδριο θα μεταδοθεί σε live streaming από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
*Διεθνής Έδρα Βιοηθικής
Η International Chair in Bioethics – ICB είναι διεθνής οργανισμός που ιδρύθηκε το 2001 ως UNESCO Chair in Bioethics. Αποστολή της ICB είναι να υπηρετεί την ανθρωπότητα επιδιώκοντας τα υψηλότερα διεθνή πρότυπα στη Βιοηθική, την Ιατρική Ηθική και την εκπαίδευση στο Δίκαιο της Υγείας. Η ICB είναι ανεξάρτητος οργανισμός που βασίζεται σε παγκόσμιο δίκτυο, το οποίο σήμερα αριθμεί περισσότερα από 240 κλιμάκια σε πέντε ηπείρους. Η ICB διευθύνει Επαγγελματικά Τμήματα και Διεθνές Φόρουμ Δασκάλων (IFT) με περισσότερα από 1200 μέλη. Τα πρώτα 20 έτη ο οργανισμός λειτουργούσε υπό την αιγίδα της UNESCO (Haifa), ενώ πλέον αποτελεί και επίσημα Cooperative Center της World Medical Association. Η WMA από την πλευρά της έχει μια μακρόχρονη ιστορία συνεργασίας με την ICB η οποία και έχει εξελιχθεί σημαντικά σε διεθνές επίπεδο, ιδιαίτερα μέσω της συνεργασίας στο Διεθνές Συνέδριο Βιοηθικής και, πιο πρόσφατα, στο Τμήμα Εκπαίδευσης Online δραστηριοτήτων της ICB.
**Το Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φιλοσοφίας ιδρύθηκε το 1999 ως ανεξάρτητη δομή του τότε Τμήματος Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής, Ψυχολογίας, νυν Τμήματος Φιλοσοφίας. Από το 2016 εκδίδει το πρώτο και μόνο διεθνές περιοδικό φιλοσοφίας που εκδίδεται στην χώρα μας, το Conatus – Journal of Philosophy, το οποίο καταλογογραφείται στο Scopus, το DOAJ, το ERIHPLUS, και άλλες διεθνείς ακαδημαϊκές βάσεις (http://www.conatus.philosophy.uoa.gr/). Έχει, επίσης, ιδρύσει τον εκδοτικό οίκο The NKUA Applied Philosophy Research Lab Press, ο οποίος έχει ήδη εκδώσει 15 βιβλία σε έντυπη και ψηφιακή μορφή. Από το 2015 και έως σήμερα το Εργαστήριο έχει διοργανώσει περισσότερα από 40 εγχώρια και διεθνή συνέδρια, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό. Παράλληλα υποστηρίζει την λειτουργία του Διιδριματικού Προγράμματος Σπουδών Ζώα: Ηθική, Δίκαιο, Ευζωία, το οποίο διοργανώνεται από το Τμήμα Φιλοσοφίας του ΕΚΠΑ και το Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ, ενώ έχει συμμετάσχει σε αρκετά ερευνητικά προγράμματα. Το Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φιλοσοφίας αποτελεί, επίσης, hub του SIENNA Project, καθώς και της International Chair in Bioethics – ICB. Διευθύνεται από τον Αναπληρωτή Καθηγητή του ΕΚΠΑ Ευάγγελο Δ. Πρωτοπαπαδάκη, και φιλοξενεί περισσότερους από 70 Research Fellows.