Η κλιματική αλλαγή, η οποία δεν αποτελεί σενάριο επιστημονικής φαντασίας αλλά απτή πραγματικότητα, συνδέεται ήδη με πλήθος δεινών για την ανθρώπινη υγεία. Τώρα μια νέα μελέτη δείχνει άλλο ένα τέτοιο σημαντικό πλήγμα που… κόβει την ανάσα. Σύμφωνα με τα ευρήματά της, που δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό «Communications Earth & Environment» του ομίλου Nature, οι υγιείς ανθρώπινοι αεραγωγοί αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο αφυδάτωσης και φλεγμονής όταν εκτίθενται σε ξηρό αέρα – και ο ξηρός αέρας αναμένεται να είναι ολοένα και συχνότερος ελέω της κλιματικής αλλαγής. Να σημειωθεί ότι η φλεγμονή των αεραγωγών συνδέεται με παθήσεις όπως το άσθμα, η αλλεργική ρινίτιδα αλλά και ο χρόνιος βήχας.
«Η ξηρότητα του αέρα είναι εξίσου σημαντική με την καθαρότητά του»
Οι ερευνητές από το Johns Hopkins Medicine αναφέρουν ότι καθώς η ατμόσφαιρα της Γης θερμαίνεται ενώ η σχετική υγρασία παραμένει περίπου η ίδια, μια ιδιότητα της ατμόσφαιρας που ονομάζεται έλλειψη κορεσμού υδρατμών (Vapor Pressure Deficit – VPD) αυξάνεται με ταχύ ρυθμό. Ουσιαστικώς η VPD αποτελεί δείκτη σχετικά με το πόσο ο αέρας «διψά» για νερό. Οσο υψηλότερα είναι τα επίπεδα του δείκτη VPD τόσο μεγαλύτερος είναι ο ρυθμός εξάτμισης του νερού και τελικώς τόσο πιο «αφυδατωμένα» μένουν τα οικοσυστήματα του πλανήτη.
Ανοσολογική απόκριση και φλεγμονή
Με βάση μαθηματικά μοντέλα και πειράματα οι ερευνητές είδαν ότι τα υψηλότερα επίπεδα VPD μπορούν να οδηγήσουν σε αφυδάτωση τους ανώτερους αεραγωγούς και να πυροδοτήσουν ανοσολογική απόκριση και φλεγμονή. Οι επιστήμονες σημείωσαν επίσης ότι η αφυδάτωση και η φλεγμονή των αεραγωγών μπορούν να επιδεινωθούν από την εισπνοή και εκπνοή από το στόμα (τα ποσοστά των οποίων έχουν επίσης αυξηθεί) καθώς και από την αυξημένη έκθεση σε κλιματισμό στους εσωτερικούς χώρους.
Κίνδυνος για τους βλεννογόνους από τον ξηρό αέρα
«Η ξηρότητα του αέρα είναι εξίσου σημαντική για την ποιότητά του με την καθαρότητά του. Η διαχείριση της ενυδάτωσης των αεραγωγών μας είναι υψίστης σημασίας» ανέφερε ο κύριος συγγραφέας της μελέτης Ντέιβιντ Εντουαρντς, επίκουρος καθηγητής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Johns Hopkins και συμπλήρωσε ότι «τα ευρήματά μας μαρτυρούν πως οι βλεννογόνοι που εκτίθεται στην ατμόσφαιρα, συμπεριλαμβανομένων αυτών των οφθαλμών, κινδυνεύουν από τον ξηρό αέρα».
Υψηλές συγκεντρώσεις κυτταροκινών
Ο δρ Εντουαρντς και η ομάδα του εξέθεσαν καλλιέργειες ανθρώπινων κυττάρων που επενδύουν τους ανώτερους αεραγωγούς – πρόκειται για το αποκαλούμενο ανθρώπινο βρογχικό επιθήλιο – σε ξηρό αέρα. Μετά την έκθεση, τα κύτταρα εξετάστηκαν σχετικά με το πάχος της βλέννας που έφεραν καθώς και για φλεγμονώδεις αποκρίσεις. Οπως προέκυψε, κύτταρα που είχαν εκτεθεί περισσότερο σε ξηρό αέρα (με υψηλό VPD) εμφάνισαν λεπτότερο στρώμα βλέννας και υψηλές συγκεντρώσεις κυτταροκινών, πρωτεϊνών που δείχνουν κυτταρική φλεγμονή. Τα ευρήματα αυτά συμφωνούν με προηγούμενες θεωρητικές προβλέψεις σύμφωνα με τις οποίες η λέπτυνση της βλέννας λαμβάνει χώρα σε περιβάλλοντα με ξηρό αέρα και μπορεί να οδηγήσει τα κύτταρα σε τέτοιο στρες ώστε να πυροδοτείται φλεγμονή.
