Ενθαρρυντικά είναι τα αποτελέσματα που ανακοίνωσε διεθνής επιστημονική ομάδα για
ένα νέο γονιδιακής βάσης εμβόλιο κατά του κορωνοϊού που χρησιμοποιεί ως φορέα έναν μοναδικό αδενοϊό (AAV). Η δημοσίευση έγινε σήμερα στο περιοδικό Cell Host & Microbe.
Ερευνητές με επικεφαλής τον καθηγητή Λουκ Βαντενμπεργκ του Τμήματος Οφθαλμολογίας του Νοσοκομείου της Μασαχουσέτης ανακοίνωσαν ότι το εμβόλιο που αναπτύσσουν και βασίζεται στην πλατφόρμα AAV έχει μεγάλη αποτελεσματικότητα στο να προκαλέσει παραγωγή εξουδετερωτικών αντισωμάτων και κυτταρική ανοσία με μία μόνο δόση. Μάλιστα σε μη ανθρώπινα πρωτεύοντα θηλαστικά (πειραματόζωα) προσέφερε σχεδόν πλήρη προστασία έναντι του κορωνοϊού σε πραγματικές συνθήκες έκθεσης.
Το εμβόλιο AAVCOVID που υποστηρίζεται από τη Novartis Gene Therapies μπορεί να παραχθεί με τις ήδη υπάρχουσες διαδικασίες παραγωγής, ενώ μένει σταθερό σε συνθήκες αποθήκευσης σε θερμοκρασία δωματίου για έως και ένα μήνα, διευκολύνοντας τη διανομή του.
Τα στοιχεία που βλέπουν το φως της δημοσιότητας είναι τα πρώτα που αξιολογούνται και τεκμηριώνουν την προ-κλινική αποτελεσματικότητα του AAVCOVID και την ικανότητά του να διατηρεί την ανοσία σε υψηλά επίπεδα για τουλάχιστον 11 μήνες με μια μόλις χορηγούμενη δόση. Η επιστημονική ομάδα ελπίζει τα στοιχεία αυτά να γίνουν η βάση για κλινικές μελέτες σε ανθρώπους.
«Το εμβόλιο που αναπτύσσουμε βασιζόμενοι στην πλατφόρμα AAV μπορεί να δώσει λύσεις στην συνεχιζόμενη υγειονομική κρίση που αντιμετωπίζουμε», εξηγεί ο Δρ Βαντενμπεργκ, καθηγητής Οφθαλμολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ.
Ισχυρή ανοσοαπόκριση
Στο πλαίσιο της έρευνας, οι επιστήμονες ανέπτυξαν δύο υποψήφια εμβόλια AAVCOVID με διαφορετικά αντιγόνα για την πρωτεΐνη ακίδα S του ιού SARS-CoV2, τα οποία και αξιολόγησαν σε μια σειρά πειραμάτων ως προς την αποτελεσματικότητα, τη διάρκεια της ανοσοαπόκρισης, και τη σταθερότητα τους.
Τα υποψήφια εμβόλια είχαν προέλθει από γενετικά δεδομένα που συλλέχθηκαν για το στέλεχος της Ουχάν. Το υποψήφιο εμβόλιο AC1, βρέθηκε να είναι ανώτερο ως προς την ικανότητά του να παράγει συνεχείς ανοσολογικές αποκρίσεις σε μοντέλα ποντικιών και μη ανθρώπινα πρωτεύοντα θηλαστικά.
Οι πρώτες δοκιμές σε ποντίκια αποκάλυψαν ότι μία μόνο έγχυση το AC1 AAVCOVID προκάλεσε υψηλά επίπεδα εξουδετερωτικών αντισωμάτων και Τ-κυττάρων, με τα αντισώματα να διατηρούνται για περισσότερο από έξι μήνες.
Στη συνέχεια, οι ειδικοί για να αποκτήσουν μια καλύτερη αίσθηση του τρόπου με τον οποίο μπορεί να λειτουργεί το εμβόλιο στους ανθρώπους, μελέτησαν το εμβόλιο AC1 AAVCOVID σε ένα μη ανθρώπινο πρωτεύον μοντέλο. Το εμβόλιο προκάλεσε την παραγωγή αντισωμάτων τα επίπεδα των οποίων κορυφώθηκαν την 11η εβδομάδα και παρέμειναν σε υψηλό επίπεδο για τουλάχιστον 11 μήνες. Τα αντισώματα ανιχνεύθηκαν σε ιστούς του πνεύμονα, γεγονός που μπορεί να υποδηλώνει τον μετριασμό ορισμένων από τις πνευμονικές επιδράσεις της λοίμωξης COVID-19. Το εμβόλιο επίσης προκάλεσε την μακροχρόνια λειτουργία των Τ-κυττάρων μνήμης.
