Σε αποδόμηση οδηγείται ο εργαστηριακός τομέας της υγείας στη χώρα μας, καθώς οι ειδικότητες των εργαστηριακών γιατρών γίνονται ολοένα και πιο σπάνιες. Οι νέοι γιατροί δεν επιλέγουν τις ειδικότητες των μικροβιολόγων – βιοπαθολόγων, των πυρηνικών γιατρών, ακτινολόγων ή παθολογοανατόμων, καθώς στα νοσοκομεία δεν προκηρύσσονται καινούριες θέσεις, ενώ στον ιδιωτικό τομέα «καραδοκεί» το clawback που δεν επιτρέπει ικανοποιητική αμοιβή ή δημιουργία του αντίστοιχου εργαστηρίου. Πολλοί εργαστηριακοί γιατροί μάλιστα, έχουν επιλέξει τη μετανάστευση στο εξωτερικό, αναζητώντας καλύτερες συνθήκες απασχόλησης και διαβίωσης.
Το γεγονός επισημαίνεται στην έκθεση για τη μείωση του clawback της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, που καταρτίσθηκε από ομάδα εργασίας του υπουργείου Υγείας με τη συμμετοχή και εμπειρογνωμόνων του κλάδου.
Ταυτόχρονα, από τα οικονομικά στοιχεία που παρατίθενται στην ίδια έκθεση, διαπιστώνεται πως οι ανάγκες των ασθενών για διαγνωστικές εξετάσεις έχουν αυξηθεί κατά 32% περίπου στον απόηχο της πανδημίας, σε σχέση με την περίοδο πριν τον κοροναϊό. Κύρια αιτία είναι τα χρόνια νοσήματα που παραμελήθηκαν εξαιτίας των lockdown και της εξαίρεσης των λοιπών νοσημάτων πλην του κοροναϊού από τα νοσοκομεία, αλλά και οι επιπτώσεις του long-covid.
Η αύξηση της ζήτησης τα τελευταία χρόνια είναι εμφανής από τα οικονομικά στοιχεία που περιλαμβάνονται στην έκθεση. Συγκεκριμένα, το 2019 η ζήτηση διαγνωστικών υπηρεσιών από τον ιδιωτικό τομέα έφτασε τα 513 εκατ. ευρώ, το 2020 τα 517 εκατ. ευρώ, το 2021 τα 633 εκατ. ευρώ και πέρυσι τα 680 εκατ. ευρώ. Αυξανόμενο όπως ήταν φυσικό, ήταν και το clawback που από τα 83 εκατ. ευρώ το 2020, ανέβηκε στα 166 εκατ. ευρώ το 2021 και στα 188 εκατ. ευρώ πέρυσι.
Σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες, η επίπτωση του clawback ήταν από την αρχή της πανδημίας να έχουν κλείσει περίπου 1.400 μικρά διαγνωστικά κέντρα και εργαστήρια είτε με πρόωρες συνταξιοδοτήσεις, είτε λόγω χρεωκοπίας. Μόνο τους τελευταίους μήνες έχουν κλείσει έξι εργαστήρια λόγω χρεωκοπίας.
Την ίδια στιγμή, οι ελλείψεις εργαστηριακών γιατρών στα νοσοκομεία φέρνουν πρόσθετες δυσκολίες στη νοσοκομειακή περίθαλψη, καθώς «κλείνουν» οι λίστες εξυπηρέτησης των ασθενών και καθημερινά γίνονται λιγότερες εξετάσεις. Το αποτέλεσμα είναι σημαντικές καθυστερήσεις που γίνονται πιο εύκολα αντιληπτές στα περιστατικά καρκίνου, αφού η έλλειψη παθολογοανατόμων καθυστερεί τη διάγνωση από βιοψίες, ακόμη και περισσότερο από ένα μήνα.
Μεταξύ άλλων η έκθεση προτείνει:
- Ενίσχυση του κλειστού προϋπολογισμού για διαγνωστικές εξετάσεις με πρόσθετη χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό.
- Συνεργασία ΕΟΠΥΥ και ΗΔΙΚΑ για εφαρμογή των περιορισμών στις επαναλήψεις εξετάσεων που έχουν ήδη θεσμοθετηθεί προ εξαετίας.
- Έκδοση τεκμηριωμένων παραπεμπτικών για εξετάσεις με κανόνες συνταγογράφησης, ώστε να δικαιολογούνται από το προφίλ των ασφαλισμένων, όπως προκύπτει από τον ιατρικό του φάκελο και βάσει της ιατρικής τους ανάγκης που ορίζεται από τη γνωμάτευση του θεράποντα γιατρού.
- Δημιουργία στο υπουργείο Υγείας μιας Επιτροπής Παρακολούθησης της Δαπάνης για Ιατρική Περίθαλψη, όπως αντίστοιχα συμβαίνει και στο φάρμακο, για να υπάρχει δυνατότητα παρέμβασης όποτε κρίνεται αναγκαίο.
- Συνεργασία με τις επιστημονικές ιατρικές εταιρείες για αφαίρεση από το σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης των εξετάσεων που δεν είναι πια αναγκαίες γιατί έχουν αντικατασταθεί από νεότερες.
- Χρήση μοναδικού κωδικού για τον έλεγχο της ταυτοπροσωπίας ανά παραπεμπτικό.
- Έλεγχο των διαγνωστικών εξετάσεων από τον ΕΟΠΥΥ σε πραγματικό χρόνο.
- Ηλεκτρονική μόνο υποβολή των παραστατικών των διαγνωστικών εξετάσεων και κατάργηση της υποβολής του φυσικού αρχείου, ώστε η εξοικονόμηση που θα προκύψει να ενισχύσει τον κλειστό προϋπολογισμό για διαγνωστικές εξετάσεις.
- Πρόβλεψη συγκεκριμένων πόρων στον κλειστό προϋπολογισμό, κατόπιν οικονομοτεχνικής μελέτης, για νέες διαγνωστικές εξετάσεις που αναλαμβάνει να καλύπτει ο ΕΟΠΥΥ.
- Στατιστικό έλεγχο στις συνταγές που εκδίδουν οι θεράποντες γιατροί ανάλογα με την ειδικότητα, την επισκεψιμότητα του γιατρού και τη μέση αξία εξετάσεων ανά ασθενή και ανά πάθηση.