H υγρασία στον αέρα προστατεύει το αναπνευστικό σύστημα (Bill Smith / CC BY 2.0)
Η ερευνητική ομάδα επιβεβαίωσε και σε ζωικά μοντέλα την πρόκληση φλεγμονής στους αεραγωγούς εξαιτίας της έκθεσης σε ξηρό αέρα. Συγκεκριμένα οι ερευνητές εξέθεσαν υγιή ποντίκια καθώς και ποντίκια με προϋπάρχουσα ξηρότητα των αεραγωγών (κατάσταση κοινή σε ασθενείς με χρόνια αναπνευστικά νοσήματα) σε ξηρό αέρα κατά διαστήματα επί μία εβδομάδα. Οπως είδαν, τα πειραματόζωα με την προϋπάρχουσα ξηρότητα των αεραγωγών παρουσίασαν ανοσοκύτταρα στους πνεύμονες, γεγονός που μαρτυρούσε υψηλή ανοσολογική απόκριση. Την ίδια στιγμή ποντίκια που είχαν εκτεθεί μόνο σε αέρα με υψηλά ποσοστά υγρασίας δεν παρουσίασαν ανοσολογική απόκριση στους πνεύμονες.
Ο μισός αμερικανικός πληθυσμός σε κίνδυνο μετά το 2050
Βασιζόμενη σε ένα κλιματικό μοντέλο το οποίο ανέπτυξε, η ερευνητική ομάδα προέβλεψε μάλιστα ότι στο μεγαλύτερο μέρος της αμερικανικής ηπείρου ο πληθυσμός θα αντιμετωπίζει αυξημένο κίνδυνο φλεγμονής των αεραγωγών κατά το δεύτερο μισό του αιώνα εξαιτίας των υψηλών θερμοκρασιών και του ολοένα και ξηρότερου αέρα.
«Θύματα» και τα μάτια
Οι ερευνητές τόνισαν ότι αυτά τα αποτελέσματα αφορούν και άλλα όργανα του σώματος και κυρίως τα μάτια τα οποία επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από τον ξηρό αέρα. «Η μελέτη αυτή αλλάζει τα δεδομένα καθώς η αφυδάτωση των ανθρώπινων βλεννογόνων αποτελεί σημαντική απειλή για την ανθρώπινη υγεία και αναμένεται να αυξηθεί όσο επιδεινώνεται η θέρμανση του πλανήτη» ανέφερε ο Τζάστιν Χέινς, εκ των συγγραφέων της μελέτης, καθηγητής Οφθαλμολογίας στο Οφθαλμολογικό Ινστιτούτο Wilmer του Johns Hopkins Medicine και συμπλήρωσε: «Αν δεν βρεθούν λύσεις οι ανθρώπινοι αεραγωγοί θα γίνονται ολοένα και ξηρότεροι με την πάροδο του χρόνου οδηγώντας σε χρόνιες φλεγμονές και προβλήματα υγείας».
Συμπεριφορικές αλλαγές και θεραπευτικές παρεμβάσεις
Ο καθηγητής Εντουαρντς κατέληξε υπογραμμίζοντας ότι «η κατανόηση σχετικά με το πώς οι ανθρώπινοι αεραγωγοί αφυδατώνονται όταν εκτίθενται σε ξηρό αέρα μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή ή στην αναστροφή της φλεγμονώδους επίδρασης της αφυδάτωσης μέσω συμπεριφορικών αλλαγών αλλά και προληπτικών ή θεραπευτικών παρεμβάσεων».
[Πηγή:]www.in.gr