Σε σύγκριση με τα μη εμβολιασμένα ζώα που εμφάνισαν λοίμωξη COVID-19 στη μύτη, την τραχεία και τον πνεύμονα, εκείνα που είχαν εμβολιαστεί με το AC1 εννέα εβδομάδες πριν από την λοίμωξη είχαν σχεδόν πλήρη προστασία από την COVID-19. Συγκεκριμένα, το ανώτερο αναπνευστικό ήταν πάρα πολύ καλά προστατευμένο από τον κορωνοϊό, καθώς δεν παρατηρήθηκε μεγάλη πνευμονική βλάβη στα εμβολιασμένα πειραματόζωα, ενώ δύο από την ομάδα ελέγχουν είχαν βλάβες σχετιζόμενες με τον ιό.
Τα διαφορετικά στελέχη του κορωνοϊού, συμπεριλαμβανομένης της παραλλαγής Δέλτα, εξουδετερώθηκαν επίσης από το εμβόλιο AC1.
Σε κανένα από τα πειραματόζωα δεν παρατηρήθηκαν ανεπιθύμητες ενέργειες.
Οι ερευνητές εξέτασαν επίσης τις συνθήκες αποθήκευσης του εμβολίου: ανέλυσαν τις δυνατότητες του όταν αποθηκεύτηκε στους -80⁰C, 4⁰C ή 25⁰C για να προσεγγίσουν τις θερμοκρασίες κατάψυξης, ψύξης και δωματίου, αντίστοιχα. Το εμβόλιο αποδείχθηκε ότι ήταν σταθερό μετά από ένα μήνα σε θερμοκρασία δωματίου, με την σταθερότητα σε ψυχρότερες θερμοκρασίες να ξεπερνά τους τρεις μήνες.
Η πρωτοποριακή πλατφόρμα AAVCOVID
Η AAVCOVID είναι μια στρατηγική ανάπτυξης εμβολίων που χρησιμοποιεί έναν φορέα AAV -μια καλά μελετημένη κατηγορία ιικών φορέων που χρησιμοποιούνται σε εγκεκριμένες γονιδιακές θεραπείες- για την μεταφορά γενετικών αλληλουχιών των αντιγόνων της πρωτεΐνης ακίδας S του ιού SARS-CoV-2 για να προκληθεί μια ισχυρή ανοσοαπόκριση.
Το εμβόλιο AC1 χρησιμοποιεί ένα συγκεκριμένο αδενοϊό ως φορέα που έχει σχεδιάσει ο Δρ Βαντενμπεργκ, τον rh32.33, ο οποίος προσφέρει τις φλεγμονώδεις ιδιότητες που απαιτούνται να έχουν τα εμβόλια και λείπουν στα άτομα χωρίς προϋπάρχουσα ανοσία. Είναι το πρώτο εμβόλιο για την COVID-19 που αναπτύχθηκε με την τεχνολογία AAV και είναι εντελώς διακριτό από τα άλλα αδενοϊικά εμβόλια που έχουν εγκριθεί για για την πρόληψη της λοίμωξης COVID-19.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα περισσότερα εμβόλια για την COVID-19 απαιτούν δύο δόσεις και η ανάγκη για αναμνηστική δόση είναι πλέον ορατή, καθώς η διάρκεια της αποτελεσματικότητας τους έχει αναφερθεί ότι μειώνεται με την πάροδο του χρόνου. Ένα μονοδοσικό εμβόλιο που προσφέρει προστασία διάρκειας ενός έτους μπορεί να αποτελέσει μια καλύτερη λύση.
Η επιστημονική ομάδα του AAVCOVID ήδη εξετάζει εναλλακτικές μεθόδους χορήγησης του εμβολίου, πέραν της ενέσιμης. Η σταθερότητα του εμβολίου σε θερμοκρασία χώρου που παρατηρήθηκε στη μελέτη θα μπορούσε να κάνει ευκολότερη τη χορήγηση του υπό τη μορφή σταγόνων ή δισκίου (χάπι).
